نویسندگان

• محمد عباسی ¹
• محسن محسنی ساروی ²
• میرمسعود خیرخواه ³
• شهرام خلیقی سیگارودی ⁴
• قباد رستمی زاده ¹
• مجید حسینی ⁵

¹ دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد آبخیزداری، دانشگاه تهران، ایران

² استاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

³ استادیار مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، ایران

⁴ استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

⁵ عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، ایران

چکیده

ارزیابی پروژه‌های آبخیزداری امروزه از بنیادی ترین مسائلی است که در کشورها به منظور برنامه‌ریزی های آینده در زمینه طرح های اجرایی و مدیریت منابع طبیعی انجام می گیرد. با توجه به نبود تجهیزات لازم به منظور اندازه گیری و ثبت تغییرات ایجاد شده در وضعیت سیلاب، فرسایش و رسوب حوزه‌های آبخیز بهره‌گیری از مدل های توزیعی هیدرولوژیکی جهت همانند سازی رفتار حوزه در پیش و پس از فعالیت‌های آبخیزداری ابزاری کار آمد در دستیابی به این هدف ها می باشد. بر این پایه تحقیق با هدف ارزیابی تاثیر فعالیت‌های آبخیزداری اجرا شده بر روی زمان تمرکز و شماره منحنی حوزه در حوزه آبخیز کن در استان تهران با استفاده از مدل هیدرولوژیک HEC-HMSانجام است. به این منظور مدل HEC-HMS، با داده‌های مشاهده ای، واسنجی و اعتباریابی شد. سپس برای تعیین تاثیر سازه‌های اصلاحی، زمان تمرکز در شرایط پیش و پس از اجرای فعالیت‌ها محاسبه و نیز در بازدید های مکرر صحرایی میزان بهبود پوشش گیاهی و ارتقاء وضعیت هیدرولوژیک حوزه با بهره‌گیری از روش SCS محاسبه و با اعمال تغییرات ایجاد شده در ورودی‌های مدل اقدام به همانند سازی رفتار سیلاب برای رخدادهای موجود شد. در ادامه برای تعیین پاسخ حوزه در برابر رگبارهای طرح با اعمال تغییرات ایجاد شده در ورودی‌های مدل اقدام به همانند سازی رفتار سیلاب برای بارش های با دوره بازگشت های 2، 5 ، 10، 25، 50 و 100 ساله در پیش و پس از فعالیت‌های آبخیزداری شد. نتایج نشان داد که فعالیت‌های مکانیکی در افزایش زمان تمرکز حوزه نقش ناچیزی داشته و فعالیت‌های زیستی باعث کاهش شماره منحنی بطور میانگین به میزان 1/3 در حوزه شده است، بررسی های صورت گرفته نشان داد که این تاثیرات باعث کاهش دبی اوج و حجم سیلاب به ترتیب به میزان میانگین 21% و 11% در حوزه می شود.

کلیدواژه‌ها

• آبخیزداری
• ارزیابی اقدام ها
• حوزه کن
• مدل سازی سیلاب

عنوان مقاله [English]

Assessment of Watershed Management Activities on Time of Concentration and Curve Number using HEC-HMS Model (Case Study: Kan Watershed, Tehran)

نویسندگان [English]

• M Abbasi ¹
• M Mohseni Saravi ²
• M.M Kheirkhah ³
• Sh Khalighi Sigaroudi ⁴
• Gh Rostamizad ¹
• M Hosseini ⁵

¹

²

³

⁴

⁵

چکیده [English]

Assessment of watershed management activities is one of the main subjects for future planning of practical projects and natural resources management. Due to the lack of any tool for assessment of watershed processes in many cases, distributed hydrological models can be useful. The purpose of this study was evaluation of watershed management activities in Kan Watershed by HEC-HMS (Hydrologic Modeling System). For this purpose, first by considering observed events, HEC-HMS model was optimized and calibrated. Then, for evaluating the effects of check dams on time of concentration, it was calculated before and after of check dam's construction by use of field observations and vegetation cover improvement was also estimated after the project. These parameters were imported to HEC-HMS to find out the effects of watershed practices and then flooding condition was simulated. For assessment purposes, peak discharge and flood volume were calculated for “before” and “after” construction conditions. Results showed that check dams as mechanical measures had low effect on time of concentration while biological practices lead to decrease in curve number with an average value of 3.1. This effects result in decrease of peak flow and flood volume meanly 21% and 11%, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

• assessment
• flood simulation
• HEC-HMS
• Kan Watershed
• Watershed management