نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناس ارشد مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران.
2 دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران.
3 استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران.
4 استاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران.
چکیده
حفاظت و احیا تنوع زیستی در اکوسیستمهای مرتعی تخریب یافته اهمیت فراوانی دارد. در این زمینه نیاز است تا پتانسیل بانک بذر خاک به‌عنوان یکی از منابع مهم گونهای مورد شناسایی قرار گیرد. در این تحقیق ترکیب گونهای و مقدار بذر موجود در خاک در دو شرایط قرق و خارج قرق در بخشی از مراتع چهارباغ استان گلستان مورد بررسی قرار گرفت. نمونهگیری بانک بذر خاک از دو منطقه قرق و خارج قرق در دو عمق صفر تا 5 و 5 تا 10 سانتیمتری خاک در 90 پلات یک مترمربعی انجام شد. ترکیب و مقدار بانک بذر به روش جوانهزنی در گلخانه تعیین گردید. 28 گونه گیاهی از 15 تیره از نمونههای خاک دو منطقه جوانه زدند. تیره کاسنی، گندمیان و گل سرخ در دو منطقه قرق و خارج قرق جزو تیره-های غالب بانک بذر خاک منطقه بودند. همیکریپتوفیتها، پهن برگان علفی و چندسالهها از گروههای کارکردی غالب در بانک بذر خاک دو منطقه بودند. قرق به‌طور معنیداری باعث افزایش بانک بذر گونههای Digitaria sanguinalis، Potentilla canescens، Stellaria media، Sonchusoleraceus و Galium verum گردید. شاخصهای غنا و تنوع گونهای بانک بذر خاک دو منطقه تفاوت معنیداری نداشتند. در منطقه قرق این شاخصها به‌طور معنیداری در عمق سطحی خاک بیشتر بوده اما دو عمق خاک در خارج قرق از نظر این شاخصها تفاوت معنیداری نداشتند. نتایج این تحقیق نشان داد هر چند قرق موجب تغییراتی در بانک بذر گیاهان در خاک شده اما هنوز بهبود شاخصهای تنوع و غنا و افزایش معنیدار گندمیان را در پی نداشته است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Potential of Species Richness and Diversity in Soil Seed Bank under Exclosure and Grazing
نویسندگان [English]
- Fatemeh Salarian 1
- Jamshid Ghorbani 2
- Ghodratolah Heydari 3
- Nosratolah Safaian 4
1 MSC in Rangeland Management, Faculty of Natural Resources, Agricultural Science and Natural Resources University of Sari, Sari, I.R.IRAN.
2 Associate Professor, Faculty of Natural Resources, Agricultural Science and Natural Resources University of Sari, Sari, I.R.IRAN.
3 Assistant Professor, Faculty of Natural Resources, Agricultural Science and Natural Resources University of Sari, Sari, Iran.
4 Professor, Faculty of Natural Resources, Agricultural Science and Natural Resources University of Sari, I.R.IRAN.
چکیده [English]
Conservation and restoration of biodiversity is very important for degraded rangeland ecosystems. It is necessary to assess the potential of soil seed bank as a major source of species. In this study, the soil seed bank size and composition were compared between exclosure and grazed areas. This was done in Chahar-Bagh rangelands in Golestan province. Soil was sampled in Exclosure and Grazing from 0-5 and 5-10 cm depths in 90 quadrates of 1 m2. Then seed bank composition was identified after seed germination in glasshouse. A total of 28 species from 15 families were found in soil seed bank flora of both exclosure and grazed areas. Compositae, Gramineae, and Rosaceae were dominant in soil seed bank. Also, hemicryptophyte, Forbs and perennials were abundant in the seed bank of both areas. Exclosure significantly increased the seed density of Digitaria sanguinalis, Potentilla canescens, Stellaria media, Sonchus oleraceusand Galium verum in the seed bank. The species richness and diversity indices were not significantly different between two areas. These indices significantly increased in upper soil layer in exclosure while these indices were not significantly different between two soil depths in grazed area. The result of this study showed that exclosure influenced the soil seed banks, however, there was no evidence of positive changes in species richness and diversity indices and also an increase of grasses in soil seed bank.
کلیدواژه‌ها [English]
- rangeland degradation
- Biodiversity
- species pool
- grazing gradient
- Chahar-Bagh rangeland
)