بیتا شیروی؛ علی گلکاریان؛ علی ابوطالبی پیرنعیمی
چکیده
سازههای اصلاحی بندهای کوچکی هستند که در حوضههای آبخیز، بهویژه حوضههای حساس به فرسایش واقع در بالادست سدهای مخزنی، به منظور کاهش سرعت جریان، کاهش فرسایش، مهار رسوب، و کنترل سیلاب در آبراههها با استفاده از مصالحی مانند چوب، سنگ، سنگ و ملات، و توریسنگ ساخته میشوند. این سازهها با کاهش سرعت جریان آب و شیب آبراهه و ...
بیشتر
سازههای اصلاحی بندهای کوچکی هستند که در حوضههای آبخیز، بهویژه حوضههای حساس به فرسایش واقع در بالادست سدهای مخزنی، به منظور کاهش سرعت جریان، کاهش فرسایش، مهار رسوب، و کنترل سیلاب در آبراههها با استفاده از مصالحی مانند چوب، سنگ، سنگ و ملات، و توریسنگ ساخته میشوند. این سازهها با کاهش سرعت جریان آب و شیب آبراهه و ذخیرة جریان باعث تغییرِ واکنش هیدرولوژیک حوضههای آبخیز میشوند. تجزیه و تحلیل آثار احداث این سازهها پیش از احداث در تصمیمگیری صحیح و اجرای بهینة این طرحها و همچنین مدیریت بهتر به منظور نیل به اهداف مختلف مؤثر است. از آنجا که احداث این سازهها بر رفتار سیل مؤثر است، این تحقیق با هدف تأثیر احداث سدهای اصلاحی بر زمان تمرکز و کاهش دبی اوج سیل در حوضة آبخیز گاش صورت گرفت. در این تحقیق به منظور بررسی تأثیر این سازهها روندیابی سیل در مخزن به روش پالس و روندیابی رودخانه به روش ماسکینگام انجام گرفت و هیدروگراف سیل با دورة بازگشتهای 25 تا 100 ساله در وضعیت قبل و بعد از احداث سازهها شبیهسازی شد. نتایج نشان داد با احداث سازههای پیشبینیشده بین 75 تا 97 درصد دبی اوج و 73 تا 98 درصد حجم سیل کاهش مییابد؛ این نتیجه بیانگر تأثیر مثبت احداث این سازهها در کاهش دبی اوج و حجم سیل است. به علاوه، در دورة بازگشتهای مختلف با افزایش دبی اوج و حجم سیل ورودی، نقش مخازن در کاهش دبی اوج سیلاب و حجم سیل کاهش مییابد. همچنین، در اثر احداث سازههای مذکور، زمان تمرکز در محل خروجی حوضه بین 26/0 تا 98/0 ساعت افزایش خواهد یافت.