یوسف نبی پور؛ مهدی وفاخواه
چکیده
به دلیل کمبود ایستگاههای اندازهگیری بارندگی و وسیع بودن حوزههای آبخیز، روشهای تحلیل مکانی بارش از اهمیت زیادی برخوردارند. روشهای متفاوتی برای برآورد متوسط بارندگی مانند روشهای ریاضی و تیسن وجود دارد، ولی به‌وسیله این روشها موقعیت و آرایش دادهها و همبستگی بین آن‌ها در نظر گرفته نمیشود که برای این منظور میتوان ...
بیشتر
به دلیل کمبود ایستگاههای اندازهگیری بارندگی و وسیع بودن حوزههای آبخیز، روشهای تحلیل مکانی بارش از اهمیت زیادی برخوردارند. روشهای متفاوتی برای برآورد متوسط بارندگی مانند روشهای ریاضی و تیسن وجود دارد، ولی به‌وسیله این روشها موقعیت و آرایش دادهها و همبستگی بین آن‌ها در نظر گرفته نمیشود که برای این منظور میتوان از روشهای زمین‌آمار استفاده نمود. در این مقاله 22 ایستگاه هواشناسی در داخل حوضه و اطراف آن با طول دوره آماری مشترک 30 ساله انتخاب و روشهای زمین‌آمار شامل کریجینگ ساده، کریجینگ معمولی، کوکریجینگ ساده، کوکریجینگ معمولی، کوکریجینگ معمولی استاندارد شده و میانگین متحرک وزنی به‌صورت عکس فاصله با توان یک تا پنج به‌منظور برآورد مکانی بارندگی ماهانه، سالانه و حداکثر بارندگی 24 ساعته در حوزه آبخیز حاجی قوشان در شمال شرقی ایران مورد استفاده قرار گرفت. برای این منظور دادههای بارش با روشهای مختلف برازش داده شد و درنهایت با استفاده از روش اعتبارسنجی حذفی، با حذف تک‌تک ایستگاهها مقادیر بارش آن‌ها تعیین و با مقادیر برآوردی مقایسه گردید. نتایج حاصل نشان داد که برای بارش سالیانه در منطقه مورد مطالعه، روش کریجینگ معمولی با میانگین مطلق خطای برآورد 26/34 و برای بارش ماههای مختلف و همچنین بارش حداکثر بارندگی 24 ساعته، روش معکوس فاصله وزنی با توان 5 مناسبترین روش و در رابطه با مدل واریوگرام، مدل گوسی برای تحلیل دادههای ماهانه و سالانه و حداکثر بارندگی 24 ساعته مناسب تشخیص داده شد.
