نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عطااله کاویان ¹
• فریال حیاوی ²
• مهدی بروغنی ³

¹ استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

² کارشناس ارشد آبخیزداری، دانشگاه شهر کرد

³ دانشجوی دکتری آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

فرسایش پاشمانی، نخستین مرحله در فرایند فرسایش، نتیجه بمباران سطح خاک به وسیله قطرات باران است. قطرات باران در هنگام برخورد به سطح خاکْ ذرات خاک را جابه ‏جا و ساختمان خاک را تخریب می‏کنند. در این تحقیق به بررسی تأثیر مقادیر مختلف پلی ‏اکریل‏ آمید (0، 2، 4، و 6 کیلوگرم بر هکتار) بر مقدار فرسایش پاشمانی در سه بافت رسی، سیلتی رس، و شنی رسی لوم تحت شدت بارندگی 95 میلی‏متر در ساعت با استفاده از باران‌ساز FEL3  و کاسه پاشمان در آزمایشگاه پرداخته شد. برای اندازه‌گیری نرخ فرسایش پاشمانی از فنجان پاشمان استفاده شد. نتایج حاکی از آن است که بین بافت‏ های مختلف، از لحاظ کاهش میزان پاشمان، هیچ اختلاف معنی‏دار آماری وجود ندارد. اثر تیمارهای مختلف به‌کاررفته پلی‏ اکریل ‏آمید در میزان فرسایش پاشمانی نشان داد در بافت شنی رسی لومی بین تیمار شاهد و تیمارهای 4 و 6 کیلوگرم بر هکتار اختلاف معنی‌دار در سطح 95 درصد (Fvalue=4.5 و Pvalue= 0.039) وجود دارد. همچنین، نتایج نشان داد میزان فرسایش پاشمانی به ترتیب 3_/42 و 52 درصد در تیمارهای 4 و 6 کیلوگرم بر هکتار در مقایسه با تیمار شاهد کاهش یافته است. یافته‌های این تحقیق برای مدیریت بهتر خاک‌های کشاورزی، ضمن تولید پایدار و حفاظت خاک، مفید است.

کلیدواژه‌ها

• باران‌ساز FEL3
• بافت خاک
• پلی‏ اکریل‏ آمید
• فرسایش پاشمانی
• کاسه پاشمان

عنوان مقاله [English]

Polyacrylamide effects on splash erosion rate in different soils using rainfall simulator

نویسندگان [English]

• Ataollah Kavian ¹
• Feryal Hayavi ²
• Mehdi Boroghani ³

¹ Assistante Professor, Faculty of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran

² Graduated Student of Watershed Management, University of Shahrekord, Shahrekord, Iran

³ PhD Candidate, Watershed Management, Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modarres University, Noor, Iran

چکیده [English]

Splash erosion recognized as first stage of erosion process that results of bombing soil surface with rain drop. Falling rain drops to soil surface resulted moving soil particles and destructing soil structure. At this research effects of various PAM rate (0, 2, 4 and 6 kg.ha) on splash erosion on three soil textuere clay, silty clay and sandy clay loam was tested. Simulations were done with rain intensity of 95 mm/h using a FEL3 rainfall simulator in laboratory. Splash erosion rate were measured using splash cup. Results showed that there is no statistically difference between different soil textures in order to decreasing splash rates. Effect of different applying PAM in splash erosion rate showed that there is significantly differences between control treatment with 4 and 6 Kg/ha treatment in 95% level (Fvalue=4.5, Pvalue= 0.039) in sandy clay loam soil texture. Also the results showed splash erosion rates have decreased by 42.3 and 52 percent comparing to control treatment when applied 4 and 6 Kg/ha treatments. Our findings can be useful for better management of agricultural soils in order to sustainable yield and soil sonservation. 

کلیدواژه‌ها [English]

• FEL3 rainfall simulation
• polyacrylamide
• splash cup
• splash erosion
• Soil Texture