نویسندگان

• طیبه مصباح‌زاده ¹
• حسن احمدی ²

¹ دانشجوی دکتری بیابان زدایی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

² استاد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران

چکیده

تحرک تپه‌های ماسه‌ای یکی از مشکلات جدی در مناطق خشک است. رژیم باد، فراوانی، جهت وزش و سرعت باد می‌تواند از عوامل موثر در شکل‌گیری تپه‌های ماسه‌ای باشد. مقدار انرژی باد و تغییر آن در جهت‌های مختلف (رژیم بادی) تأثیر زیادی روی مرفولوژی، نگهداری و تغییر شکل رخساره‌های فرسایش بادی دارد. در این پژوهش با تجزیه و تحلیل آماری داده‌های بادسنجی در منطقه کاشان، نقش رژیم بادی در حجم و جهت انتقال رسوبات مورد بررسی قرار گرفت. مقدار پتانسیل حمل ماسه در منطقه کاشان حدود 8/100 واحد برداری است که بر پایه طبقه‌بندی فرای‌برگر و دین (1979) از نظر قدرت فرسایشی باد در کلاس کم قرار می‌گیرد و دبی حمل ماسه براساس معادله لتو– لتو (1978) برابر 358/2 مترمکعب بر متر بر سال(m3/m.year) می‌باشد، الگوی وزش باد در بهار از سمت غرب می‌باشد که متفاوت با فصل‌های دیگر است و همچنین بیشترین درصد فراوانی بادهای بیشتر از سرعت آستانه فرسایش در این فصل مشاهده شد. مقدارشاخص همگنی (UD)1 برای این منطقه 64/0می‌باشد که زمینه را برای ایجاد تپه‌های عرضی (بارخانوئیدی) فراهم کرده است.

کلیدواژه‌ها

• برآیند حمل ماسه
• پتانسیل حمل ماسه
• تپه ماسه‌ای
• رژیم بادی
• فرسایش بادی

عنوان مقاله [English]

Investigation of Sand Drift Potential by Wind (Case Study: Kashan Plain)

نویسندگان [English]

• Tayyebeh Mesbahzadeh ¹
• Hassan Ahmadi ²

چکیده [English]

Sand dunes mobility is one of the serious problems in arid regions. Since wind regime is one of the important factors in sand dunes formation, its frequency, direction and magnitude can be effective. Amount of wind energy and its directional variability (wind regime) have significant control on the morphology and maintenance of aeolian landforms. By recognizing of morphometric and morphodynamic characteristics, it is possible to control soil erosion. Thus, statistical analysis of wind data using Tsoar index (sand dunes mobility index) in the study area was considered to understand wind regime role in volume and direction of transported sediments. Sand drift potential amount of the study area is 100.8 v.u. and sand flux is 2.358 m3/m.year resulted from Lettau – Lettau equation. Considering wind erosion power, the study area is in low class based on Fryberger & Dyne (1979) classification. In spring the wind blowing pattern has west direction and is different from other seasons. Also, the most frequency of blowing wind higher than threshold velocity occurs in this season. Unidirectional index value is 0.64 for this region that results formation of transverse dunes (barkhanoid).

کلیدواژه‌ها [English]

• Resultant drift direction
• Sand drifts potential
• Sand dune
• Wind Erosion
• Wind regime