نویسندگان

• محمدعلی حکیم¬زاده اردکانی ¹
• مطهره اسفندیاری ²
• اصغر مصلح‌آرائی ¹
• حسین ملکی نژاد ¹

¹ استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد، ایران

² دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه یزد، ایران

چکیده

با بهره‌گیری از منابع آب شور زیر‌زمینی می‌توان ضمن صرفه‌جویی در کاربرد آب شیرین، با گزینش گیاهان مرتعی مناسب به تولید علوفه در اراضی شور پرداخت. بدین منظور باید ضمن بررسی شرایط محیطی (اقلیم، آب، خاک و ...)گونه‌های سازگار در هر ناحیه آب و هوایی تعیین شود و با توجه به آستانه بردباری این گیاهان در برابر شرایطی چون خشکی، گرما، شوری و...از آنها برای اصلاح و احیاء مراتع مخروبه یا در حال تخریب بهره‌گیری نمود. به همین منظور در این بررسی در منطقه‌ای که دارای آب شور زیر زمینی(dS/m 25/11=EC، 7/16=SAR) و همچنین خاک شور و قلیا (%2/30= ESP، dS/m 3/27=EC ) بود، برای کاشت سه گونه مرتعی آتریپلکس، اشنان و قره‌داغ گزینش شد. بذر‌ها از نقاط مختلف استان جمع‌آوری و در گلدان‌های پلاستیکی در نهالستان کاشته شدند. گیاهان پس از رشد یک‌ما‌هه به عرصه طبیعی منتقل و بنابر طرح آماری اسپلیت پلات مستقر شدند. آبیاری بر پایه تبخیر و تعرق بالقوه منطقه، در دور‌های 10 و 20 روزه به صورت جوی و پشته‌ای، با آب شور و با محاسبه برخه آبشویی مناسب معادل 3/0 انجام شد. گیاهان پس از رشد شش ماهه از محل طوقه قطع و پس از خشک کردن در دمای 60 درجه سلسیوس وزن ماده خشک آنها مورد مقایسه آماری قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که بین وزن ماده خشک گیاهان مورد آزمایش و در دوره‌های آبیاری بکار رفته اختلاف معنی داری(01/0>p) وجود دارد. در بین گیاهان مورد آزمایش گیاه آتریپلکس توانسته است عملکرد بهتری به‌ویژه در دوره ده روزه آبیاری از خود نشان دهد. از سوی دیگر آبشویی انجام شده توانسته است شوری افق‌های سطحی خاک را کاهش دهد که میزان کاهش شوری در دور ده روزه بیشتر از بیست روزه بوده است.

کلیدواژه‌ها

• آبشویی
• آب‌های شور زیر‌زمینی
• آتریپلکس
• اشنان
• دشت اردکان
• عملکرد
• قره داغ

عنوان مقاله [English]

The Effects of Saline Groundwater on Soil Properties and Yield of Three Range plants in Saline Soils

نویسندگان [English]

• M.A Hakimzadeh Ardakani ¹
• M Esfandiari ²
• A Mosleh Arani ¹
• H Malekinezhad ¹

چکیده [English]

The use of saline groundwater resources, in addition to save fresh water, could be used in production of forage in saline soils. In order to do it, the area in northern Ardakan, Yazd province with saline ground water (EC= 11.25ds/m, SAR= 16.7) and saline and alkaline soil (EC=27.3ds/m, ESP= 30.2%) was selected for planting of Atriplelentiformis, Seidlitzia rosemarinus, and Nitraria schoberi. The seeds of plants were collected from different areas of Yazd province, and were planted in nylon pots in greenhouse and transplanted as split plot statistical design in the field after one month. Based on the potential evapotranspiration of the region, the plants were irrigated as furrow design with leaching fraction (LF) = 0.3, and in 10 and 20 days intervals. After six months, plants were cut from near the soil surface and dried in oven at 60 °C for 72 hours. The dry matter of each plant weighted and analyzed statistically. The results indicated that there are some significant differences between dry matter of plants and the irrigation periods. Among plants, Atriplex lentiformis, with ten days period of irrigation had the best yield in this experiment. In addition, LF of 0.3 could decrease the salinity of the surface soil layers. This reduction was higher than in ten days period of irrigation.

کلیدواژه‌ها [English]

• Ardakan plain
• Atriplex
• Forage yield
• Leaching
• Nitraria
• Saline groundwater
• Seidlitzia