نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• شفق رستگار ¹
• علی دریجانی ²
• حسین بارانی ³
• محمد قربانی ⁴
• جمشید قربانی ⁵
• واحد بردی شیخ ³

¹ دانش‌آموختة دکتری مرتعداری، دانشکدة مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

² استادیار دانشکدة اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

³ دانشیار دانشکدة مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

⁴ استاد دانشکدة اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی

⁵ استادیار دانشکدة مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

چکیده

محصول اصلی مراتع علوفه است. بنابراین، با تعیین ارزش اقتصادی آن، به عنوان یکی از مهم‌ترین کارکردهای تولیدی غیربازاری، می‌توان مدیران را در برنامه‌ریزی صحیح و مدیریت بهینة بهره‌برداری از مراتع هدایت کرد. هدف مقالة حاضر، برآورد ارزش اقتصادی کارکرد تولید علوفة مراتع ییلاقی بلدة نور در استان مازندران است. بدین‌ منظور، تولید کل علوفه، با استفاده از روش دوبل، در دوازده واحد کاری برآورد شد. با توجه به ناهمگنی علوفه‌های مرتعی، از ‌نظر اقتصادی، و نبود بازار سازمان‌یافته جهت مبادله، از قیمتِ معادلِ جو و بهره‌گیری از رهیافت ارزش‌گذاری غیرمستقیم هزینة جایگزین استفاده شد. به‌ منظور همگن‌سازی ارزش کلیة گیاهان، ارزش کل مواد غذایی قابل‌ هضم (TDN) هر یک از گیاهان علوفه‌ای در تولید همان گونه ضرب شد و ارزش غذایی علوفة تولیدی هر واحد مرتعی محاسبه گردید. با توجه به TDN مشخص جو، معادل وزنی جو برای هر هکتار مرتع مشخص شد که با سناریوهای مختلف قیمتی (تضمینی، جهانی، و تمام‌شده) ارزش کل تولید علوفه، بر اساس بهای جو، محاسبه شد. نتایج نشان داد از 7_/89826 هکتار اراضی مرتعی قابل بهره‌برداری منطقهْ تولید علوفه معادل وزنی جو در هر هکتار 5_/276 کیلوگرم اندازه‌گیری شد. میانگین ارزش سالانة آن، با سه سناریوی قیمتی، 6_/64 میلیارد ریال برآورد گردید. این مبلغ معادل با 718900 ریال در هر هکتار اراضی مرتعی نوررود است. مبالغ برآوردشدة ارزش علوفة تولیدی فقط 25 درصد کل ارزش اکوسیستم مرتعی است که بدون هیچ‌گونه سرمایه‌گذاری و به‌ صورت موهبتی طبیعی بهره‌برداری می‌‌شود.

کلیدواژه‌ها

• ارزش‌گذاری اقتصادی
• ارزش غذایی
• تولید علوفه
• حوضة نوررود
• مراتع ییلاقی
• مازندران

عنوان مقاله [English]

A new approach to economic valuation of the function of forage production of rangelands (Case Study: summer rangelands of Nour-rud Watershed in Mazandaran Province)

نویسندگان [English]

• Shafagh Rastgar ¹
• Ali Darijani ²
• Hossein Barani ³
• Mohammad Ghorbani ⁴
• Jamshid Ghorbani ⁵
• Vahed Bordi Sheikh ³

¹ PhD, Graduate. Gorgan University of Agricultural Sciences & Natural Resources, Gorgan, Iran

² Assistant Professor, Gorgan University of Agricultural Sciences & Natural Resources, Gorgan, Iran

³ Associate Professor, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran

⁴ Professor, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

⁵ Assistant Professor, Sari University of Agricultural Sciences & Natural Resources, Sari, Iran

چکیده [English]

Forage is the main product of rangelands. So, determining its economic value as one of the main important nonmonetary functions can help managers to improve planning and optimal utilization management of rangelands. The main purpose of this study is to estimate the economic valuation of the forage of summer rangelands in Nour-roud watershed basin in Mazandaran province. Consequently, total forage production estimated by using double method in 12 unit works. According to the heterogeneity of range forages in terms of economic and lacking organized market for transaction, have been used barely and using Replacement Cost Method (RCM). In order to homogenize the value of all forage plants, Total Digestible Nutrients (TDN) of each plant multiplied to its forage product to calculate the nutrition value of forage per rangeland unit work. According to the specified T.D.N of barely, the equivalent weight of barely, identified for each range/ha in different price scenarios (guaranteed, international and farm prices), total value of forage production calculated based on barely price. Results showed that, Forage yield equivalent to barely was estimated 276.5 kg per ha of 89826.7 usable summer rangelands. Its economic value was equivalent to 713280 Rials per hectare. Also, its average annual economic value by 3 price senarios estimated, 64.6 Milyard Rials. This amount of economic value was equal to 718900 Rials per hectare of Nour-rud rangelands. Also, the estimated forage values are only 25 percentage of total economic value of rangeland ecosystem that has been exploited as natural bequest without any investment.

کلیدواژه‌ها [English]

• Economic valuation
• Forage production
• Nour-rud watershed
• nutrition value
• Mazandaran
• summer Rangeland