نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه یزد، ایران.
2 دانشیار دانشکدۀ منابع‌طبیعی دانشگاه یزد، ایران.
3 دانشیار دانشکدۀ منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد، ایران.
چکیده
کمبود ایستگاه‌های آب‌سنجی، کوتاهی دوره آماری و عدم دقت در برآوردهای ایستگاهی، مهمترین مشکلات در برآورد تناوب سیل در منطقه مورد مطالعه است که استفاده از روش‌های منطقه‌ای را ناگزیر می‌سازد. روش تحلیل منطقه‌ای یک روش کارآمد برای برآورد دبی سیل در مناطق فاقد داده یا دارای آمار کوتاه مدت می‌باشد. این روش متکی به ویژگی‌های فیزیکی و اقلیمی حوزه‌های آبخیز بوده و از روابط آماری در بررسی داده‌های مشاهداتی جریان استفاده می‌کند. تحلیل منطقه‌ای سیلاب دارای روش‌های متعددی است که انتخاب هر کدام از این روش‌ها در هر منطقه، بستگی به شرایط اقلیمی منطقه، تعداد و نوع داده و همچنین دوره بازگشت مورد انتظار دارد. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه کارایی چهار روش تحلیل منطقه‌ای هیبرید، گشتاور خطی، رگرسیون چندمتغیره و روش CCA در برآورد دبی پیک حوضه اصفهان-سیرجان و دشت یزد-اردکان است. به این منظور تعداد 16 ایستگاه آب‌سنجی منطقه انتخاب و دبی حداکثر لحظه‌ای آن‌ها استخراج شد. از نتایج روش هیبرید و رگرسیون چند متغیره که قبلا در منطقه مطالعاتی و با همین منظور انجام شده بود نیز استفاده گردید و مقایسه چهار روش با یکدیگر از طریق دو آماره RRMSE و میانگین خطای مطلق (MAE) انجام یافت. نتایج نشان داد که روش CCA به نسبت سایر روش‌ها از مقادیر خطای کمتری برخوردار بوده و مناسب‌تر است. برتری روش CCA در تمام دوره برگشت‌ها قابل توجه می‌باشد و روش رگرسیون چند متغیره در گزینه‌ی بعدی تحلیل منطقه‌ای قرار دارد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Comparing Regional Analysis methods for estimation of the peak flow in some watersheds of Isfahan–Sirjan and Yazd-Ardakan Basins
نویسندگان [English]
- mojdeh mohammadi 1
- Hossein Malekinezhad 2
- Mohammad Taghi Dastorani 3
1 Ph.D. Student of Watershed Management Engineering, Faculty of Natural Resources, Yazd University
2 Associate Prof., Faculty of Natural Resources, Yazd University
3 Associate Prof., Faculty of Natural Resources and Environment, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]
Main problems in flood frequency analysis are limited number of gauging stations and recorded data, together with the inaccurate at-site estimations in the study area. These problems have caused increasing application of regional methods. Regional analysis seems to be a useful method for estimating peak flow at an area of no data or low-recorded length. Regional flood frequency analysis relies on physical and climatic characteristic of basins and applies statistical method to study flow records. The methods of regional analysis are numerous that the selection of each one of them in any study area depends on data length, climatic factors, data type and expected return periods. In this study, four techniques of regional analysis were used to evaluate the priority and importance to estimate the peak flow for different return periods. The Hybrid, Multiple regression, L-moments and Canonical Correlation Analysis are the four approaches applied for some watersheds of Isfahan–Sirjan and Yazd-Ardakan Basins. A number of 16 stations were selected and their data were analyzed to find out peak flow. The results of this analysis were compared to the Hybrid and Multiple regression approaches using RRMSE and MAE statistics. The results showed better performance of the CCA method rather than other methods in all return periods. After CCA, Multiple regression methods were selected to estimate the peak flow (Model 2, 3). Therefore, CCA method can be adopted as regional flood frequency method for the study area.
کلیدواژه‌ها [English]
- hybrid
- L-moments
- Multiple-regression
- Regional flood frequency analysis
- CCA
)