برآورد تبخیر و تعرق در حوضة آبخیز طالقان با استفاده از تصاویر MODIS و مدل SEBAL

نصرتی, کاظم; محسنی ساروی, محسن; احمدی, حسن; عقیقی, حسین

doi:10.22059/jrwm.2015.54937

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشیار دانشکدة علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی

² استاد دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تهران

³ کارشناس پژوهشی سازمان فضایی ایران

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.54937

چکیده

استفادة نامطلوب و بی‌رویه از منابع آب و همچنین آلودگی منابع آب در اثر ورود آلاینده‌ها چالش‌های عمده‌ای را برای تأمین آب ایجاد کرده است. در این زمینه فرایند تبخیر و تعرق در برنامه‌ریزی آبیاری، آبخیزداری، محاسبات بیلان آب، و تخمین میزان رواناب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با توجه به محدودیت ایستگاه هواشناسی و هزینة زیاد جمع‌‌آوری اطلاعات زمینی، کاربرد تصاویر سنجش از دور بر اساس الگوریتم‌های متعدد ابزاری مناسب برای تهیة نقشة مکانی و زمانی تبخیر و تعرق و، در نتیجه، مدیریت منابع آب در مقیاس حوضة آبخیز است. الگوریتم توازن انرژی سطحی برای زمین (SEBAL) روشی جدید است که از آن در برآورد تبخیر و تعرق با کاربردِ تصاویر ماهواره‌ای در برخی از مناطق مسطّح دنیا استفاده می‌شود. در این تحقیق، به منظور بررسی کارایی روش اصلاح‌شدة سبال در محاسبة تبخیر و تعرق در مناطق کوهستانی، با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای MODIS، تبخیر و تعرق در حوضة آبخیز طالقان طی 22 روز در سال 1385 بررسی شد. نتایج نشان داد مقادیر برآوردی و اندازه‌گیری‌شدهْ از همبستگی بالا (88_/0) برخوردارند. بدین ترتیب، تصاویر سنجندة MODIS و مدل سبال قادرند تبخیر و تعرق واقعی روزانه را در حوضة آبخیز طالقان به‌خوبی برآورد کنند. بنابراین، این مدل را می‌توان پس از اعتبارسنجی در مناطقی با اقلیم متفاوت برای تحقیقات بیلان آبی و اجرای طرح‌های آبیاری در مناطق مختلف با توپوگرافی متنوع پیشنهاد کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evapo-transpiration estimation in Taleghan Drainage Basin using MODIS images and SEBAL model

نویسندگان [English]

kazem Nosrati ¹
Mohsen Mohseni Saravi ²
Hasan Ahmadi ²
Hosein Aghighi ³

¹ Associate Prof. Faculty of Earth Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

² Prof. Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Iran

³ Iranian Space Agency, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Estimation of evapo-transpiration is necessary in cases such as irrigation planning, determining of evaporation of the water bodies, water balance assessment, estimation of runoff and watershed management and ecological and meteorological studies. Evapo-transpiration can be determined precisely using field measurements. However, these methods provide evapo-transpiration just for limited areas from spatial point of view. This limitation has motivated the development of using remote sensing data to evaluate evapo-transpiration over vast area. Surface Energy Balance Algorithm for Land (SEBAL) is a new model that has been used at different areas all over the world for estimating of evapotranspiration. Due to the fact that no written report in evapo-transpiration estimation using this algorithm in the country has been published yet, the objective of this study is to investigate the validation of revised SEBAL model in mountainous region. In this project, actual evapo-transpiration values were estimated using MODIS image data and revised SEBAL model for mountainous region in 22 different dates in 2006 in Taleghan Drainage Basin. The result showed that the correlation between estimated and measured values is significant (R²=0.88, p<0.001). Thus, MODIS image data and revised SEBAL model were able to estimate actual daily evapo-transpiration values in Taleghan Drainage Basin. Therefore this revised algorithm could recommend as suitable method for further studies in different area with variation topography.

کلیدواژه‌ها [English]

remote sensing
evapo-transpiration
SEBAL
MODIS images

مراجع

[1] Akbari, M., Toomanian, N., Droogers, P., Bastiaanssen, W. and Gieske, A. (2007). Monitoring irrigation performance in Esfahan, Iran, using NOAA satellite imagery, Agricultural Water Management, 88, 99-109.

[2] Allen, R.G. and Tasumi, M. (2000). Appendix B: Algorithm for applying SEBAL to sloping mountainous areas, Application of the SEBAL methodology for estimating consumptive use of water and stream flow depletion in the Bear River basin of Idaho through remote sensing, [PDF format], Idaho Department of Water Resource, http:///www.idwr.state.id.us/gisdata/ET/final_sebal_page.htm.

[3] Bastiaanssen, W.G.M. (2000). SEBAL-based sensible and latent heat fluxes in the irrigated Gediz Basin, Turkey, Journal of Hydrology, 229, 87-100.

[4] Bastiaanssen, W.G.M., Thiruvengadachari, T., Sakthivadivel, R. and Molden, D.J. (1999). Satellite remote sensing for estimating productivities of land and water, International Journal of Water Resources Development, 15, 181-196.

[5] Bastiaanssen, W.G.M., Menenti, M., Feddes, R.A. and Holtslag, A.A.M. (1998a). The Surface Energy Balance Algorithm for Land (SEBAL): Part 1 formulation, Journal of Hydrology, 212-213, 198-212.

[6] Bastiaanssen, W.G.M., Pelgrum, H., Wang, J., Ma, Y., Moreno, J., Roerink, G.J. and Van der Wal, T. (1998b). The Surface Energy Balance Algorithm for Land (SEBAL): Part 2 validation, Journal of Hydrology, 212-213, 213-229.

[7] Bastiaanssen, W.G.M., Noordman, E.J.M., Pelgrum, H., Davids, G., Thoreson, B.P. and Allen, R.G. (2005). SEBAL model with remotely sensed data to improve water-resources management under actual field conditions, ASCE J. Irrig. Drain. Eng., 131(1), 85-93.

[8] Chandrapala, L. and Wimalasuriya, M. (2003). Satellite measurement supplemented with meteorological data to operationally estimate actual evaporation of Sri Lanka, Agricultural Water Management, 58, 89-107

[9] Ines, A.V.M., Honda, K., Das Gupta, A., Droogers, P. and Clemente, R.S. (2006). Combining remote sensing-simulation modeling and genetic algorithm optimization to explore water management options in irrigated agriculture. Agricultural Water Management 83, 221-232.

[10] Kalma, J., McVicar, T. and McCabe, M. (2008). Estimating Land Surface Evaporation: A Review of Methods Using Remotely Sensed Surface Temperature Data, Surveys in Geophysics,29, 421-469.

[11] Kimura, R., Bai, L., Fan, J., Takayama, N. and Hinokidani, O. (2007). Evapo-transpiration estimation over the river basin of the Loess Plateau of China based on remote sensing, Journal of Arid Environments, 68, 53-65.

[12] Long, D. and Singh, V.P. (2010). Integration of the GG model with SEBAL to produce time series of evapotranspiration of high spatial resolution at watershed scales, Journal of Geophysical Research, 115, D21128.

[13] Lu, X. and Zhuang, Q. (2010). Evaluating evapotranspiration and water-use efficiency of terrestrial ecosystems in the conterminous United States using MODIS and AmeriFlux data, Remote Sensing of Environment, 114, 1924-1939.

[14] Medina, J.L., Camacho, E., Reca, J., Lopez, R. and Roldan, J. (1998). Determination and analysis of regional evapotranspiration in Southern Spain based on remote sensing and GIS, Physics and Chemistry of the Earth, 23(4), 427-432.

[15] Mobasheri, M.R., Khavarian, H., Ziaeian, P. and Kamaly, G. (2007). Evapo-transpiration assessment using Terra/MODIS images in the Gorgan general district, Modarres Human Sciences, 11, 121-142.

[16] Mohamed, Y.A., Bastiaanssen, W.G.M. and Savenije, H.H.G. (2004). Spatial variability of evaporation and moisture storage in the swamps of the upper Nile studied by remote sensing techniques, Journal of Hydrology, 289, 145-164.

[17] MohseniSaravi, M., Nosrati, K., Ahmadi, H. and Aghighi, H. (2009). Application of SEBAL method to calculate evapotranspiration using remote sensing images, Final Report of Research Project, Faculty of Natural Resources, University of Tehran.

[18] Morse, A., Allen, R.G., Tasumi, M., Kramber, W.j., Trezza, R. and Wright, J.L. (2000). Final Report: Application of the SEBAL Methodology for Estimating Evapotranspiration and Consumptive Use of Water Tthrough Remote Sensing [PDF format], Idaho Department of Water Resources, University of Idaho, Department of Biological and Agricultural, http://www.idwr.state.id.us/gisdata/ET/final_sebal_page.htm, 107pp.

[19] Mutiga, J.K., Su, Z. and Woldai, T. (2010). Using satellite remote sensing to assess evapotranspiration: Case study of the upper Ewaso Ng'iro North Basin, Kenya. International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, 12, S100-S108.

[20] SanaeiNejad, S.H., Noori, S. and Hasheminia, S.M. (2011). Estimation of evapotranspiration using satellite image data in Mashhad area, Journal of Water and Soil, 25(3), 540-547.

[21] Yao, W., Han, M. and Xu, S. (2010). Estimating the regional evapotranspiration in Zhalong wetland with the Two-Source Energy Balance (TSEB) model and Landsat7/ETM+ images, Ecological Informatics, 5, 348-358.

نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری

برآورد تبخیر و تعرق در حوضة آبخیز طالقان با استفاده از تصاویر MODIS و مدل SEBAL

مراجع

مراجع

دوره 68، شماره 2 - شماره پیاپی 2
شهریور 1394
صفحه 385-398

برآورد تبخیر و تعرق در حوضة آبخیز طالقان با استفاده از تصاویر MODIS و مدل SEBAL

مراجع

مراجع

دوره 68، شماره 2 - شماره پیاپی 2شهریور 1394صفحه 385-398

دوره 68، شماره 2 - شماره پیاپی 2
شهریور 1394
صفحه 385-398