اباذر اسمعلی عوری؛ محمد گلشن
چکیده
حوزههای آبخیز یک محیط وسیع با شرایط متفاوت میباشند که شبیهسازی و مطالعه مطالعۀ فرآیندهای تولید رواناب و رسوب در سطح این منطقه برای مدیریت و حفظ منابع بسیار مهم میباشد. حوزه حوزۀ آبخیز کوزه تپراقی با مساحت 766 کیلومتر مربع در جنوب و بالادست حوزه حوزۀ آبخیز قرهسو در استان اردبیل واقع شده است. از بین مدلهای هیدرولوژیک با ...
بیشتر
حوزههای آبخیز یک محیط وسیع با شرایط متفاوت میباشند که شبیهسازی و مطالعه مطالعۀ فرآیندهای تولید رواناب و رسوب در سطح این منطقه برای مدیریت و حفظ منابع بسیار مهم میباشد. حوزه حوزۀ آبخیز کوزه تپراقی با مساحت 766 کیلومتر مربع در جنوب و بالادست حوزه حوزۀ آبخیز قرهسو در استان اردبیل واقع شده است. از بین مدلهای هیدرولوژیک با توجه به قابلیتهای مدل SWAT، این مدل برای شبیهسازی فرآیندهای هیدرولوژیک منطقه در سطح زیرحوضه استفاده شد. همچنین برای بررسی دقیقتر از دستگاه شبیهساز باران در سطح واحد پاسخ هیدرولوژیک (HRU) استفاده شد و نتایج بهدست آمده در سطح زیرحوضه تعمیم داده شدند. نتایج مدل هیدرولوژیک SWAT با نمایههای آماری R2، NSE و RMSE ارزیابی شد بهطوریکه برای شبیهسازی رواناب در دورههای واسنجی و اعتبارسنجی، این نمایهها بهترتیب 8/0-74/0، 71/0-69/0 و 32/0-33/0 و برای شبیهسازی رسوب 75/0-66/0، 72/0-64/0 و 27/35-39/26 بهدست آمدند. بررسی نتایج مطالعات حاصل از بارانساز مصنوعی نیز نشان داد که خاکهای لومی منطقه واقع در 8 نمونه HRU نقش زیادی در تولید رسوب منطقه دارند. مقدار حداکثر رواناب و رسوب تولیدی با استفاده از دستگاه شبیهساز باران و مدل SWAT در زیرحوضههای 13 و 1 مشاهده شدند که نشان دهنده دهندۀ شرایط ضعیف و نامناسب در این زیرحوضهها میباشند. مقایسه مقایسۀ نتایج روشهای مطالعاتی نشان داد که مدل SWAT از عملکرد بهتری برای شبیهسازی رواناب نسبت به دستگاه شبیهساز باران برخوردار میباشد. همچنین مقدار رسوب شبیهسازی شده توسط این مدل بیشتر از مقدار رسوب محاسباتی توسط دستگاه شبیهساز باران بوده و به مقادیر مشاهداتی نزدیکتر میباشد.
محمد گلشن؛ اباذر اسمعلی عوری؛ علی افضلی؛ افشین جهانشاهی
چکیده
شناخت حوزههای آبخیز جهت حفاظت آب و خاک و ارائۀ برنامهریزی مناسب در سطح حوزۀ آبخیز از اهمیت بالایی برخوردار است. شبیهسازی حوزههای آبخیز با استفاده از مدلهای رایانهای بهطور سریع در حال توسعه است و این مدلها ابزارهای ضروری برای فهم انسان از حوزۀ آبخیز و فرآیندهای هیدرولوژیکی هستند. در این تحقیق مدلهای بارش-رواناب HEC-HMS ...
بیشتر
شناخت حوزههای آبخیز جهت حفاظت آب و خاک و ارائۀ برنامهریزی مناسب در سطح حوزۀ آبخیز از اهمیت بالایی برخوردار است. شبیهسازی حوزههای آبخیز با استفاده از مدلهای رایانهای بهطور سریع در حال توسعه است و این مدلها ابزارهای ضروری برای فهم انسان از حوزۀ آبخیز و فرآیندهای هیدرولوژیکی هستند. در این تحقیق مدلهای بارش-رواناب HEC-HMS و IHACRES برای شبیهسازی هیدروگراف سیل در حوزۀ آبخیز کسیلیان با مساحت 8/67 کیلومتر مربع مورد استفاده قرار گرفت. برای تهیۀ نقشههای مورد نیاز برای اجرای مدل HEC-HMS از الحاقیۀ HEC-GeoHMS استفاده شد. دادههای هیتوگراف بر پایۀ گام زمانی 15 دقیقه و هیدروگراف مربوط به آن بر پایۀ گام زمانی یک ساعته به هر دو مدل وارد شد. سپس شبیهسازی هیدروگراف سیل بر پایۀ گام زمانی 15 دقیقه انجام شد. ضرایب آماری CP و RE% برای ارزیابی کارایی مدلها مورد استفاده قرار گرفت. مقادیر این ضرایب با استفاده از مدل HEC-HMS برای سیلاب 26 نوامبر 1994 بهترتیب 72/0 و 26/118 و برای سیلاب 6 اکتبر 1996 بهترتیب 81/0 و 63/24- و با استفاده از اجرای مدل IHACRES برای سیلاب اول بهترتیب 63/0 و 4/152 و برای سیلاب دوم بهترتیب 79/0 و 6/35- محاسبه شد. نتایج نشان داد که مدلهای مورد استفاده برای شبیهسازی هیدروگراف سیل منطقه از عملکرد قابل قبولی برخوردار هستند و مدل HEC-HMS در مقایسه با مدل IHACRES از عملکرد بهتری برخوردار است.
