نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عماد ذاکری ¹
• مهدی قربانی ²
• علی بزرگمهر ³
• حجت ا.. ربانی نسب ⁴

¹ دانشجوی دکتری مرتع‌داری دانشگاه صنعتی اصفهان، ایران.

² دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران.

³ کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی، ایران.

⁴ استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی، ایران.

چکیده

امروزه طرح‎های اسکان عشایر کشور، بهبود کیفیت زندگی خانوارهای عشایری را به‌عنوان هدف نهایی خود دنبال می‎کند. در برخی مناطق این نوع از طرح‎ها به دلایلی نظیر عدم مطالعات اولیه مناسب قبل از اسکان و مشکلات اجتماعی و اقتصادی به وجود آمده پس از اسکان با موفقیت همراه نبوده است. اسکان عشایر در استان خراسان شمالی نیز از آن جمله است، لذا شناسایی و اولویت‎بندی مشکلات طرح‎های اسکان عشایر خراسان شمالی به‌منظور ارائه برنامه‎ریزی‎های اصولی در اجرای صحیح این نوع از طرح‎ها ضروری است. داده‎های موردنیاز مطالعه شناسایی و اولویت‎بندی مشکلات طرح‎های اسکان عشایر، از طریق تکمیل پرسشنامه‌ای دو قسمتی شامل معیارها و زیر معیارها و همچنین گزینه‎های مناسب جهت رفع چالش‎های موجود به‌صورت مقایسات زوجی توسط کارشناسان مربوطه جمع‎آوری و سپس با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی با به‌کارگیری نرم‎افزار 2000 Expert Choice مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج مطالعه نشان داد که دو معیار مدیریتی و برنامه‎ریزی و فرهنگی و اجتماعی به ترتیب با ضرایب (433/0) و (314/0) بیشترین تأثیرگذاری را بر عدم موفقیت اجرای طرح‎های اسکان عشایر در استان خراسان شمالی داشته‎اند. لذا، اصلاح ساختار موجود در نظام اجرایی و برنامه‎ریزی کشور به‌عنوان مهم‌ترین راهکار جهت رفع مشکلات مربوط به معیار مدیریتی و برنامه‎ریزی و افزایش مشارکت عشایر در مدیریت و برنامه‎ریزی به‌عنوان مهم‌ترین راهکار جهت رفع مشکلات مربوط به معیار فرهنگی و اجتماعی، پیشنهاد گردید.

کلیدواژه‌ها

• تحلیل سلسله مراتبی
• طرح اسکان
• عشایر خراسان شمالی

عنوان مقاله [English]

Prioritization the problems facing the implementation of Sedentarization nomads in northern Khorasan Based on analytic hierarchy process

نویسندگان [English]

• Emad Zakeri ¹
• Mahdi Ghorbani ²
• Ali Bozorgmehr ³
• Hojatollah Rabani Nasab ⁴

چکیده [English]

Current nomad settlement programs seek improving the quality of nomads’ life as their ultimate goal. However, it seems some of these programs failed due to some problems such as socio- economic problems that appear after settlement or due to the lack of proper preliminary studies before the implementation. Nomad settlement program in Northern Khorasan is not an exception; therefore, identification and prioritization of problems before implementation of the program in Northern Khorasan is essential for better planning. The required data to identify and prioritize nomad settlement problems and to plan for their proper settlement were gathered through a questionnaire including the criteria and sub-criteria as well as options to solve extant challenges. The questionaire then was completed by experts and analyzed by using the analytic hierarchy process in Expert Choice2000. The results showed that cultural and social management and planning factors with coefficients of (0.433) and (0.314), respectively left the greatest influence on the failure of relevant projects in North Khorasan province. Therefore; the reform of the administrative and planning system as an important solution to problems related to the management and planning criteria and increasing the nomads’ participation in planning and management as an important solution to problems related to social and cultural criteria were assessed in present study.

کلیدواژه‌ها [English]

• Sedentarization
• nomads
• North Khorasan
• Analytical Hierarchy process