نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عیسی جعفری فوتمی ¹
• اساعیل شیدای کرکج ²

¹ دانشجوی دکتری علوم مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع ‌طبیعی گرگان، گرگان، ایران

² استادیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

چکیده

هدف از این مطالعه بررسی علل عدم قطعیت در روش‌های مختلف برآورد کربن خاک و همچنین ارزیابی روش محاسبه­ای پیشنهادی است که تأثیر وزن مخصوص خاک را در محاسبۀ کربن از بین برده و میزان واقعی کربن خاک را برای خاک‌هایی با وزن مخصوص ظاهری متفاوت بر حسب عمق معادل مشخص می‌کند. بنابراین به منظور آزمون صحت این روش پیشنهادی، میزان کربن در سه نوع شدت‌ چرا در شوره‌زارهای استان گلستان (چرای سبک، چرای متوسط و چرای شدید)، محاسبه و روش‌های مختلف مورد آزمون آماری و بررسی قرار گرفتند. نتایج مقایسۀ میانگین­ها برای هر یک از پارامترهای مربوط به رویکردها  نشان داد که بر اساس روش اول (پارامتر غلظت کربن) عمق اول مناطق شدت چرای سبک و شدت چرای متوسط و چرای شدید از لحاظ آماری دارای تفاوت معنی‌داری هستند و به ترتیب میزان غلظت کربن برابر با 39/31، 57/23 و 5/11 گرم کربن در کیلوگرم خاک می­باشند حال آنکه برای عمق اول خاک در صورت ارائۀ کربن توده­ای در واحد سطح بر اساس عمق ثابت نتایج متناقضی به دست می­آید. به طوری که عمق اول سایت شدت چرای سبک و متوسط به­ترتیب با مقادیر 15/89 و 47/74تن در هکتار در عمق ثابتدارای بیشترین مقدار کربن توده­ای بوده و سایت شدت چرای سنگین با میزان 93/42 تن در هکتار در عمق ثابت دارای کمترین میزان است. مشابه این عدم قطعیت­ها بین دو عمق مورد مطالعه نیز برای سایت­های مختلف وجود دارد. برای رفع این تناقض رایج در مطالعات متعدد، پارامتر کربن توده­ای بر اساس عمق معادل برای سایت­های مورد مطالعه محاسبه گردید و نتایج آن نشان داد سایت چرای کم و چرای سنگین همچنان بیشترین و کمترین میزان کربن را دارند و در سایر موارد نیز تغییراتی ایجاد نشده در حالیکه میزان نسبی اختلافات بین سایت­ها تغییر یافته است؛ و این در حالی می‌باشد که تأثیر فشردگی توده خاک بر محاسبۀ کربن ترسیبی حذف شده است و به‌عنوان نتیجۀ کلی؛ روش‌های مرسومی که برای محاسبۀ ذخیرۀ ماده آلی استفاده می‌شوند به دلیل توده‌های نابرابر خاک (فشردگی خاک و وزن مخصوص‌های متفاوت) به طور دقیق بیان‌کنندۀ تفاوت‌های کربن ترسیبی در تودۀ خاک نیستند و برای ارزیابی قابل اعتماد مدیریت ذخیرۀ ماده آلی خاک و سایر عناصر غذایی خاک؛ باید توده‌های خاک مورد مقایسه، به صورت معادل مد نظر قرار گیرند.  

کلیدواژه‌ها

• ترسیب کربن خاک
• کربن عمق معادل
• شدت چرا
• شوره‌زارهای استان گلستان

عنوان مقاله [English]

Investigation the causes of uncertainty in methods for estimating soil organic carbon storage

نویسندگان [English]

• isa Jafari Foutami ¹
• Esmaeil Sheidai Karkaj ²

¹ Gorgan University of Agricultural Sciences & Natural Resources

² Assistant professor, Department of Range and Watershed Management, Faculty of Natural Resources, Urmia University, Urmia, Iran

چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the causes of uncertainty in different methods of estimating soil carbon and also to evaluate the proposed computational method that eliminated the effect of soil bulk density on carbon calculation and the actual soil carbon content for soils with different bulk densities in terms of the equivalent depth.Therefore, in order to check the accuracy of this proposed method, the amount of carbon in three types of grazing intensity in Golestan province (light grazing, average grazing intensity and severe grazing) was calculated and various methods were tested and analyzed. The results of mean comparison showed that based on first approach (concentration carbon Parameter), amount of carbon in first depth of light grazing area, moderate grazing and intensity grazing have significant differences, and soil concentration are 31.39, 23.57 and 11.5 gr C/kg soil, respectively, However, contradictory results achieved for first depth in case of present the mass soil in per unit area based on constant depth. So that the first depth of the light and medium grazing intensity have more mass carbon, 89.15 and 74.47 ton C/ ha, respectively, and heavy grazing intensity site has the lowest, 42.93 ton C/ ha. There are also these uncertainties between two different depths for different sites. In order to dissolved this conflict in several studies, mass carbon based on equivalent depth was calculated for study area and result show that light and heavy grazing area have the highest and the lowest amount of carbon.

کلیدواژه‌ها [English]

• Soil carbon sequestration
• equivalent depth carbon
• grazing intensity
• Golestan province salt marshes