نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه نقی زاده اصل ¹
• محمد جعفری ²
• حسین آذرنیوند ³
• محمدعلی زارع چاهوکی ³

¹ فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه تهران، ایران.

² استاد، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، ایران.

³ استاد، منابع طبیعی دانشگاه تهران، ایران

چکیده

در این تحقیق نقش خصوصیات خاک در ایجاد اختلاف بین جوامع گیاهی مورد مطالعه قرار گرفت. ابتدا با پیمایش صحرایی چهار تیپ گیاهی شامل Pteropyrumaucheri-Salsolarigida، Astragalusgossypinus – Acanthophyllumherateens، Amygdalusscoparia – Achillamillefolium و Ephedraintermedia – Erigoncapestra شناسایی شد و در منطقه معرف هر تیپ نمونه‌برداری به روش تصادفی – سیستماتیک صورت گرفت. به‌طوری‌که در هر تیپ گیاهی سه ترانسکت 500 متری در نظر گرفته شد و در هر ترانسکت 10 پلات مستقر گردید. در هر پلات ویژگی‌های پوشش گیاهی ازجمله نوع و درصد تاج پوشش گونه‌ها، درصد سنگ و سنگریزه، درصد لاشبرگ و درصد خاک لخت تعیین شد. به­علاوه، جهت بررسی عوامل خاکی، در ابتدا و انتهای هر ترانسکت پروفیلی حفر شد و با توجه به محدوده گسترش ریشه‌ها و وجود یا عدم وجود سخت لایه و نفوذ ریشه، نمونه‌برداری خاک در دو عمق 20-0 و 80-20 سانتی‌متری انجام شد. خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک (بافت، اسیدیته، هدایت الکتریکی، درصد ماده آلی، درصد گچ، درصد آهک، املاحی چون سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم، نسبت جذب سیدیم و درصد سدیم تبادلی) در آزمایشگاه تعیین شد. سپس با انجام آنالیز آماری تجزیه واریانس یک‌طرفه (ANOVA) نقش خصوصیات خاک در ایجاد اختلاف بین جوامع گیاهی تعیین‌شده و عوامل مؤثر در ایجاد این اختلاف معرفی شدند، این عوامل عبارت­اند از درصد شن، درصد ماده آلی و هدایت الکتریکی.

کلیدواژه‌ها

• اختلاف
• پوشش گیاهی
• تیپ گیاهی
• عوامل خاکی
• مراتع اشتهارد

عنوان مقاله [English]

Study of the role of soil properties in making differences between plant communities

نویسندگان [English]

• fatemeh naghizadeh ¹
• mohammad jafari ²
• hosein azarnivand ³
• Mohammad Ali Zare Chahouki ³

¹ Master of Science in Dryland Management, University of Tehran, Iran.

² Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, I.R.IRAN.

³ Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, I.R.IRAN.

چکیده [English]

In this study, the role of soil properties in making difference between plant communitieswas examined. First, four plant types were identified, including Pteropyrumaucheri-Salsolarigida، Astragalus gossypinus - Acanthophyllum herateens، Amygdalus scoparia – Achilla millefolium and Ephedra intermedia – Erigon capestra, through randomized systematic sampling and field survey in representative area of each type. In each plant type, three 500-meter transects were selected and in each transect, ten plots were placed along each transect. Characteristics of vegetation such as type and percentage of cover, gravel percentage, litter percentage and bare soil percentage were determined within each plot. In addition, in order to study the soil properties, at the beginning and at the end of each transect, a profile was dug and soil samples were taken from the depths of 0-20, 20-80 cm. Soil physical and chemical properties (texture, pH, electrical conductivity, organic matter percentage, gypsum percentage, lime percentage, salts such as sodium, potassium, calcium and magnesium, sodium absorption ratio, sodium exchange percentage) were determined in soil laboratory. Then, the role of soil properties in making difference between plant communitieswas determined by using ANOVA statistical analysis, and the key factors making this difference were introduced as sand percentage, organic matter percentage, and electrical conductivity.  

کلیدواژه‌ها [English]

• Differences
• Eshtehard rangelands
• plant type
• soil properties
• vegetation cover