سید مهدی سادات رسول؛ ابراهیم امیدوار؛ رضا قضاوی
چکیده
درختان موجود در فضاهای سبز شهری از یک سو به‌وسیله باران‌ربایی، باعث کاهش بارش رسیده به زیر درخت شده و از سوی دیگر سیستم‌های ریشه‌ای گسترده آنها موجب ذخیره و هدایت مقادیر قابل‌توجهی آب در داخل خاک می‌شوند. مطالعه حاضر به بررسی تاثیر میزان بارندگی و گونه درختی (زردآلو، زبان‌گنجشک، بید، انجیر، گردو و بلوط) بر باران‌ربایی در شهر ...
بیشتر
درختان موجود در فضاهای سبز شهری از یک سو به‌وسیله باران‌ربایی، باعث کاهش بارش رسیده به زیر درخت شده و از سوی دیگر سیستم‌های ریشه‌ای گسترده آنها موجب ذخیره و هدایت مقادیر قابل‌توجهی آب در داخل خاک می‌شوند. مطالعه حاضر به بررسی تاثیر میزان بارندگی و گونه درختی (زردآلو، زبان‌گنجشک، بید، انجیر، گردو و بلوط) بر باران‌ربایی در شهر هشتگرد استان البرز طی دو فصل زمستان 1397 و بهار 1398 می‌پردازد. بدین منظور طی هفت رخداد بارش، میزان تاج‌بارش توسط پنج باران‌سنج دستی نصب شده در زیر هر درخت، اندازهگیری شد. بهمنظور ثبت وقایع بارندگی در محلی که از عوارض ساختمانی و درختان فاصله کافی داشته یک ظرف به عنوان باران‌سنج نصب گردیده و رخدادهای بارندگی از 1/2 تا 8/6 میلی‌متر ثبت گردید. نتایج نشان داد که مقادیر درصد باران‌ربایی گونه‌های زبان‌گنجشک، زردآلو، انجیر، بید، گردو و بلوط به‌ترتیب 6/44، 6/42، 4/36، 1/35، 6/33 و 4/30 درصد بود. . تجزیه و تحلیل آماری نشان داد، بین مقادیر باران‌ربایی گونه‌های درختی اختلاف معنی‌داری در سطح یک درصد وجود دارد (01/0P < ). همچنین بین میزان باران‌ربایی کل گونه‌ها در طبقات مقدار بارندگی (بارندگی کم (4 میلی‌متر > )، بارندگی متوسط (6-4 میلی‌متر)، بارندگی زیاد (> 6 میلی‌متر) نیز اختلاف معنی‌داری در سطح یک درصد وجود داشت (01/0P < ). در بین گونه‌های مورد بررسی، زبان‌گنجشک و زردآلو بیش‌ترین درصد باران‌ربایی را به‌خود اختصاص داده‌اند که میتوان با برنامه‌ریزی‌های شهری نقش از این دوگونه در کنترل رواناب استفاده بیشتری نمود.
فریبا زکی زاده؛ علیرضا مقدم نیا؛ علی سلاجقه؛ عبدالله اردشیر
چکیده
در طی چند دهۀ گذشته با توجه به رشد جمعیت و توسعۀ شهری، رواناب شهری افزایش یافته و منجر به مشکلات مختلفی از جمله آبگرفتگی معابر سطح شهر، انتشار آلودگیهای زیست محیطی و خطرات ناشی از گسترش سیلاب شده است. به منظور مدیریت رواناب شهری لازم است میزان رواناب به درستی برآورد گردد. از جمله مدلهای پرکاربرد برای برآورد رواناب شهری مدل SWMMاست. ...
بیشتر
در طی چند دهۀ گذشته با توجه به رشد جمعیت و توسعۀ شهری، رواناب شهری افزایش یافته و منجر به مشکلات مختلفی از جمله آبگرفتگی معابر سطح شهر، انتشار آلودگیهای زیست محیطی و خطرات ناشی از گسترش سیلاب شده است. به منظور مدیریت رواناب شهری لازم است میزان رواناب به درستی برآورد گردد. از جمله مدلهای پرکاربرد برای برآورد رواناب شهری مدل SWMMاست. هدف تحقیق حاضر، ارزیابی کارایی مدل SWMM در شبیهسازی دبی جریان در حوزۀ آبخیز شهری در منطقۀ 22 تهران است. در ابتدا پارامترهای مورد نیاز مدل محاسبه شد. برای واسنجی و ارزیابی مدل، رواناب متناظر با سه واقعۀ بارندگی در خروجی حوزه اندازهگیری شد و با رواناب شبیهسازی شده توسط مدل مقایسه شد. نتایج بهدست آمده از واسنجی مدل نشان داد که شبیهسازی دبی در هر دو واقعۀ مورد بررسی، انطباق خوبی با دادههای مشاهدهای دارد. از فرآیند واسنجی برای برآورد مقدار بهینۀ پارامترهای ورودی مدل استفاده شد. نتایج ارزیابی مدل SWMM کارایی و دقت مدل را با مقدار نش ساتکلیف 72/ 0 تأیید میکند. همچنین مقدارRSR برای ارزیابی مدل 53/. به دست آمد که نشاندهندۀ قابل قبول بودن مدل است و نشان میدهد که مدل مذکور قابلیت شبیهسازی رواناب شهری را دارد و میتوان از این مدل برای طرحهای مدیریت رواناب شهری و طراحی شبکۀ زهکشی رواناب شهری منطقۀ مورد مطالعه استفاده نمود.
اعظم طبرزدی؛ مقداد جورغلامی؛ علیرضا مقدم نیا؛ باریس مجنونیان قراقز؛ پدرام عطارد
چکیده
در چشم انداز شهری، بسیاری از چالش‌های محیط زیستی نظیر رواناب ناشی از آب رگبار و ریسک سیلاب، آلودگی شیمیایی و ذرات معلق هوا، خاک و آب شهری، جزیره گرمایی شهری و امواج حرارتی تابستانه تشدید می‌شوند. رواناب‌های ناشی از بارش‌های شدید در بسیاری از مناطق جهان منجر به سیل، فرسایش، رسوب و حمل عناصر می‌شوند که پوشش گیاهی جنگلی یکی از مهم‌ترین ...
بیشتر
در چشم انداز شهری، بسیاری از چالش‌های محیط زیستی نظیر رواناب ناشی از آب رگبار و ریسک سیلاب، آلودگی شیمیایی و ذرات معلق هوا، خاک و آب شهری، جزیره گرمایی شهری و امواج حرارتی تابستانه تشدید می‌شوند. رواناب‌های ناشی از بارش‌های شدید در بسیاری از مناطق جهان منجر به سیل، فرسایش، رسوب و حمل عناصر می‌شوند که پوشش گیاهی جنگلی یکی از مهم‌ترین عوامل تعدیل سیلاب و کنترل فرسایش و رسوب است. دراین پژوهش وضعیت کیفی رواناب در پارک جنگلی چیتگر با هدف تعیین الگوی کیفی رواناب پارک جنگلی و اثر پوشش جنگلی برآن، مورد بررسی قرار گرفت و دبی رواناب، پارامترهای فیزیکی و شیمیایی در طی 3 رویداد رگبار (5 دی و 25 بهمن 95 و 15 اردیبهشت 96) مورد اندازهگیری و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش حاکی از آن بود که مقادیر میانگین پارامترهای دبی 3/1988 لیتر بر ساعت، کل مواد جامد محلول (TDS) 64/40 میلی‌گرم در لیتر،کل مواد جامد معلق (TSS) 8/ 2064 میلی‌گرم در لیتر ، pH 75/7، کلسیم 95/2 میلی‌گرم در لیتر ،منیزیم 23/2 میلی‌گرم در لیتر، سدیم 4/584 میلی‌گرم در لیتر ، پتاسیم 71/5 میلی‌گرم در لیتر، نیترات 36/1 میلی‌گرم در لیتر و فسفات 71/ 0 میلی‌گرم در لیتر بود. همچنین ارزیابی همبستگی بین پارامترها حاکی از وجود همبستگی زیاد بین پارامترها بود که قوی‌ترین آنها شامل همبستگی بین کلسیم با دبی رواناب (66/0) و کل مواد جامد محلول (69/0)؛ سدیم با pH (71/0) و کل مواد جامد محلول (65/0) بود. بررسی خصوصیات رواناب سه زیر حوضه A (29% پوشش)، B (31% پوشش)و C (24%پوشش) نشان داد که افزایش درصد پوشش موجب کاهش میزان رواناب در بارش‌های سالانه شد. همچنین در اثر بالاتر بودن پوشش گیاهی در زیرحوضه‌های A و B، میزان املاح معلق، املاح کل، سدیم، پتاسیم و کلسیم رواناب کمتر بود. اما در مورد یون‌های نیترات و فسفات احتمالا به دلیل افزایش فعالیت‌های بیولوژیکی در پوشش‌های جنگلی بالاتر، میزان آن در زیرحوضه‌های دارای پوشش 29 و 31 درصد بیشتر از زیرحوضه دارای پوشش 24 درصد بود.
