1استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسۀ تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
2دانش آموختۀ کارشناسی ارشد مرتع‌داری، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ایران
3دانشیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسۀ تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
چکیده
گونۀ مرتعیAgropyron desertorum از مهمترین گراسهای چندسالۀ نواحی نیمه خشک و معتدل بوده که به منظور تهیۀ علوفه، ایجاد چراگاه، تثبیت خاکها و مـدیریت منـابع آبی توسط کارشناسان منابع طبیعی توصیه می‌شود. آگاهی از تغییرات عملکرد گونههای مرتعی در شرایط متفاوت محیطی از ضروریات اصلاح، احیاء و مدیریت اکوسیستمهای مرتعی است. هدف از این تحقیق بررسی تأثیرات متقابل عوامل محیطی خشکی و آلودگی بر عملکرد گونۀ مرتعی Agropyron desertorum است. این تحقیق بهصورت آزمایش در شرایط گلخانهای در قالب طرح فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی تحت تأثیر تیمارهای اکسید مس در 4 سطح (0، 25، 50 و 100 میلیگرم بر لیتر)، نانواکسید مس در 4 سطح (0، 25، 50 و 100 میلیگرم بر لیتر) و پلی اتیلن گلایکول6000 (PEG6000) در 3 سطح (0، 6/0- و 2/1- مگاپاسکال) در 5 تکرار بر روی گیاه بهصورت گلدانی در گلخانۀ هیدروپونیک انجام گرفت. پس از اعمال تنش‌ها، تغییرات کلروفیل، پتاسیم، وزن تر ریشه، ساقه و طول بخش اندام هوایی اندازهگیری شدند. داده‌های حاصل از اندازهگیری به روش طرح آزمایشی فاکتوریل و با استفاده از نرم‌افزار SPSS.18 وآزمون دانکن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل خصوصیات گیاهی اندازهگیری شده نشان داد تمامی صفات گونۀ Agropyron desertorum تحت تأثیر اثرات متقابل عوامل محیطی خشکی و آلودگی، نسبت به تیمار شاهد کاهش معنیداری داشته است. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که وجود مقدار زیاد اکسیدها و نانو اکسیدها در شرایط خشکی باعث ایجاد مسمومیت در بافتهای گیاهی گونۀ Agropyron desertorum شده و رشد اندامهای گیاه آگروپایرون را مختل مینماید و نهایتاً سبب مرگ گیاه می‌شود. لذا کشت گونۀ Agropyron desertorum در مراتع آلودۀ مناطق خشک توصیه نمیشود.
ابتدای صفحه