سمیرا عمویی؛ محمدرضا طاطیان؛ قدرت اله حیدری
چکیده
این تحقیق به بررسی عوامل موثر در استفاده بهره‌برداران مرتعی از 4 گونه درختی شامل: Acer velutinum ، Quercus castaneifolia ، Carpinus betulus، Diospyrus lotus و 4 گونه درختچه‌ای شامل: Mespilus germanica ، Prunus cerasifera ، Celtis australis، ALbizia julibrissin جهت تغذیه دام و تعیین ارزش غذایی آنها در مرحله شروع رشد برگ‌ها در دامسراهای مناطق جنگلی اطراف روستای جواهرده در شهرستان رامسر استان مازندران ...
بیشتر
این تحقیق به بررسی عوامل موثر در استفاده بهره‌برداران مرتعی از 4 گونه درختی شامل: Acer velutinum ، Quercus castaneifolia ، Carpinus betulus، Diospyrus lotus و 4 گونه درختچه‌ای شامل: Mespilus germanica ، Prunus cerasifera ، Celtis australis، ALbizia julibrissin جهت تغذیه دام و تعیین ارزش غذایی آنها در مرحله شروع رشد برگ‌ها در دامسراهای مناطق جنگلی اطراف روستای جواهرده در شهرستان رامسر استان مازندران می‌پردازد. جهت انجام نمونهبرداری در مرحله رشد رویشی به صورت کاملا تصادفی اقدام به نمونه‌گیری شد. سپس برگ سبز پس از خشک‌شدن در هوای آزاد و سپس اندازهگیری وزن خشک جهت تعیین کیفیت علوفه شامل پارامترهای پروتئین خام ، فسفر ، ازت ، پتاسیم ، الیاف نامحلول در شوینده اسیدی ، الیاف نامحلول در شوینده خنثی ، درصد ماده خشک ، انرژی متابولیسمی به آزمایشگاه منتقل گردید. این پژوهش در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا شد و تجزیه و تحلیل دادههای آزمایشگاهی با آنالیز واریانس و مقایسه میانگینها و اطلاعات حاصل از پرسشنامه با استفاده از آزمون فریدمن در محیط نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج نشان داد که گونه شب خسب به دلیل مقدار انرژی متابولیسمی (25/11)، درصد هضمپذیری ماده خشک (97/77)، پروتئین خام (77/22)، چربی خام (26/5)، الیاف نامحلول در شوینده خنثی (44/52)، دارای کیفیت علوفه بالاتری نسبت به هفت گونه دیگر میباشد. همچنین یافته ها حاکی از آن است که ارزش غذایی گونه شب خسب بالاتر بوده و همچنین بهره برداری از آن توسط دامدارن بیشتر بوده است، لذا اهمیت دانش بومی را در این زمینه نشان می دهد.
مرتضی صابری؛ وحید کریمیان؛ حمید نیک نهاد قرماخر
چکیده
هدف از مطالعۀ حاضر بررسی برخی از ویژگیهای رویشگاهی و کیفیت علوفه گیاه حنظل در رویشگاهها و مراحل مختلف رشد در مراتع استان سیستان و بلوچستان میباشد. جهت بررسی تغییرات حیاتی گیاه در دو رویشگاه زابل و سراوان، مشاهدات مراحل مختلف فنولوژی در دورۀ فعالیت گیاه با بازدیدهای مرتب از نقاط مشخص صورت گرفت. ویژگیهای پوشش گیاهی، در ...
بیشتر
هدف از مطالعۀ حاضر بررسی برخی از ویژگیهای رویشگاهی و کیفیت علوفه گیاه حنظل در رویشگاهها و مراحل مختلف رشد در مراتع استان سیستان و بلوچستان میباشد. جهت بررسی تغییرات حیاتی گیاه در دو رویشگاه زابل و سراوان، مشاهدات مراحل مختلف فنولوژی در دورۀ فعالیت گیاه با بازدیدهای مرتب از نقاط مشخص صورت گرفت. ویژگیهای پوشش گیاهی، در پلاتهای چهار متر مربعی در امتداد چهار ترانسکت 200 متری بررسی شد. در دو رویشگاه، نمونهبرداری خاک از عمق 30-0 سانتیمتری پای ریشه گیاه و منطقۀ عاری از گیاه جهت بررسی ویژگیهای فیزیکوشیمیایی خاک برداشت شد. شاخصهای کیفیت علوفه در سه مرحلۀ رشد رویشی، گلدهی و بذردهی به صورت تصادفی با 4 تکرار اندازهگیری شد. نتایج دورۀ رویشی گیاه حنظل نشان داد، ظهور اولین برگ در اوایل فروردین ماه و پایان دورۀ رویش شهریور ماه میباشد. میانگین درصد تاج پوشش و تراکم در دو منطقه دارای تفاوت معنیدار هستند (01/0p<). عمق ریشهدوانی این گیاه در رویشگاه زابل و سراوان بهترتیب 207 و 123 سانتیمتر بود. نتایج نشان داد میزان هدایت الکتریکی و کربن و مادۀ آلی در پای بوتۀ مورد بررسی به شکل معنیداری از منطقۀ شاهد بیشتر است. نتایج تجزیه و تحلیل خاک زیر گونۀ دو رویشگاه نشان داد درصد شن، سیلت، اسیدیته، آهک و کربن آلی در سطح 5 درصد (05/0p<) و مادۀ آلی در سطح 1 درصد معنیدار میباشد (01/0p<). همچنین میانگینها نشان داد درصد شن، اسیدیته، کربن آلی و مادۀ آلی در رویشگاه زابل بیشتر از سراوان بوده و میزان سیلت و آهک در خاک پای گیاه در رویشگاه سراوان بیشتر میباشد. نتایج شاخصهای کیفیت علوفه نشان داد، عامل رویشگاه تنها بر درصد پروتئین خام اثر معنیداری داشت (05/0p<). اما مراحل فنولوژی بر کلیۀ شاخصهای مورد بررسی اثر معنیداری دارد (01/0p<). با ازدیاد سن درصد پروتئین خام، هضم پذیری و انرژی متابولیسمی گیاه کاهش و درصد الیاف نامحلول در شویندۀ اسیدی افزایش مییابد. با توجه به عمق ریشهدوانی و همزمانی رویش این گیاه با بادهای ۱۲۰ روزۀ سیستان، میتوان با کشت حنظل در مناطق برداشت رسوبات بادی از پدیدههای مخرب زیستمحیطی جلوگیری به عمل آورد.
حسین ارزانی؛ وحیده عبداللهی؛ جواد معتمدی؛ مجید آخشی
چکیده
امروزه بیشتر توجهات، جهت اندازهگیری ترکیبات شیمیایی گونههای مرتعی، بر روشهای فیزیکی و کم هزینه از جمله طیفسنج اشعۀ مادون قرمز نزدیک (NIRS) متمرکز شده است. از اینرو هدف از پژوهش حاضر، ارائۀ مدلهای کالیبراسیونی برای طیفسنج مادون قرمز نزدیک انعکاسی (NIRS) بهمنظور برآورد مقادیر شاخصهای کیفیت علوفۀ گونههای بوتهای ...
بیشتر
امروزه بیشتر توجهات، جهت اندازهگیری ترکیبات شیمیایی گونههای مرتعی، بر روشهای فیزیکی و کم هزینه از جمله طیفسنج اشعۀ مادون قرمز نزدیک (NIRS) متمرکز شده است. از اینرو هدف از پژوهش حاضر، ارائۀ مدلهای کالیبراسیونی برای طیفسنج مادون قرمز نزدیک انعکاسی (NIRS) بهمنظور برآورد مقادیر شاخصهای کیفیت علوفۀ گونههای بوتهای میباشد تا از این طریق، ضمن صرفهجویی در وقت و هزینه، با دقتی مناسب، کیفیت این گیاهان را برآورد کرد. برای این منظور در مجموع، 654 نمونه از مراحل رشد رویشی، گلدهی و بذردهی بهمنظور برآورد مقادیر ازت (N)، پروتئین خام (CP)، الیاف نامحلول در شویندۀ اسیدی (ADF)، مادۀ خشک قابل هضم (DMD) و انرژی متابولیسمی (ME) از طریق NIRS، توسط دستگاه DA7200 Perten، پرتوتابی شد. سپس دادههای حاصل از پرتوتابی بهمنظور آنالیز چند متغیره، به نرمافزار Unscrambler منتقل گردید. قبل از برازش مدل، برای یکنواخت و نرمالسازی پراکنش دادهها از روش S.Golay و SNV استفاده شد. ایجاد مدل کالیبراسیون با روش PLS1 و اعتبارسنجی مدل به روش Cross Validation انجام شد. سپس قابلیت پیش‌بینی مدلهای ایجاد شده، با در نظر گرفتن آمارههای کالیبراسیون ارزیابی و در مجموع 18 برنامۀ کالیبراسیون تهیه شد. با در نظر گرفتن آمارههای کالیبراسیون میتوان گفت در تمام فاکتورهای مورد مطالعه، ضریب تشخیص بالای 80/0 بوده است. همچنین در همۀ مراحل رشد، ضریب همبستگی بین دادههای مرجع و برآورد شده توسط NIR بالای 90/0 درصد بوده است. بنابراین میتوان بیان کرد کالیبراسیونهای NIR حاصل از این مطالعه میتواند در برنامههای کنونی و آینده برای ارزیابی کیفیت علوفۀ گیاهان بوتهای مورد تغذیۀ دام مورد استفاده قرار گیرد.
حمید رضا ناصری؛ ناطق لشکری صنمی؛ سید علی صادقی سنگدهی
چکیده
به منظور تأمین احتیاجات غذایی حیوانات و تولید پروتئین حیوانی، نیاز به تنظیم جیرۀ متعادل و برنامۀ غذایی صحیحی میباشد که این موضوع خود بر پایۀ شناخت درستی از مواد غذایی علوفه استوار بوده و از طریق تجزیه و تعیین مواد مغذی امکانپذیر است. پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسۀ کیفیت علوفۀ 7 گونۀ گیاهی مورد چرای شتر شامل Nitraria schoberi، Smirnovia iranica، ...
بیشتر
به منظور تأمین احتیاجات غذایی حیوانات و تولید پروتئین حیوانی، نیاز به تنظیم جیرۀ متعادل و برنامۀ غذایی صحیحی میباشد که این موضوع خود بر پایۀ شناخت درستی از مواد غذایی علوفه استوار بوده و از طریق تجزیه و تعیین مواد مغذی امکانپذیر است. پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسۀ کیفیت علوفۀ 7 گونۀ گیاهی مورد چرای شتر شامل Nitraria schoberi، Smirnovia iranica، Seidlitzia rosmarinous، Stipagrostis plumosa، Astragalus squarrosus، Alhaji persarum و Zygophyllum eichwaldii، در مراتع کویر مرنجاب در دو مرحلۀ رشد رویشی و بذردهی انجام شد. به این منظور شاخصهای پروتئین خام، انرژی متابولیسمی، مادۀ خشک، مادۀ خشک قابلهضم، دیوارۀ سلولی عاری از همیسلولز، فسفر، پتاسیم، نیتروژن و سدیم تحت تجزیۀ شیمیایی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر شاخصهای کیفیت علوفه در بین هر کدام از 7 گونه و همچنین مراحل فنولوژیکی از نظر آماری اختلاف معنیدار در سطح 1 درصد داشتند. در همۀ گونهها با پیشرفت مراحل رشد و بلوغ گیاه، از میزان پروتئین خام، انرژی متابولیسمی و فسفر کاسته و بر میزان مادۀ خشک و دیوارۀ سلولی عاری از همیسلولز افزوده شد. گونۀ قرهداغ (N. schoberi) بیشترین میزان پروتئین خام (51/26) را در مرحلۀ رشد رویشی و گونۀ اشنان (S. rosmarinous) کمترین پروتئین (91/3) را در مرحلۀ بذردهی داشتند. همچنین در هر دو مرحلۀ فنولوژیکی، بیشترین میزان هضمپذیری مادۀ خشک، انرژی متابولیسمی، پتاسیم و سدیم در گونۀ اشنان وجود داشت و بیشترین میزان پروتئین خام، نیتروژن و فسفر در گونۀ دمگاوی (S. iranica) مشاهده شد.
حسین ارزانی؛ جواد معتمدی؛ فرهاد آقاجانلو؛ سعید رشتوند؛ آذین زارعی
چکیده
آگاهی از کیفیت علوفه گیاهان مرتعی و شناخت ویژگیهای ضد کیفی آنها، یکی از ملزومات اساسی در مدیریت تغذیه دام در مرتع است. به همین منظور در پژوهش حاضر، کیفیت علوفه 23 گونه مرتعی (Acantholimon flexuosum ، Agropyron trichophorum، Astragalus capax ، Astragalus demavandicus ، Astragalus micricephalus ، Astragalus vereciferom، Bromus tomentellus، Centaurea aucheri ، Centaurea virgata، Chaerophyllum macropodum، Cirsium haussknechtii ، Cousinia calocephala ...
بیشتر
آگاهی از کیفیت علوفه گیاهان مرتعی و شناخت ویژگیهای ضد کیفی آنها، یکی از ملزومات اساسی در مدیریت تغذیه دام در مرتع است. به همین منظور در پژوهش حاضر، کیفیت علوفه 23 گونه مرتعی (Acantholimon flexuosum ، Agropyron trichophorum، Astragalus capax ، Astragalus demavandicus ، Astragalus micricephalus ، Astragalus vereciferom، Bromus tomentellus، Centaurea aucheri ، Centaurea virgata، Chaerophyllum macropodum، Cirsium haussknechtii ، Cousinia calocephala ، Cousinia esfandiari ، Euphorbia denticulate ، Festuca ovina، Hypericum scabrum، Nepeta heliotropifolia، Prangus ferulacea، Tanacetum polycephalum، Thymus kotschyanus، Verbascum speciosum ، Veronica orientalis و Vinca herbacea) موجود در ترکیب گیاهی مراتع کوهستانی الموت قزوین و بادامستان زنجان به عنوان مراتع معرف ناحیه رویشی ایران و تورانی، تعیین شد. برای این منظور در سه مرحله رشد (رشد رویشی، گلدهی و بذر دهی) از گونههای مذکور در سال 1387 نمونهبرداری شد. سپس مقادیر شاخصهای کیفیت علوفه در آنها تعیین گردید. برای مقایسه گونهها و مراحل رشد از نظر شاخصهای کیفیت علوفه، از تجزیه واریانس یک طرفه و به منظور مشاهده منابع تغییرات درون گروهی، از آزمون مقایسه دانکن استفاده شد. نتایج حاصل نشان داد که میانگین مقادیر پروتئین خام، ماده خشک قابل هضم و انرژی متابولیسمی گونههای مورد مطالعه در واحد وزن پوشش گیاهی در مراحل اولیه رشد مرتع (رشد رویشی و گلدهی)، بیشتر و در مراحل پایانی رشد (مرحله بذردهی)، کمتر از حد بحرانی آن برای نیاز روزانه نگهداری واحد دامی است.
بهرام امیری؛ ناهید تکین؛ حسین قره داغی؛ بهروز رسولی
چکیده
هدف از انجام این تحقیق معرفی منبع علوفهای جدید و با ارزش از طریق ترکیب و سیلو کردن سه گونهی یونجه، هالکنموم (Halocnemum strobilaceum)) و میوه کهور (Prosopis juliflor) و ارزیابی آن با استفاده از روش تجزیه تقریبی، روش تولید گاز و دام زنده میباشد. برای انجام این آزمایش ابتدا مقدار مناسبی از گونههای موردنظر جمع‌آوری گردید. سپس به‌وسیله چاپر به ابعاد ...
بیشتر
هدف از انجام این تحقیق معرفی منبع علوفهای جدید و با ارزش از طریق ترکیب و سیلو کردن سه گونهی یونجه، هالکنموم (Halocnemum strobilaceum)) و میوه کهور (Prosopis juliflor) و ارزیابی آن با استفاده از روش تجزیه تقریبی، روش تولید گاز و دام زنده میباشد. برای انجام این آزمایش ابتدا مقدار مناسبی از گونههای موردنظر جمع‌آوری گردید. سپس به‌وسیله چاپر به ابعاد کمتر از 5 سانتیمتر خرد شدند. در ادامه هالوکنموم(H)، میوه کهور(K)، یونجه(U) و ملاس(M) در چهار تیمار و با سه تکرار در قالب طرح آزمایشی بلوک کامل تصادفی به ترتیب به نسبت 50: 20: 20:10 درصد، 50:30:10: 10 درصد، 50: 10: 30: 10 درصد و30: 30: 30: 10 درصد بر اساس وزن ماده خشک سیلو شدند. در پایان مدت آزمایش (28 روز) ارزش علوفهای این ترکیبات با استفاده از روشهای استاندارد AOAC مورد ارزیابی قرار گرفت. بهمنظور برآورد میزان مصرف سیلوهای تهیه‌شده از سه رأس میش نژاد قشقایی یک‌ساله غیر شیرده با وزن5/2 ± 45 کیلوگرم و سه رأس بز ماده نژاد توده سیاه مویی یک‌ساله غیر شیرده با وزن 5/2 ±30 کیلوگرم بر اساس آزمایشی به‌صورت طرح اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار استفاده شد. نتایج نشان داد که ترکیب M10-U20-K20-H50 و M10-U30-K10-H50 طی دوازده ساعت اولیه دارای هضم پذیری بیشتری بودند. مطالعه ارزش غذایی ترکیبات سیلو شده در این تحقیق به روش تولید گاز نشان داد که ترکیب M10-U20-K20-H50 مقدار ماده آلی خشک، ماده آلی قابلهضم و انرژی متابولیسمی نسبتاً بالاتری دارد و بیشتر موردتوجه دامهای موردمطالعه است. پس میتوان آن را به‌عنوان یک ترکیب مناسب غذایی و اقتصادی پس از انجام تحقیقات تکمیلی توصیه نمود.
ولی الله رئوفی راد؛ عطاالله ابراهیمی؛ حسین ارزانی؛ زهرا شجاعی اسعدیه
چکیده
خوشخوراکی عبارت است از مجموعه عوامل فیزیکی و شیمیایی ِگیاه که دام را به خوردن یا نخوردنِ یک گیاه ترغیب میکند. این تحقیق تلاشی است در ارائة شاخصی به عنوان معرّف خوشخوراکی گیاهان مرتعی. بدین منظور، رابطة بین خوشخوراکی و کیفیت علوفة گیاهان مرتعی در مراتع کرسنک استان چهارمحال و بختیاری بررسی شد. نخست ترکیب گیاهی هر یک از گیاهان ...
بیشتر
خوشخوراکی عبارت است از مجموعه عوامل فیزیکی و شیمیایی ِگیاه که دام را به خوردن یا نخوردنِ یک گیاه ترغیب میکند. این تحقیق تلاشی است در ارائة شاخصی به عنوان معرّف خوشخوراکی گیاهان مرتعی. بدین منظور، رابطة بین خوشخوراکی و کیفیت علوفة گیاهان مرتعی در مراتع کرسنک استان چهارمحال و بختیاری بررسی شد. نخست ترکیب گیاهی هر یک از گیاهان بر مبنای پوشش تاجی و تولید به روش نمونهبرداری تصادفی سیستماتیک (در هر تیپ گیاهی 2 ترانسکت 200 متری و در طول هر ترانسکت 15 پلات) و رژیم غذایی دام‌ها (گوسفند و بز) به روش زمان‌سنجی تعیین شد. سپس، شاخص انتخاب هر یک از گونههای گیاهی توسط گوسفند و بز تعیین شد. در مرحلة بعد، کیفیت علوفة گونههای غالب رژیم غذایی دام‌ها با اندازهگیری درصد CP، درصد ADF، میزان DMD و ME تعیین شد. در پایان، رابطة همبستگی بین شاخصهای کیفیت علوفه (متغیرهای مستقل) و شاخص انتخاب هر یک از گونههای گیاهی توسط گوسفند و بز (متغیر وابسته)، با استفاده از نرمافزار SPSS (Ver.15)، تعیین و تجزیه و تحلیل شد. بر اساس نتایجِ این پژوهش، از بین شاخصهای کیفیت علوفه، فیبر جدا‌شده در اسید ((ADF، هضمپذیری مادة خشک (DMD)، و انرژی متابولیسمی با شاخص انتخاب هر یک از گونههای گیاهی توسط گوسفند (بر حسب هم درصد تاج پوشش و هم تولید) رابطة معنیداری (05/0P≤) نشان دادند. اما بین شاخصهای کیفیت علوفة گیاهان با شاخص انتخاب هر یک از گونههای گیاهی توسط بز (بر حسب درصد تاج پوشش و تولید) رابطة معنیداری (0.05 P≤) یافت نشد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، کیفیت علوفه را میتوان، با توجه به نوع دام، شاخصی از خصوصیات شیمیایی گیاهان مرتعی، در تعیین خوشخوراکی آنها، برشمرد. بنابراین، با توجه به ضرورتِ تعیین کیفیت گیاهان مرتعی ـ برآورد ظرفیت چرا و خوشخوراکی گونههای مرتعی ـ ضروری است برای تعیین کیفیت گونههای مرتعی کوششی انجام پذیرد.
محمد جنگجو؛ فریبا نوعدوست
چکیده
بررسیهای اکولوژیک گیاهان شناخت ما را از اکوسیستمهای مرتعی افزایش میدهد و امکان برنامهریزی را برای مدیریت صحیح آنها فراهم میسازد. با انجام بازدیدهای میدانی و مطالعات آزمایشگاهی در سالهای 1387 و 1388، رویشگاههای اصلی گیاه قیچ در مراتع قشلاق و میانبند استان خراسان شمالی مشخص و شرایط اکولوژیک رویشگاه، فنولوژی و کیفیت ...
بیشتر
بررسیهای اکولوژیک گیاهان شناخت ما را از اکوسیستمهای مرتعی افزایش میدهد و امکان برنامهریزی را برای مدیریت صحیح آنها فراهم میسازد. با انجام بازدیدهای میدانی و مطالعات آزمایشگاهی در سالهای 1387 و 1388، رویشگاههای اصلی گیاه قیچ در مراتع قشلاق و میانبند استان خراسان شمالی مشخص و شرایط اکولوژیک رویشگاه، فنولوژی و کیفیت علوفه آن بررسی شد. بر اساس نتایج، گیاه قیچ در رویشگاههایی با بارندگی متوسط سالانه 380-260 میلیمتر، دما 16-8 درجه سانتیگراد، دامنه ارتفاعی 680 تا 1200 متر از سطح دریا، تیپ اراضی دشت و تپه ماهوری، سازند زمینشناسی کنگلومرا، مارن، شیل و ماسه سنگ، و خاک دارای بافت سبک (سیلتی لوم) اسیدیته قلیایی ضعیف و غیرشور، و فقیر از نظر نیتروژن و فسفر رویش داشت. رشد رویشی و گلدهی از اوایل فروردین تا خرداد، و بذردهی در طی تیر و مرداد اتفاق افتاد. از ابتدا به انتهای فصل رشد درصد ADF و NDF بیشتر ولی درصد پروتئین خام بطور معنیداری کمتر بوده، که سبب کاهش کیفیت علوفه شده است. توانایی رویش در انواع رویشگاهها و شرایط اقلیمی - از خشک سرد تا گرم و مرطوب- و دارا بودن ارزش پروتئینی و انرژی متابولیسمی علوفه بیش از حد بحرانی مورد نیاز دامهای مرتعی از مزّیتهای نسبی قیچ؛ از طرف دیگر، ریزش شدید برگ‌ها در برابر گرما و خشکی، عدم رویش در اراضی شور، و پایین بودن خوشخوراکی و ارزش رجحانی از محدودیتهای این گیاه درمرتعداری محسوب میشوند. در خراسان شمالی، بهترین زمان برای چرای قیچ، اواسط اردیبهشت تا نیمه تیرماه، و تهیه بذر اوایل مرداد ماه است.
حسین ارزانی؛ مهدی معمری؛ جواد معتمدی؛ ﻣﺎﺷﺎاﷲ محمد پور
چکیده
آگاهی و اطلاع از کافی بودن علوفة مراتع برای رفع نیازهای پروتئینی و انرژی مورد نیاز روزانة دام چراکننده در طول فصل چرا یکی از مهم‌ترین عوامل در تعادل دام و مرتع میباشد. به همین منظور در پژوهش حاضر کیفیت علوفة گونههای مهم مراتع استپی «چنگوله» ایلام مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش از 4 گونة مرتعی شامل؛ Hammada salicornia، Salsola lanchnantha، Convolvulus ...
بیشتر
آگاهی و اطلاع از کافی بودن علوفة مراتع برای رفع نیازهای پروتئینی و انرژی مورد نیاز روزانة دام چراکننده در طول فصل چرا یکی از مهم‌ترین عوامل در تعادل دام و مرتع میباشد. به همین منظور در پژوهش حاضر کیفیت علوفة گونههای مهم مراتع استپی «چنگوله» ایلام مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش از 4 گونة مرتعی شامل؛ Hammada salicornia، Salsola lanchnantha، Convolvulus oxyphyllus و Pteropyrum noeanum که از گونههای مهم و عناصر اصلی تیپ‌های گیاهی مراتع منطقه مورد مطالعه می‌باشند، در سه مرحلة فنولوژیکی (رشد رویشی، گلدهی و بذردهی) در سال 1387 نمونهبرداری شد. سپس شاخصهای کیفیت علوفه شامل؛ درصد پروتئین خام (CP)، درصد الیاف نامحلول در شویندة اسیدی (ADF) درصد هضمپذیری مادة خشک (DMD) و مقدار انرژی متابولیسمی (ME) اندازهگیری شد. بهمنظور مقایسة گونهها و مراحل رشد از نظر شاخصهای کیفیت علوفه، از تجزیه و تحلیل واریانس و بهمنظور مشاهدة منابع تغییرات درون گروهی، از آزمون مقایسة دانکن استفاده شد. نتایج به‌ـدست آمده نشان میدهد که در بین گونههای مورد مطالعه، بیشترین درصد پروتئین خام (CP)، مربوط به گونة شور روی Hammada salicorniaبوده , که در مرحلة رشد رویشی میباشد و در هر سه مرحلة فنولوژی از حد بحرانی آن (7 درصد)، برای واحد دامی در حالت نگهداری بالاتر میباشد. همچنین مقدار انرژی متابولیسمی(ME) این گونه نیز در بالا‌ترین حالت نسبت به حد بحرانی (Mj/kg 8) در مقایسه با سایر گونهها قرار دارد.
ابراهیم گویلی؛ محمدرضا وهابی؛ فاضل امیری؛ شیوا رشیدی
چکیده
در برنامه ریزی چرای دام از مراتع باید با توجه به اختلاف در وزن زنده و احتیاج ها متفاوت انرژی واحد دامی، مقدار علوفه مورد نیاز را تعیین کرد. از طرف دیگر باید نیاز روزانه واحد دامی استفاده کننده از مرتع را بر اساس کمیت و کیفیت ترکیب علوفه مصرفی دام برآورد نمود. برای همین منظور بعد از انتخاب بخشی از مراتع منطقه فریدونشهر در استان اصفهان، ...
بیشتر
در برنامه ریزی چرای دام از مراتع باید با توجه به اختلاف در وزن زنده و احتیاج ها متفاوت انرژی واحد دامی، مقدار علوفه مورد نیاز را تعیین کرد. از طرف دیگر باید نیاز روزانه واحد دامی استفاده کننده از مرتع را بر اساس کمیت و کیفیت ترکیب علوفه مصرفی دام برآورد نمود. برای همین منظور بعد از انتخاب بخشی از مراتع منطقه فریدونشهر در استان اصفهان، اقدام به تیپ بندی پوشش گیاهی شد و در هر تیپ از تمامی گونه‌هایی گیاهی مورد چرای دام 500گرم علوفه در مرحله گلدهی(فصل چرا) جهت تعیین کیفیت نمونه علوفه نمونه برداری و جمع آوری شد. پروتئین خام، دیواره سلولی منهای همی سلولز (ADF) ماده خشک قابل هضم (DDM) و انرژی متابولیسمی (ME) در سه تکرار به عنوان عوامل تعیین کننده کیفیت علوفه مورد ارزیابی قرار گرفتند. نژاد دامی غالب استفاده کننده از مراتع مورد مطالعه؛ گوسفند نژاد لری است که برای تعیین وزن زنده واحد دامی آن از سه گله موجود در 11 سامان عرفی با دام غالب از نژاد مورد نظر 10 میش بالغ و خشک سه ساله و 10 میش 4 ساله (ترکیب اصلی گله)، 5 راس قوچ سه ساله و 5 راس قوج 4 ساله و نهایتا 5 راس بره 6 ماهه به طور تصادفی انتخاب، علامت گذاری و در دو نوبت وزن شدند. عمل وزن کردن یک بار قبل از شروع چرا (اواسط اردیبهشت) و یک بار بعد از پایان فصل چرا (اوایل شهریور) انجام گرفت. میانگین وزن میش بالغ زنده غیرآبستن و خشک به عنوان وزن دام بالغ مد نظر قرار گرفت و 45 کیلو گرم متوسط وزن زنده به عنوان وزن میش بالغ این نژاد که معادل آن نسبت به واحد دامی کشور برابر 92/0 بدست آمد. نیاز غذایی در شرایط نگهداری و چرا در مرتع (70 درصد بیشتر از حالت نگهداری) با استفاده از رابطه پیشنهادی ماف محاسبه شد. مقدار انرژی متابولیسمی مورد نیاز روزانه دام بر اساس کیفیت علوفه در مرحله گلدهی حدود 09/1 کیلوگرم که با کاهش 30 درصدی کیفیت علوفه مقدارطی دوره چرا تا 58/1 کیلو گرم علوفه خشک در شبانه روز افزایش مییابد با توجه به تفاوت‌هایی که در ترکیب تیپ‌های گیاهی و علوفه تامین کننده انرژی متابولیسمی وجود دارد، نمی توان فقط مقادیر ثابت علوفه خشک را بدون توجه به ترکیب گیاهی مبنای محاسبه نیاز غذایی دام قرار داد.
حسین ارزانی؛ علی اسفندیاری؛ حمید نوروزیان؛ مهدی قربانی؛ جواد ترکان
دوره 62، شماره 2 ، مهر 1388، ، صفحه 175-186
چکیده
آگاهی از میزان نیاز غذایی دام، میزان علوفه در دسترس مرتع و نیز کیفیت آن، اولین گام در مدیریت موفق دام و مرتع به شمار می‌رود. در ایران به دلیل اینکه گوسفند، جمعیت غالب بهره‌گیرنده از مرتع را تشکیل میدهد و نیز به دلیل اینکه حدود 27 نژاد گوسفندی در کشور وجود دارد و هر نژاد دارای وزن زنده و شرایط فیزیولوژیکی ویژه و در نتیجه نیازهای ...
بیشتر
آگاهی از میزان نیاز غذایی دام، میزان علوفه در دسترس مرتع و نیز کیفیت آن، اولین گام در مدیریت موفق دام و مرتع به شمار می‌رود. در ایران به دلیل اینکه گوسفند، جمعیت غالب بهره‌گیرنده از مرتع را تشکیل میدهد و نیز به دلیل اینکه حدود 27 نژاد گوسفندی در کشور وجود دارد و هر نژاد دارای وزن زنده و شرایط فیزیولوژیکی ویژه و در نتیجه نیازهای غذایی متفاوت میباشد، باید وزن واحد دامی برای نژاد غالب هر منطقه مشخص و ضریب تبدیل آن به واحد دامی در کشور تعیین شود. تا بتوان بر پایه کیفیت علوفه مراتع مورد چرا، نیاز روزانه آن را تعیین نمود. در این پژوهش، دو گله دارای دام غالب نژاد سنجابی استان کرمانشاه گزینش و از هر گله، 50 رأس دام (شامل 15 رأس میش سه ساله، 15 رأس میش چهار ساله، 5 رأس قوچ سه ساله، 5 رأس قوچ چهار ساله، 5 رأس بره سه ماهه و 5 رأس بره شش ماهه) در سه مرحله وزن کشی شدند. با بهرهگیری از میانگین وزن میشهای سه و چهارساله؛ وزن واحد دامی این نژاد، 56/0± 68/60 کیلوگرم برآورد شد. به همین ترتیب معادل واحد دامی میش، قوچ، بره این نژاد نسبت به واحد دامی کشور، به ترتیب برابر؛ 29/1 ، 88/1 و 63/0 میباشد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین وزن میش و قوچ در سطح یک درصد (P
