نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محسن حسین‌خانی ¹
• اکبر فخیره ²
• علیرضا شهریاری ³
• احمد پهلوانروی ³
• سهیلا نوری ⁴

¹ کارشناس‌ارشد بیابان‌زدایی، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه زابل

² استادیار دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه گنبد

³ دانشیار دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه زابل

⁴ عضو هیئت‌علمی دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه زابل

چکیده

در این‏ تحقیق با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی میزان تأثیر دو معیار خاک و مدیریت اراضی با هشت شاخص برای مطالعة حساسیت اراضی منطقة جزینک سیستان به بیابان‏زایی ارزیابی شد. بر اساس مدل بیابان‏زایی ESAs به شاخص‏ها امتیاز داده شد. با استفاده از روش فوق، هر یک از شاخص‏های مورد مطالعه در واحد‏های کاری بررسی و برای هر شاخص لایة اطلاعاتی تهیه شد. سپس، داده‏های به‌دست‌آمده وارد محیط GIS شد و برای هر معیار مورد نظر یک لایة اطلاعاتی ساخته شد. در نهایت، با تلفیق و تعیین میانگین هندسی لایه‏های اطلاعاتی دو معیار مورد بررسی در منطقه بر اساس مدل مورد مطالعه (ESAs) نقشة شدت بیابان‏زایی منطقه به‌دست آمد. بر اساس نتایج حاصل از نقشة به‌دست‌آمده، 15_/8 درصد آن جزو تیپ شکننده با شدت کم، 08_/20 درصد آن جزو تیپ شکننده با شدت متوسط، 80_/26 درصد جزو تیپ شکننده با شدت زیاد و 45_/39 درصد از مساحت منطقه جزو تیپ بحرانی با شدت زیاد است. معیار خاک با ارزش عددی 22_/1 کمترین تأثیر و معیار مدیریت اراضی با ارزش عددی 72_/1 بیشترین تأثیر را در بیابان‏زایی منطقه داشت. از میان شاخص‏ها دو شاخص شیب و بافت خاک به‌ترتیب با ارزش عددی 1 و 03_/1 کمترین تأثیر، و دو شاخص درصد سنگریزه و عملیات مدیریتی به‌ترتیب با ارزش عددی 91_/1 و 84_/1 بیشترین تأثیر را در بیابان‏زایی منطقة مورد مطالعه داشتند.
 

کلیدواژه‌ها

• بیابان‌زایی
• مدیریت اراضی
• خاک
• منطقه جزینک سیستان

عنوان مقاله [English]

Evaluation criteria influence soil and land management in the wilderness creation Jazinak Sistan Region.

نویسندگان [English]

• mohsen hosseinkhani ¹
• akbar fakhire ²
• alireza shahriari ³
• ahmad pahlavanravi ³
• soheila noori ⁴

¹ M.Sc Graduate of combat Desertification Science University of zabol,

² Assistant Professor Department of Natural Risoures University of Gonbad

³ Professor Department of Natural Risoures University of zabol

⁴ Faculty Department of Natural Risoures University of zabol

چکیده [English]

In this research using GIS effect of land management and soil criteria with eight indicators to study the sensitivity to the desert lands of the region of Sistan jazinak creation is evaluated. Vote based on the model parameters wilderness - the latest creation ESAs evaluation method wilderness creation and in most European countries and the Middle East is used, took place. Using the above method each of the indicators studied work unit was evaluated for each index layer was prepared by the information obtained data compiled GIS environment and desired criteria for each layer made of information was. Ultimately determine the geometric mean combining and intelligence layer criteria examined in the study area based on the model (ESAs), the intensity map obtained desert region creation. Based on the results obtained from the map 8/15 percent low fragile Brigade were part of the 20/08 percent Brigade fragile among moderate, 26/80 percent high-intensity part of the fragile type and 39/45 percent of the area Critical moderate intensity is too much Measure of the numerical value of the soil with 1/22 and the least impact with the numerical value of land management measures 1/72 greatest impact in the desert region has creation. Among the indicators two indicators, respectively, slope and soil texture with a numerical value, and 1/03 and the two lowest impact indicator pebbles and operations management, respectively, with the numerical value of 1/91 and 1/84 Desert greatest impact on morbidity region are considered.