نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری آبخیزداری، دانشکدۀ منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، ایران.
2 استادیار، دانشکدۀمنابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، ایران.
3 دانشیار، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، ایران.
4 دکتری مهندسی آب، دفتر تخصیص منابع آب وزارت نیرو، تهران، ایران.
چکیده
سیل یک پدیدۀ چند بعدی است و به دلیل داشتن ویژگیهای همبستۀ متعدد، تجزیه و تحلیل تک متغیره نمیتواند دانش یکپارچهای در مورد این پدیده ارائه دهد. در این مطالعه، از ساختارهای واین برای تجزیه و تحلیل چند متغیرۀ ویژگیهای سیل استفاده شد. به این منظور، هیدروگرافهای 98 رویداد سیل ثبت شده در ایستگاه لندی در حوزۀ آبخیز بازفت در استان چهارمحال و بختیاری انتخاب شد و مشخصات سیلاب، از جمله دبی اوج سیل(p ) ، حجم سیل(V) ، مدت زمان سیل(D) و زمان رسیدن به اوج (T) استخراج شد. سپس با آزمون کلموگرف-اسمیرنوف بهترین توزیع برازش یافته بر هر متغیر انتخاب شد. توزیع حاشیهای منتخب شامل لوگ نرمال، جانسون اس بی و پیرسون نوع 5 به ترتیب برای دبی اوج سیل و حجم سیل، مدت زمان سیل و زمان رسیدن به اوج میباشد. در مرحلۀ بعد، مفصلهای سی- واین (C-Vine) و دی- واین (D-Vine) در دو شکل سه و چهار متغیره با ترکیب متغیر ایجاد شد. به این ترتیب که در سه متغیره، حجم و دبی اوج سیل در ترکیب ثابت و مدت زمان سیل یا زمان رسیدن به اوج متغیر در نظر گرفته شدند. در مفصل چهار متغیره نیز ترکیبهای متفاوت از هر چهار متغیر استفاده شد. برای ترکیب این متغیرها، از مفصلهای گامبل، فرانک، جو، کلایتون، گواسین و تی استیودنت استفاده شد. نتایج به دست آمده از مفصل، با مفصل تجربی آن ترکیب، مقایسه شد. نتایج نشان داد که بهترین ترکیب در هر دو مفصل سی واین و دی واین در مدلهای سه گانه، ترکیب TPV با مقدار نش 913/0است و مفصلهای گامبل و گواسین به عنوان بهترین مفصل در لبهها شناخته شدند. در مورد ترکیب چهار متغیره، بهترین ترکیب سی واین PVTD و دی واین و PTVD با مقدار نش 989/0 شناخته شدند. مفصلهای گامبل و گواسین در درختها دارای غالبیت میباشند. به طور کلی نتایج نشان داد که ساختارهای واین چهار متغیره از ساختارهای سه متغیره دارای همسبتگی بالاتری هستند.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Multivariate Flood Analysis Using Vine Copulas in Bazoft Watershed, Iran
نویسندگان [English]
- Sasan Amini 1
- Rafat Zare Bidaki 2
- Rasoul Mirabbasi 3
- Marym Shafaei 4
1 Shahrekord University
2
3 Assistant Professor, Department of Water Engineering, Shahrekord University
4 Water Resources Allocation Expert in Ministry of Energy, Tehran, Iran.
چکیده [English]
In this study, we applied the vine copula structures for multivariate analysis of flood characteristics. For this purpose, the hydrographs of 98 flood events recorded at Landi station in Bazoft watershed, in Chaharmahal va Bakhtiari Province, were selected and the flood characteristics, including peak flood (P), flood volume (V), flood duration (D) and time to peak (T) were extracted. Then, the best fitted distribution on each variable was selected by Kolmogorov-Smirnov test. In the next phase, the C-vine and D-vine structure were created considering three (P,V and T/D) and four variables (P,D,T and V) in changeable orders. In this way, the flood volume and peak were considered in a constant combination, and flood duration or the time to peak were consideredchangeable in tri-variate joints. In the four-variable joints, different combinations of all four variables were used. We used Gumbel, Frank, Joe, Clayton, Gaussian and t-student copula functions to combine these variables. The results obtained from the theoretical joint were compared with the experimental joint of that compound. Results showed that the best permutations of C-vine and D-vine copulas are similar in trivariate models TPV, (NSE=0.913), and the Gumbel and Gaussian copulas have selected as the best-fitted copula at the edges. In four-variate cases, the best C-vine and D-vine structures were PVTD and PTVD, (NSE=0.989) and the Gumbel and Gaussian were the abundant copulas in both of C-vine and D-vine models. The results indicated that the four-variate vine structures have higher concordance with the empirical copula than the tri-variate structures.
کلیدواژهها [English]
- Vine structure
- Copula
- Flood
- Four-variate analysis
- Joint distribution