محسن آرمین؛ حسن روحی پور؛ حسن احمدی؛ علی سلاجقه؛ محمد حسین مهدیان؛ وجیهه قربان نیا خیبری
چکیده
پایداری خاکدانهها کی از خصوصیات اصلی مؤثر بر فرسایشپذیری و ویژگیهای اصلی هیدرولیکی و فیزیکی خاک است. آگاهی از مؤلفههای خاک کنترلکننده پایداری خاکدانهها برای حفظ ساختمان خاک بسیار مهم است. همچنین شناسایی خصوصیات بحرانی خاک مؤثر بر پایداری خاکدانهها در حوزه آبخیزی که فرسایش خاک ناشی از الگوهای طبیعی پایداری خاکدانهها ...
بیشتر
پایداری خاکدانهها کی از خصوصیات اصلی مؤثر بر فرسایشپذیری و ویژگیهای اصلی هیدرولیکی و فیزیکی خاک است. آگاهی از مؤلفههای خاک کنترلکننده پایداری خاکدانهها برای حفظ ساختمان خاک بسیار مهم است. همچنین شناسایی خصوصیات بحرانی خاک مؤثر بر پایداری خاکدانهها در حوزه آبخیزی که فرسایش خاک ناشی از الگوهای طبیعی پایداری خاکدانهها است، پایه و اساس استراتژیهای حفاظتی است. هدف این مطالعه که در خاکهای سطحی طالقان انجام شده، بررسی رابطه بین پایداری خاکدانهها و برخی از خصوصیات خاک است. در این تحقیق، واحدهای کاری بر اساس همگنی در شیب دامنه، جهت جغرافیایی و سنگشناسی حاصل شدهاند، سپس با تکیهبر نتایج مطالعات زمینآماری در مقیاس واحدهای همگن کاری در بخشی از خاکهای حوزه آبخیز طالقان به وسعت 3260 هکتار، 84 نقطه بهعنوان نقاط نمونهبرداری خاک انتخاب شدهاند. شاخصهای پایداری مورد استفاده میانگین وزنی قطر خاکدانهها و پایداری مرطوب خاکدانهها هستند. همبستگی بین میانگین وزنی قطر خاکدانهها و خصوصیات خاک با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون استخراج شده و بر اساس معنیداری آماری آنها ارزیابی شده است. سپس بر اساس نتایج همبستگی و با استفاده از روش رگرسیون گامبهگام اقدام به توسعه مدلهای پیشبینی پایداری خاکدانهها شد. نتایج حاکی از غیرقابل انتظار بودن همبستگی بین خصوصیات خاک و پایداری خاکدانهها است به طوریکه همبستگی بین پایداری خاکدانهها با درصد آهک، رس و رطوبت اشباع منفی است درحالیکه با درصد شن ریز و شن خیلی ریز مثبت است. بنابراین بهبود پایداری خاکدانهها و کنترل فرسایش خاک در حوزه آبخیز طالقان درگرو مدیریت این خصوصیات خاک و انجام پروژههای حفاظت خاک در جهت تعدیل و بهینه کردن آنها است.