نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• غلامعلی حشمتی ¹
• وحید کریمیان ²

¹ مدیر گروه مهندسی و مدیریت مخاطرات زیست بوم های طبیعی، پژوهشکده مهندسی مخاطرات طبیعی و امنیت غذایی دانش اندیش، گرگان، ایران.

² باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران.

چکیده

جهت اعمال مدیریت علمی و صحیح بر اکوسیستم­های مرتعی، داشتن اطلاعاتی از اکوسیستم به‌عنوان شاخص­های سلامت و کارکرد آن موردنیاز است. در این مطالعه با استفاده از روش تجزیه‌وتحلیل عملکرد اکوسیستم، به ارزیابی و مقایسه شاخص­های اکولوژیک در چشم­اندازهای شمالی و جنوبی مراتع دره­کناریخشاب از توابع شهرستان گچساران پرداخته شد. اندازه طول و عرض لکه­های اکولوژیک در چشم­انداز­های شمالی مشتمل بر محدوده تحت پوشش گونه­های؛ گون (Astragalus fasciculifolius Boiss.)،
گل­گندم (Centaurea intricanta Boiss.) و هزارخار (Cousinia multiloba DC.)­ و فضای بین لکه­ای (خاک لخت و لاشبرگ)، در چشم­انداز­های جنوبی مشتمل بر محدوده تحت پوشش گونه­های هزارخار (Cousinia multiloba DC.)، استاکیس (Stachys byzantina C. Koch)، مخلوط هزارخار و استاکیس (Stachys byzantina C. Koch & Cousinia multiloba DC.) و فضای بین لکه­ای (خاک لخت و لاشبرگ)، بر روی سه ترانسکت 50 متری در امتداد شیب دو دامنه شمالی و جنوبی ثبت گردید. همچنین 11 پارامتر سطحی خاک اندازه­گیری شد. این 11 پارامتر به سه مشخصه اصلی خاک شامل؛ پایداری، نفوذپذیری و چرخه مواد غذایی تعلق دارند. نتایج نشان داد شاخص­های پایداری و چرخه مواد غذایی در دو چشم­انداز شمالی و جنوبی دارای اختلاف معنی­داری است ­(p < 0/05)، ولی شاخص نفوذپذیری در دو چشم­انداز اختلاف معنی­داری باهم ندارند (p > 0/05). مهم‌ترین معرف اکولوژیکی چشم­انداز شمالی لکه گل­گندم (C. intricanta­) و مهم‌ترین معرف اکولوژیکی چشم­انداز جنوبی لکه مخلوط هزارخار و استاکیس
(S. byzantine­ & C. multiloba­) است.

کلیدواژه‌ها

• چشم انداز
• شاخص های اکولوژیک
• عملکرد اکوسیستم
• گچساران
• مراتع خشاب

عنوان مقاله [English]

Comparing Ecological Functions of Northern and Southern landscapes of Darehkonari Khashab rangeland, Gachsaran County

نویسندگان [English]

• Gholam Ali Heshmati ¹
• vahid karimian ²

¹ Head of Engineering & Management Hazards of Natural Habitats Department, Institute of Engineering Natural Hazards & Food Security, Danesh Andish, Gorgan, Iran.

² Young Researchers and Elite Club, Yasooj Branch, Islamic Azad University, Yasooj, Iran.

چکیده [English]

To apply scientific and proper management of rangeland ecosystems, having information on health and functions indices of ecosystem is required. Using landscape function analysis, the present study deals with assessing and comparing of ecological indices in northern and southern landscapes, Darehkonari Khashab of Gachsaran. Length and width for ecological patches in northern landscapes  in species Astragalus fasciculifolius Boiss, Centaurea intricanta Boiss, Cousinia multiloba DC, and inter patches­(bare and litter), in southern ones on species Cousinia multiloba DC, Stachys byzantina C. Koch, Stachys byzantina C. Koch and Cousinia multiloba DC and inter patches  were recorded along three 50 m transects across both southern and northern aspects. In addition, eleven soil surface indices were measured. These indices belong to three main characteristics of soil stability, infiltration and nutrient cycling. The results showed that the indices of stability and nutrient cycling in both landscapes have a significant difference (p <0.05), but this was not case for infiltration index ­ (p>0.05). The main ecological indicator of northern and southern landscapes are C. intricanta and S. byzantine + C. multiloba, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

• l‌andscapes
• Ecological indices
• ecosystem function
• Gachsaran
• Khashab rangeland