نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• داود نظری چالشتری
• پژمان طهماسبی
• علی اصغر نقی پور
• حجت الله خدری غریب وند

گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

چکیده

تحقق مدیریت پایدار مراتع وابسته به بررسی مسائل اجتماعی-اقتصادی بهره‌برداران و به‌ویژه تأمین معیشت آنان است. در این میان، تولید علوفه، تعداد دام و مساحت مراتع از عوامل تأثیرگذار بر معیشت دامداران محسوب می‌شوند. این مطالعه به‌منظور تعیین سطح حداقل اقتصادی مرتع، چهار منطقه با دو وضعیت مرتعی خوب و فقیر را در مناطق رویشی استپی و نیمه‌استپی در استان‌های اصفهان و چهارمحال و بختیاری مورد بررسی قرار داده است. با استفاده از روش نمونهگیری مضاعف، تولید سالیانه بدست آمد. ویژگی‌های اقتصادی و اجتماعی جامعه هدف از طریق مصاحبه و اطلاعات آماری از مرکز آمار ایران و سالنامه‌های آماری جمعآوری شد. هزینه‌ها و درآمدهای وابسته به مرتع یک خانوار مرتعدار محاسبه شد. با بررسی هزینه‌ها و درآمدها، سطح اقتصادی مرتع به‌نحوی تعیین شد که بتواند هزینه‌های خانوار را با توجه به سطح معیشت تأمین کند. براساس نتایج، حداقل سطح اقتصادی مرتع به ازای هر خانوار در مراتع استپی و نیمه‌استپی با وضعیت‌ مرتع فقیر به ترتیب با سطح 932 و 830 هکتار بیشترین مقدار و در مراتع نیمه‌استپی با وضعیت خوب با سطح 81 هکتار کمترین مقدار را در یک فصل چرای صد روزه داشت. بطورکلی، وضعیت مرتع و اقلیم بر سطح اقتصادی مرتع بهازای هر خانوار تأثیر می‌گذارد. این یافته‌ها می‌تواند سیاستگذاران را در شناخت و حل و فصل مسائل اقتصادی اجتماعی مرتعداران یاری رساند. پیشنهاد می‌گردد ضمن انجام مطالعات جامع، حداقل سطح اقتصادی کل مراتع کشور تعیین گردد تا در مدیریت و برنامه‌ریزی کلان جهت مراتع کشور مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

• مرتع‌دار
• اقتصادی – اجتماعی
• بهره برداری پایدار
• معیشت

عنوان مقاله [English]

Determining the minimum economic level of rangelands in two different climates conditions

نویسندگان [English]

• Davod Nazari Chaleshtori
• Pejman Tahmasbi
• Ali asghar Naghipour
• Hojatollah Khedrigharibvand

Department of Nature Engineering, Faculty of Natural Resources and Earth Sciences, Shahrekord University, Shahrekord, Iran.

چکیده [English]

The achievement of sustainable rangeland management depends on addressing the socio-economic issues of rangeland users, particularly securing their livelihoods. This study aimed to determine the minimum economic level of rangeland by examining four regions with two rangeland conditions—good and poor—located in steppe and semi-steppe vegetation zones. Annual forage production was estimated using a double sampling method. The socio-economic information of the statistical population was collected through interviews and the Statistical Center of Iran and Statistical Yearbooks. Rangeland related expenses and incomes of rangeland users were calculated. By examining the costs and incomes, the economic level of the rangeland was determined in such a way that it can provide the household expenses according to the level of livelihood. Based on the results minimum economic level of rangeland for each household, respectively, in poor rangeland situations; In steppe and semi-steppe rangelands with the area of 932 and 830 hectares, it had the highest amount and in semi-steppe rangelands with a good condition, the area of 81 hectares had the lowest amount in a 100-day grazing season. In general, the condition of the rangeland and climate affect the economic level of the rangeland for each household. These findings could help rangeland policy makers in recognizing and solving the socio-economic issues of rangeland users. It is suggested that while conducting comprehensive studies, the minimum economic level of the country's rangelands should be determined to be used in the management and planning of the country's rangelands.

کلیدواژه‌ها [English]

• Pastoralists
• Economic-social
• Sustainable exploitation
• Livelihood