نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حسین آذرنیوند ¹
• صدیق محمدی ²
• صادق حسین نیایی ³
• پویان دهقان ⁴

¹ استاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

² فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران.

³ دانشجوی دکترای مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران.

⁴ دانشجوی دکترای بیابان زدایی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران.

چکیده

یکی از مناسب‌ترین روش‌ها به­منظور جلوگیری از فرسایش خاک و یا کاهش آن، حفظ و احیای پوشش گیاهی است. بنابراین آشنایی و آگاهی از ویژگی‌های پوشش گیاهی، از جمله ویژگی‌های اکولوژیکی به عنوان اولین و مهم‌ترین ابزار بیولوژیکی به­منظور حفاظت خاک ضروری است. کُما (Ferula hausskenechtii) گیاهی از تیرۀ چتریان است که در مناطق کوهستانی استان کردستان به وفور دیده می‌شود. با توجه به اهمیت این گونه در حفاظت خاک و جلوگیری از فرسایش که گونه‌ای مناسب جهت اصلاح مراتع کوهستانی است، مطالعات اوت اکولوژی آن ضروری است. برای انجام این تحقیق رویشگاه‌های اصلی این گونه در استان کردستان با استفاده از نقشه‌های پوشش گیاهی استان با مقیاس1:25000 تعیین شد که در مجموع پنج رویشگاه (سارال دیواندره، سرشیو مریوان، بوئین بانه، شمال غرب سد قشلاق و سرشیو سقز) به عنوان نمونه انتخاب شد و سپس مطالعات پوشش گیاهی، بررسی‌های خاکشناسی، تجزیۀ شیمیایی، سیستم ریشه‌دوانی و فنولوژی گونه مورد نظر صورت گرفت. نتایج نشان داد که این گونه در دامنۀ ارتفاعی
3000-1600 متر از سطح دریا با بارندگی 700-400 میلی‌متر به خوبی رشد می‌کند و تراکم آن با افزایش ارتفاع کاهش می‌یابد. خاک رویشگاه آن دارای اسیدیتۀ خنثی تا کمی قلیایی (8-7) کم عمق تا عمیق و با بافت متوسط است. رشد رویشی گیاه از هفتۀ اول فروردین شروع می‌شود و در اواسط خرداد گیاه به بذردهی می‌رسد. این گیاه دارای سیستم  چند ریشه‌ای است، که میانگین طول ریشۀ اصلی 102 سانتی‌متر و تعداد ریشه‌های فرعی 11 عدد می‌باشد. بیشترین مقدار پروتئین خام در مرحلۀ رویشی و کمترین مقدار آن در مرحلۀ بذردهی است.

کلیدواژه‌ها

• اوت اکولوژی
• کُما
• فنولوژی
• تجزیۀ شیمیایی

عنوان مقاله [English]

Investigate the vegetative properties and chemical composition of Ferula hausskenechtii

نویسندگان [English]

• Hossein Azarnivand ¹
• Sedigh MOhammadi ²
• Sadegh Hossein niyaee ³
• Pouyan Dehghan ⁴

¹ university of tehran

²

³

⁴

چکیده [English]

One of the best methods to prevent or reduce soil erosion, it is preserving and restoring vegetation. So knowledge about the characteristics of the vegetation, including ecological features as the first and most important biological tool for soil conservation is essential. Coma (Ferula hausskenechtii) Plant of Apiaceae family, which is abundant in the mountainous regions of Kurdistan. Regarding the importance this species to protect and prevent soil erosion that the proper species is to reform the mountainous rangelands. Therefore, Autecology studies is necessary. For this study, the main habitat of this species were determined by using vegetation maps with a scale of 1: 25,000 in Kurdistan province. Finally, five sites (Saral Divandarreh, Sarshiv Marivan, Buin-e Baneh, North West Dam Qshlagh, and Sarshiv Saqqez) were selected as sample. Then studies of vegetation, soil analysis, chemical analysis, root system and phenology of species was performed. The results showed that this species grows well at the altitude of 3000-1600 mask with 700-400 mm rainfall as well as its density decreases with increasing altitude. Its habitat soil has a neutral pH to slightly alkaline (7-8), is shallow or deep and medium texture. Vegetative growth starts of the first week of April and the plant is seeding in mid- June. This plant has multiple roots system, which average root length and the number of rootlet are 102 cm and 11 respectively. The highest amount of crude protein in the growth and the lowest is in seeding stage.

کلیدواژه‌ها [English]

• Autecology
• Coma
• chemical analysis
• Phenology