نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• قادر کریمی ¹
• حسن یگانه ²
• حسن براتی ³

¹ استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، ایران.

² استادیار، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران.

³ کارشناس ارشد مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران.

چکیده

مراتع از گونه­های گیاهی مختلفی تشکیل شده­اند که ظهور مراحل فنولوژیکی در هر یک از آن­ها تحت تأثیر عوامل محیطی و ژنتیکی قرار می­گیرد. به­منظور بهره­برداری به­موقع و دستیابی به عملکرد قابل­قبول در هر گیاه لازم است که ظهور پدیده­های زیستی ثبت و مورد مطالعه قرار گیرند. هدف از تحقیق حاضر بررسی مراحل مختلف فنولوژی گونه‌ Bromus tomentellus به­منظور دستیابی به برنامه­های صحیح مدیریتی در منطقه مورد مطالعه و مناطق مشابه به آن است. به­ همین منظور این تحقیق در مراتع نیمه­استپی کردان در استان البرز به ­مدت 4 سال (1389-1386) اجرا شد. از گونه گیاهی موردنظر 10 پایه انتخاب و در طول 4 سال در فصل رویش در مقاطع زمانی 15 روزه در مرحله رویشی و هفتگی در مرحله زایشی تاریخ وقوع مراحل حیاتی گیاه شامل؛ مرحله رویش و رشد رویشی، مرحله گلدهی، بلوغ بذر و مرحله خشک شدن گیاه  به ­همرا اطلاعات مربوط به ارتفاع کل گیاه برحسب سانتی­متر در فرم‏های ویژه ثبت گردید. همچنین آمار و اطلاعات هواشناسی مربوط به هر یک چهار سال بررسی شامل؛ درجه حرارت متوسط ماهانه و میزان بارندگی ماهانه از نزدیک­ترین ایستگاه هواشناسی به منطقه تهیه و با توجه به آن منحنی آمبروترمیک سال­های 1386 تا 1389 به­طور جداگانه به­منظور تطبیق با مراحل فنولوژیکی گونه مورد مطالعه ترسیم گردید. از درجه حرارت روزانه نیز به­منظور محاسبه مجموع درجه روزهای رشد مراحل فنولوژیکی استفاده شد. نتایج نشان داد که این­گونه­ با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه به­خصوص دمای محیط (درجه-روز)، رشد خود را در سال­های مختلف در تاریخ­های متفاوتی شروع می­کند. همچنین مراحل مختلف فنولوژی نیاز دمایی (GDD) تقریباً ثابتی دارند که پس از کسب دمای لازم، ظهور مراحل مشاهده می­شود.

کلیدواژه‌ها

• مدیریت صحیح
• مرتع
• بارندگی
• مراحل رویش و دما

عنوان مقاله [English]

Studying phenology stages Bromus tomentellus Boiss. Species in different years in Kordan rangelands of Alborz province

نویسندگان [English]

• Ghader Karimi ¹
• Hasan Yeganeh ²
• hasan barati ³

¹ Scientific Board of Research Institute of Forests and Rangelands, I.R. Iran

² Assistant Prof.,Gorgan university of Agricultural Sciences and Natural Resources, I.R. Iran

³ M.A range management, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, I.R. Iran

چکیده [English]

Rangelands have been composed of different plant species that emergence of phenological stages in every one of them will be influenced by environmental and genetic factors. In order to exploit the time and achieve acceptable performance in each plant species, it is necessary that the emergence of biological phenomena are recorded and studied. The objective of the present study is to survey the different phenological stages of Bromus tomentellus in order to achieve proper management programs in the study area and similar areas. For this purpose, this study was conducted in semi- steppe rangelands of Kordan located in Alborz province for a 4-year period (2007- 2010). Among the plant species under consideration, ten plant bases were selected and recorded in special forms, during 4 years in the growing season, in 15-day intervals at the vegetative stage and in weekly intervals at reproductive stage, occurrence date of plant critical stages including the stages of the growth and vegetative growth, flowering, seed maturation and drying of the plant, along with the information related to the total height of plant in centimeter. In addition, the meteorological data and information relevant to a four- year study include; average monthly temperature and monthly rainfall from the meteorological station closest to the study area were prepared, and by noting the dry period, the Ombrothermic curves for the years 2007-2010 were separately drawn to adapt to the phenological stages of the study plant. The results indicated that this plant species begins its growth by noting the weather conditions, especially environment temperature (degree-day), in different years of the study period. Different phenological stages also have almost constant temperature demand (GDD), which the emergence of the stages is observed after obtaining the required temperature

کلیدواژه‌ها [English]

• Correct management
• Rangeland
• Precipitation
• Vegetative stages and temperature