نویسندگان

• عطاالله کاویان ¹
• علی آزموده ²
• کریم سلیمانی ³
• قربان وهاب زاده ⁴

¹ استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علومکشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران

² دانش آموخته کارشناسی‌ارشد آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران

³ دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران

⁴ استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران

چکیده

فرسایش خاک یک چالش جهانی بوده که به طور جدی منابع آب و خاک را تهدید کرده و یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیست‌ محیطی به ‌شمار می‌رود. یکی از متغیرهای مهم و قابل بررسی بر فرایند روان‌آب و فرسایش خاک، ویژگی‌های خاک می‌باشد. لذا این پژوهش برای بررسی شماری از متغیرهای موثر خاک در روان‌آب و فرسایش خاک، در دو پایگاه پژوهشی جنگلی واقع در محدوده شهرستان ساری انجام شده است. در ادامه در 15 نقطه تصادفی از هر پایگاه، مبادرت به ایجاد باران مصنوعی با بهره‌گیری از دستگاه همانندساز باران شد. همزمان نمونه‌برداری خاک نیز از نقطه مجاور همانند‌سازی از عمق 20-0 سانتی‌متری برداشت شد. نتایج نشان داد که متغیرهای رطوبت پیشین خاک، ماده آلی، وزن مخصوص ظاهری و درصد ذرات شن به‌ ترتیب بیشترین تاثیر را در تولید روان‌آب دارند. همچنین در فرایند فرسایش خاک نیز به ترتیب متغیرهای درصد ماده آلی، رطوبت پیشین خاک و سیلت بیشترین تاثیر را در اراضی جنگلی داشته‌اند. نتایج مدل چند متغیره خطی نشان داد که با بهره‌گیری از 3 متغیر درصد ماده آلی، رطوبت پیشین خاک و رس می‌توان میزان روان‌آب و فرسایش خاک را به‌ ترتیب با ضریب تبیین 638/0 و 701/0 برآورد نمود.

کلیدواژه‌ها

• باران‌ساز.اراضی
• جنگلی
• روان‌آب
• فرسایش خاک

عنوان مقاله [English]

Effect of Soil Properties on Runoff and Soil Erosion in Forest Lands

نویسندگان [English]

• A Kavian ¹
• ALI Azmodeh ²
• K Soleimani ³
• GH Vahabzadeh ⁴

¹

²

³

⁴

چکیده [English]

Globally, soil erosion is one of the most important environmental problems which is threaten soil and water resources. Soil properties are main parameters to affect runoff and soil erosion processes. So, this study was conducted to investigate the effects of some soil properties on runoff and soil erosion in the forest lands located in vicinity of Sari city. Rainfall simulator was set in 15 random points in 2 sites to create experimental rainfall. Runoff and sediment yield resulted from each experiment was measured based on field and laboratory investigations. Soil samples from 0-20 cm depth close to the simulation points were collected and analyzed. The results showed that soil initial moisture, percentage of soil organic matter (% SOM), bulk density and sand percent are most effective factors in runoff generation, respectively. Also, the results illustrated that percentage of soil organic matter, soil initial moisture and silt percent affect on soil erosion, respectively. The results of multiple linear models showed that runoff and soil erosion can be predicted based on percentage of soil organic matter, soil initial moisture and percentage of clay with coefficient of determination of 0.638 and 0.752, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

• organic matter
• Rainfall simulation
• Runoff
• Sari