نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار دانشکدة کشاورزی دانشگاه ایلام
2 کارشناس ارشد ژئومورفولوژی و مدرس دانشگاه پیام نور ایلام
3 عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ایلام
4 استاد دانشکدة کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
چکیده
شناسایی مناطق مستعد زمین‌لغزش از طریق پهنه‌بندی خطر با مدل‌های مختلف یکی از اقدامات اساسی در جهت کاهش خسارت احتمالی و مدیریت خطر است. هدف اصلی از این تحقیق مقایسه و ارزیابی چهار روش‌ـ ارزش اطلاعاتی، تراکم سطح، تحلیل سلسله‌مراتبی سیستم‌ها، و روش پیشنهادی گوپتا و جوشی‌ـ برای پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش در حوزة آبخیز زنگوان در استان ایلام است. نخست کلیة عوامل مؤثر در وقوع زمین‌لغزش استخراج گردید. سپس، با کنترل این عوامل در منطقه، عوامل نُه‌گانة شیب، جهت، ارتفاع از سطح دریا، بارندگی، فاصله از جاده، فاصله از گسل، فاصله از شبکة آبراهه، کاربری اراضی، و سنگ‌شناسی عوامل مؤثر در وقوع زمین‌لغزش‌های منطقه شناخته شدند. پس از تهیة این عوامل در محیط GIS، با استفاده از تفسیر عکس‌های هوایی و تصاویر ماهواره‌ای، موقعیت دقیق زمین‌لغزش‌ها تعیین شد. سپس، پهنه‌بندی با چهار روش مذکور انجام گرفت. نهایتاً، به منظور بررسی و انتخاب مناسب‌ترین مدل برای پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش از شاخص زمین‌لغزش استفاده شد. بر اساس این شاخص، در روش ارزش اطلاعاتی بیش از 52 درصد زمین‌لغزش‌ها در طبقه با خطر خیلی بالا اتفاق افتاده است. بنابراین، این روش، به لحاظ داشتن انطباق بیشتر زمین‌لغزش‌ها با پهنة خطر بالا و همچنین توانایی در تفکیک طبقه‌های خطر، کارایی بهتری نسبت به سایر روش‌ها دارد و مناسب‌ترین مدل برای پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش در حوزة زنگوان معرفی می‌شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Comparisons of different models for landslide susceptibility mapping in Zangvan watershed, Ilam province
نویسندگان [English]
- Haji Karimi 1
- Fathollah Naderi 2
- Behrooz Naseri 3
- Ali Salajeqeh 4
1 Associate Professor, Faculty of Agriculture, University of Ilam, Iran
2 Geomorphologist, Teacher of Ilam Payam Noor University, Iran
3 Staff Member of Islamic Azad University Ilam Branch, Iran
4 Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Iran
چکیده [English]
Distinguishing the susceptible areas to landslide using different landslide susceptibility mapping (LSM) models is one of the primitive and basic works to reduce probable damages and reduce risk. The main purpose of this research is the efficiency evaluation of four methods including Information value (WINF), Valuing area accumulation (Wa), Analytical Hierarchy Process (AHP), Kopta-Joshi proposed method (LNRF) for LSM in Zangvan watershed, Ilam province. At first, all the effective factors in landslide occurrence were inspected. By analyzing the parameters, nine factors including slope, aspect, elevation, precipitation, distance from road, distance from fault, distance from drainage, land use and lithology were distinguished as the effective factors in landslides occurrence in the studied area. After preparing the information of these nine factors in GIS environment, the location of landslides were determined using areal photographs and satellite images and LSM performed by the above four methods. Finally, the landslide index was used for evaluation the ability of appropriate LSM model. Based on this Index, the information value method classified more 52 percent of occurred landslides in very high danger class. Therefore, this method is more efficient and proposed as the best LSM method in the Zangvan watershed because of compatibility of landslides with high danger classes and ability of differentiation of danger classes.
کلیدواژه‌ها [English]
- GIS
- Landslide Index
- Mapping
- model
- Zangvan
- Ilam
)