مهرنوش قدیمی؛ ساسان زنگنه تبار
چکیده
یکی از راهکارهای مهم در مدیریت منابع آب کارست، تهیۀ نقشۀ آسیبپذیری آبخوانهای کارستی است. هدف از تهیۀ نقشۀ آسیبپذیری، فراهم شدن امکان شناسایی منابع آب زیرزمینی در معرض خطر آلوده شدن است. آبخوان کارستی گیلانغرب به عنوان بخشی از زون زاگرس چینخوردۀ تغذیه کنندۀ سراب گیلانغرب میباشد. در این پژوهش به منظور ارزیابی آسیبپذیری ...
بیشتر
یکی از راهکارهای مهم در مدیریت منابع آب کارست، تهیۀ نقشۀ آسیبپذیری آبخوانهای کارستی است. هدف از تهیۀ نقشۀ آسیبپذیری، فراهم شدن امکان شناسایی منابع آب زیرزمینی در معرض خطر آلوده شدن است. آبخوان کارستی گیلانغرب به عنوان بخشی از زون زاگرس چینخوردۀ تغذیه کنندۀ سراب گیلانغرب میباشد. در این پژوهش به منظور ارزیابی آسیبپذیری آبخوان کارستی گیلانغرب از روش EPIK متشکل از چهار لایۀ E (اپیکارست)، P (پوشش محافظ)، I (نفوذ) و K (شبکۀ کارست) و روش KDI مبتنی بر لایۀ کاربری اراضی استفاده شده است. پس از اجرای مدل و تهیۀ نقشۀ آسیبپذیری، مقدار شاخص EPIK بین 12 تا 26 محاسبه شد. توزیع فضایی طبقههای نقشۀ نهایی آسیبپذیری حاصل از مدل EPIK نشان میدهد که 24/14، 56/14، 17/47 و 03/24 درصد از مساحت منطقۀ مورد مطالعه به ترتیب در پهنۀ آسیبپذیری کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد قرار میگیرد. مطابق این نقشه حدود 71 درصد از منطقۀ مورد مطالعه، دارای آسیبپذیری زیاد و خیلی زیاد میباشد که نشانگر آسیبپذیری بالای این آبخوان میباشد. مطابق نتایج روش KDI، 54/7، 49/9، 9/2، 89/77 و 18/2 درصد از منطقۀ مورد مطالعه به ترتیب دارای تأثیرپذیری زیاد، متوسط، کم، خیلی کم و سالم (دست نخورده) است که بیانگر آسیبپذیری کم آبخوان کارستی گیلانغرب میباشد. طبق روش EPIK، طبقه با آسیبپذیری کم منطبق بر دشتهای حاشیۀ ارتفاعات و سازندهای شیلی است که نقش خیلی کمی در آسیبپذیری آبخوان کارستی دارد. اما همین دشتهای حاشیهای طبق روش KDI، بیشترین آسیبپذیری را دارند چرا که بیشتر تحت دخل و تصرف انسانی قرار گرفتهاند. با ترکیب نتایج این دو روش میتوان دریافت که آبخوان گیلانغرب دارای حساسیت بالایی نسبت به آلودگی است اما عدم گسترش فعالیتهای انسانی در حوضۀ آبگیر این آبخوان منجر به سالم ماندن منابع آب آن از آلودگی شده است.
