1دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مرتعداری، دانشگاه تربیت مدرس
2دانشیار گروه مرتعداری، دانشگاه تربیت مدرس
3مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ساری
چکیده
این مطالعه با هدف بررسی اثر گیاه بالشتکی اسپرس خاردار (Onobrychis cornuta) بر پراکنش مکانی بانک بذر خاک در مراتع کوهستانی حوزۀ واز استان مازندران انجام شد. بدین منظور، 20 پایه از اسپرس خاردار به تصادف انتخاب شدند. در چهار موقعیت هر پایه (لبه در شیب رو به بالا، لبه در شیب رو به پایین، مرکز و بیرون به‌عنوان منطقۀ شاهد)، نمونۀ خاک از عمق 5-0 و 10-5 سانتی‌متر برداشت شد. سپس بذور جوانه‌زدۀ داخل نمونه‌های خاک در شرایط طبیعی گلخانه شناسایی و تراکم بانک بذر خاک در مترمربع و غنای گونه‌ای محاسبه شدند. برای مقایسۀ اثر موقعیت مکانی لکۀ بالشتکی، عمق و اثر متقابل آن‌ها بر خصوصیات بانک بذر خاک از آزمونهای تجزیۀ واریانس دو طرفه و t جفتی استفاده شد. نتایج نشان داد که اثر موقعیت و عمق بر تراکم درسطح 01/0 معنی‌دار بود. همچنین تراکم بانک بذر در موقعیت‌های لبۀ شیب رو به بالا و مرکز (به ترتیب با میانگین 5437 و 5/4099 بذر در مترمربع) به‌طور معنی‌داری بیشتر از تراکم در موقعیت‌های لبۀ شیب رو پایین و بیرون (به ترتیب با میانگین، 5/2685 و 8/2413 بذر در مترمربع) بود. همچنین غنای گونه‌ای در موقعیت‌های لبۀ شیب رو به بالا و مرکز (به ترتیب با میانگین 7/9 و 5/9) به‌طور معنی‌داری بیشتر از غنای گونه‌ای دو موقعیت دیگر بود. تراکم و غنای گونه‌ای بانک بذر خاک عمق سطحی خاک به‌طور معنی‌داری بیشتر از عمق پایینی بود. این تحقیق تأثیر معنی‌دار تاج‌پوشش گیاهان بالشتکی در افزایش تراکم و غنای بانک بذر خاک را ثابت کرد.
ابتدای صفحه