نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی کارشناسی ارشد گیاهان دارویی، پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی، دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران
2 دانشیار، گروه کشاورزی، پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی، دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران
3 استادیار، گروه فیتوشیمی، پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی، دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران
چکیده
مرزه رشینگری (Satureja rechingeri) گیاهی انحصاری ایران و دارای پراکنش محدود در استانهای ایلام و خوزستان می‌باشد. در این مطالعه که در سال 1392 انجام شد به بررسی برخی صفات مرفولوژیکی، بازده اسانس، محتوای رزمارینیک اسید و خصوصیات اکولوژیکی در بین جمعیتهای مختلف این گیاه پرداخته شد. رویشگاههای شناسایی شده مرزه رشینگری در مناطق نیمه‌گرمسیری استانهای خوزستان و ایلام در طول جغرافیایی 32 تا 33 درجه و عرض جغرافیایی 46 تا 49 درجه واقع شدهاند و این گیاه روی سنگلاخها و بافتهای آهکی شیبهای شمالی و جنوبی رشد میکند. در میان صفات مورد بررسی مرزه رشینگری، بیشترین ضریب تنوع (01/43 درصد) برای مساحت برگ و کمترین آن (25/9 درصد) برای قطر کاسه گل بدست آمد. ضریب تنوع برای بازده اسانس در جمعیتهای مرزه رشینگری 71/33 درصد بدست آمد. بالاترین میانگین بازده اسانس (51/ 3 درصد) در جمعیت کاور و پایینترین میانگین بازده اسانس (1/2 درصد) در جمعیت لیوس مشاهده شد. حداقل (93/0 درصد) و حداکثر (2/6 درصد) بازده اسانس بین افراد نیز به‌ترتیب در افرادی از جمعیت لیوس و زرینآباد مشاهده شد. بیشترین ضریب تنوع مقدار رزمارینیک اسید در جمعیت بنه ادب (%49/54) دیده شد. مقدار رزمارینیک اسید در عصاره متانولی جمعیتهای مطالعه شده تنوع بالایی داشت و در مورد افراد از 54/0 تا 29/7 درصد متغیر بود، در حالی که میانگین رزمارینیک اسید در جمعیتها از 62/1 درصد (جمعیت کاور) تا 14/4 درصد (جمعیت زرین آباد) متغیر بود. بیشتر تنوع مرزه رشینگری درون جمعیتها توزیع شده است که مشخص‌کننده تفرق محدود جمعیتها می‌باشد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Evaluation of Some Morphological, Phytochemical and Ecological Characteristics of Different Populations of Satureja rechingeri Jamzad
نویسندگان [English]
- Hassan Esmaeili 1
- Javad Hadian 2
- Mohammad Hossein Mirjalili 2
- Hassan Rezadoost 3
1 M.S. Student, Medicinal Plants and Drug Research Institute, Shahid Beheshti University, G. C., Tehran, I.R.IRAN.
2 Associate Prof., Department of Agriculture, Medicinal Plants and Drug Research Institute, Shahid Beheshti University, G. C., Tehran, I.R.IRAN.
3 Assistant Prof., Department of Phytochemistry, Medicinal Plants and Drug Research Institute, Shahid Beheshti University, G. C., Tehran, I.R.IRAN.
چکیده [English]
Satureja rechingeri, an endemic species from Iran, is distributed in narrow habitats in Ilam and
Khuzestan provinces. This study was conducted in 2013 and some morphological characteristics, oil
content, rosmarinic acid content and ecological features of different populations of S. rechingeri
were studied. Identified habitats of S. rechingeri are located in sub-tropical areas of Ilam and
khuzistan provinces, within 32-33◦ longitude and 46-49◦ latitude and the plant mainly grows on
calcareous rocks in the northern and southern slopes. The highest coefficient of variation among the
traits of S. rechingeri was obtained for leaf surface area (43.01%) and the lowest (9.25%) was
obtained for the diameter of the calyx. The coefficient of variation for essential oil yield was
33.71%. The lowest (2.1%) and the highest (3.51%) average essential oil yields were observed in
Kaver and Lives populations, respectively. Minimum (0.93%) and maximum (6.2%) essential oil
yields were observed among the individuals of the Lives and Kaver populations, respectively.
Highest (54.49%) coefficient of variation for rosmarinic acid content was observed in Bone Adab
population. Amount of rosmarinic acid of methanolic extract of under study populations showed
high variability and varied from 0.54 to 7.29% among individuals, while the average rosmarinic
acid in populations varied from 1.62 percent (Kaver population) to 4.14 percent (Zarrin Abad
population). Diversity of S. richingeri within populations was higher than among them showing
limited segregating of populations.
کلیدواژه‌ها [English]
- Satureja rechingeri
- Natural habitat
- Morphology
- Rosmarinic acid
- oil content
)