نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
چکیده
در حوزه‌های آبخیز کوهستانی، ذوب برف و رواناب بدست آمده از آن سهم عمده‌ای در تولید جریان و تأمین منابع آب دارد. مدل SRM از جمله مدل‌های هیدرولوژیکی است که به منظور همانند‌سازی و پیش‌بینی جریان روزانه در حوزه‌های کوهستانی متأثر از ذوب برف طراحی شده است. مبنای بکار گرفته شده در مدل SRM روش تجربی درجه-روز می‌باشد که به رغم گستردگی کاربرد آن به دلیل دارا نبودن عامل های فیزیکی همواره مورد نکوهش پژوهشگران قرار گرفته است. در این بررسی با اضافه نمودن مشخصه تابش به مدل درجه-روز آنرا به یک معادله ساده بیلان انرژی تبدیل نموده و مدل از حالت تجربی به فیزیکی تبدیل شد. برای این منظور حوزه آبخیز کرج گزینش و با آماده‌سازی مشخصه های لازم مدل کلاسیک SRM و مدل تابشی SRM مورد مقایسه واقع شدند. میزان تابش میانگین روزانه با بهره گیری از آلبدو، امواج با طول موج کوتاه و بلند، دمای بیشینه و کمینه روزانه و رطوبت نسبی محاسبه شد. سطوح پوشیده از برف حوضه از تصاویر سنجنده MODIS و به صورت روزانه استخراج شد. نتایج این بررسی نشان داد که ضریب تعیین داده‌های دیداری و برآورد شده (2R) در مدل SRM تابشی معادل 677/0 و اختلاف حجم دبی‌ها برابر 58/5- درصد می‌باشد. بدین ترتیب مدل SRM تابشی همبستگی دبی‌های دیداری و همانند‌سازی شده را نسبت به مدل SRM کلاسیک به میزان 3/9 درصد بهبود بخشید.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A comparison of degree-day and radiation base of Snowmelt Runoff Model (SRM)
نویسندگان [English]
- A. Fathzadeh
- M. Mahdavi
- R.C. Bales
- A. A. Abkar
- Askari Shirazi
چکیده [English]
In highland watersheds, runoff generated by snow melting plays an important role in stream water supply. SRM (Snowmelt Runoff Model) is a hydrologic model which simulates and predicts daily flow in mountain watersheds dominated by snow melting process. The SRM is based on the degree-day procedure which, is a widely used method but does not consider physical factors. In the current research, the factor of radiation was added to the degree-day model to develop a simple energy balance equation. Daily average radiation was calculated by albedo, shortwave and longwave radiation, daily maximum and minimum temperature and relative humidity. The snow covered area (SCA) was obtained from daily MODIS images. The developed model was applied to the stream flow data of Karaj Basin located in northern Iran and the results revealed that the coefficient of determination of the observed and estimated data was 0.677 while the differences between estimated and observed volume of runoff was -5.58%. Therefore, the radiation based of SRM increased the coefficient of determination of estimated and simulated discharge about 9.3%.
کلیدواژه‌ها [English]
- SRM
)