نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی اکبر مهرابی ¹
• محمد محمدی ²
• محسن محسنی ساروی ³
• محمد جعفری ³
• مهدی قربانی ⁴

¹ استاد گروه آبخیزداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

² دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تهران

³ استاد دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تهران

⁴ استادیار دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تهران

چکیده

جهت مدیریت منابع طبیعی و محیط زیست و برنامه‌ریزی برای کاربری سرزمین، تهیة نقشه‌‌‌های کاربری سرزمین و، همچنین، شناخت توان و استعداد سرزمین ضروری است. از طرفی، شناخت نیرو‌‌های محرک انسانی نیز در تغییرات کاربری سرزمین لازم است. پژوهشِ حاضر در دو روستای سیدمحله و دراسرا، از توابع شهرستان تنکابن، انجام گرفت. نخست نقشه‌‌‌های کاربری سرزمین مربوط به سال‌‌‌‌های 1366 و 1387، به‌ترتیب، با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای TM و IRS تهیه شد. سپس، با استفاده از روش پیمایشی، نیرو‌‌های محرک انسانی مؤثر بر تغییرات کاربری زمین در روستا‌‌ی سیدمحله و دراسرا بررسی گردید. بر اساس نتایج این پژوهش، می‌توان بیان نمود که در روستای سیدمحله و دراسرا درصد زیادی از جنگل‌ها تخریب شده و جای خود را به زمین‌‌‌‌های مسکونی و کشاورزی داده است. مهم‌ترین عامل تغییر کاربری در روستای سیدمحله و دراسرا مشکلات اقتصادی مردم (درآمد کم و نداشتن پشتوانة مالی) و به‏صرفه‌نبودن فعالیت‌‌‌های کشاورزی است. رکود بازار ملک و قیمت زمین، در چند سال اخیر، مهم‌ترین نیروی بازدارندة تغییرات کاربری سرزمین است که می‌توان با تدوین قانونی کارآمد در خصوص کاربری زمین و با حمایت (حمایتِ دولت) از کشاورزان و باغداران از تغییرات شدید کاربری اراضی در منطقه جلوگیری کرد. توریستی‌بودن منطقه، افزایش قیمت زمین، و بیکاری نیز جزو عوامل مهمی است که سبب تشدید تغییرات کاربری سرزمین، تخریب جنگل‌ها، و تبدیل آن‌ها به زمین‌‌‌های کشاورزی شده است.

کلیدواژه‌ها

• جنگل
• کاربری سرزمین
• نیرو‌‌های محرک انسانی
• قیمت زمین
• تنکابن

عنوان مقاله [English]

Investigation of the human deriving forces affecting land use change (Case study: Seyed mohaleh and Drasara villages – Tonekabon city)

نویسندگان [English]

• Ali Akbar Mehrabi ¹
• Mohammad Mohammadi ²
• Mohsen Mohseni Saravi ³
• Mohammad Jafari ³
• Mehdi Ghorbani ⁴

¹ Professor, Department of Watershed management, Islamic Azad University, Science and Research Branch

² M.Sc. student, Faculty of Natural Resources, Tehran University

³ Professor, Faculty of Natural Resources, Tehran University

⁴ Assistant Prof., Faculty of Natural Resources, Tehran University

چکیده [English]

Providing of landing use maps and detecting of land capacity are required to manage of natural resources and environment and planning of land use. On the other hand, it is necessary to detect of the human deriving forces affecting land use change. In this research, we selected Seyed mohaleh and Drasara villages in Tonekabon city. First, were provided the land use maps in 1987 and 2008 by using TM and IRS Satellite images. Second, were investigated the human deriving forces affecting land use change through survey methods. According to results of this research can state that had been destroyed much percents of forests and added residential and agricultural lands in two villages. The most important of land use changes in two villages related to the economic problems (low income) and the economic loss of agricultural activities. Recently, the most important deterrent forces of land use changes are the property market downturn and land price that can prevent of severe changes in land use through the implementation of efficient land use law and supporting of farmers and gardeners in this region. Moreover, the most important indicators in the intensification of land use changes are being a tourist area, increasing of land price and unemployment.

کلیدواژه‌ها [English]

• Forest
• Land Use
• human deriving forces
• land price and Tonekabon