نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی طالبی ¹
• شهربانو عباسی جندانی ²

¹ دانشیار، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی دانشگاه یزد، ایران

² دانشجوی دکترای علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

مدل WEPP، به حجم زیادی از داده­های ورودی نیاز دارد. شناسایی پارامترهای حساس مدل و اولویت‌بندی آنها سبب افزایش دقت و کارایی مدل می­شود. از طرفی مدل WEPP می­تواند فرایندهای مؤثر در رواناب، فرسایش و رسوب را در طول سال شبیه­سازی کند، از این‌رو، حساسیت مدل با توجه به زمان وقوع رگبار و مقدار پارامترها در مقاطع مختلف از سال باید متفاوت باشد. برای اثبات این فرض، دو رگبار بهاره و پاییزه مربوط به سال 2008 انتخاب شده و مدل WEPP برای سه پلات با شرایط متفاوت از حوزه آبخیز سنگانه مورد آنالیز حساسیت قرار گرفته است. برای آنالیز حساسیت از روش OAT استفاده شده و درجه حساسیت پارامترها محاسبه شده است. نتایج حاصل نشان می­دهد که درصد شن حساس‌ترین پارامتر مدل WEPP می­باشد. پس از این پارامتر، پارامترهای درصد رس، هدایت هیدرولیکی مؤثر، مقدار و شدت بارش، درجه روز جوانه زدن، درجه روز فصل رشد و نیز درصدی از فصل رشد که LAI کاهش می­یابد، به ‌ترتیب جزو پارامترهای حساس مدل می‌باشند. بیشترین تغییرات در اولویت­بندی پارامترهای حساس نیز در فایل گیاه/ مدیریت دیده می­شود. درجه حساسیت مدل به این پارامترها در بیشتر موارد در هر سه پلات در رگبار پاییزه نسبت به رگبار بهاره، کاهش قابل ملاحظه­ای داشته است. به‌طور کلی نتایج حاصل نشان می­دهد که میزان حساسیت مدل WEPP به پارامترهای مختلف در طی زمان تغییر می‌کند. از این‌رو برای استفاده از این مدل پیچیده به‌ویژه در مناطق با محدودیت داده، کاربر باید نسبت به این موضوع آگاهی داشته باشد که با توجه به زمان وقوع رگبار، کدام پارامتر در منطقه مطالعاتی بیشتر حساس بوده و باید با دقت بیشتری برداشت شود.

کلیدواژه‌ها

• مدل دامنه WEPP
• آنالیز حساسیت
• روش OAT
• درجه حساسیت
• اولویت‌بندی
• حوزه آبخیز سنگانه

عنوان مقاله [English]

Investigation of the Effect of Storm Occurrence Time on Prioritization of Factors Affecting on Erosion Using WEPP Model Sensitivity Analysis (Case Study: Shanganeh Watershed, Khorasan Razavi Province)

نویسندگان [English]

• Ali Talebi ¹
• Shahrbanoo Abbasi Jondani ²

¹ Associated Prof., Faculty of Natural Resources and Desert Studies, University of Yazd, I.I.IRAN.

² Ph.D. Student of Watershed Management, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, I.I.IRAN.

چکیده [English]

WEPP model needs a great deal of input data. Identifying the model’s sensitive parameters and
their prioritization increases the accuracy and efficiency of the model. On the other hand, WEPP
model can simulate processes affecting on runoff, erosion and sediment throughout the year. Thus,
model sensitivity must vary based on the storm occurrence time and parameters value in different
sections of the year. To prove this assumption, two spring and autumn storm events related to 2008
were selected and sensitivity analysis of the WEPP model was done in three plots with different
conditions in Sanganeh watershed. For sensitivity analysis, the OAT method was used and
sensitivity degree of parameters was calculated. Obtained results show that the rate of sand is the
most sensitive parameter of WEPP model. This parameter was followed by other parameters like
clay percent, effective hydraulic conductivity, height and intensity of rainfall, day degree of
growing, growing season and percent of growing season when leaf area index decreases. Most
variations are observed in prioritization of sensitive parameter in the plant/ management file. In
most cases, sensitivity degree of these parameters in autumn event comparing to the spring event
has significantly reduced in all plots. In general, obtained results show that the rate of sensitivity of
the WEPP model to different parameters varies during the time. Hence, for using this complex
model in regions with data limitation, the user must be aware to this issue that regarding storm time,
which parameter is more sensitive in the pilot area and need to be carefully measured in the field.

کلیدواژه‌ها [English]

• WEPP hillslope model
• Sensitivity analysis
• OAT method
• Sensitivity Degree
• Prioritization
• Sanganeh Watershed