ارزیابی تاثیر خشکسالی بر فراوانی وقوع پدیده گردوغبار با استفاده از شاخص های SPI ، PNI و ZSI

مصباح زاده, طیبه; علی پور, ناهید

doi:10.22059/jrwm.2018.233936.1128

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

² دانشجوی دکتری مدیریت و کنترل بیابان، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.233936.1128

چکیده

از مشکلاتی که در چند دهۀ اخیر در اثر دخالتهای بشری و استفادۀ غیرمنطقی از منابع طبیعی و تخریب آن در حال گسترش است پدیدۀ گردوغبار است. در این پژوهش مطالعۀ فراوانی پدیدۀ گردوغبار طی سالهای 1378 تا 1392 با استفاده از آمار ایستگاه های سینوپتیک منتخب در استان البرز و قزوین انجام شد که با استخراج کدهای گردوغبار از دادههای هواشناسی، فراوانی سالانۀ آن به صورت آماری پایش شد. برای مطالعۀ وضعیت سرعت و جهت بادهای منطقه، گلباد و گلطوفان ایستگاههای کرج و قزوین ترسیم و جهت باد غالب در آنها مشخص گردید که با توجه به آن معلوم گردید که باد غالب در ایستگاه کرج شمال غربی و در ایستگاه قزوین جنوب شرقی میباشد. بررسی تأثیر خشکسالی بر وقوع پدیدۀ گردوغبار با استفاده از نمایههای SPI، PNI و ZSI برای مقیاس سالانه صورت گرفت و با نرم افزار SPSS ارزیابی شد. نتایج خشکسالی نشان داد در ایستگاه کرج، سال 1391 خشکترین سال و مقدار SPI، PNI و ZSI به ترتیب 64/1-، 58 و 39/1- بهدست آمد. در ایستگاه قزوین نیز سال 1386 خشکترین سال و مقدار SPI، PNI و ZSI به ترتیب 34/2-، 50 و 99/1- محاسبه گردید. با بررسی فراوانی سالانۀ گردوغبار با توجه به کدهای پدیدۀ 06 و 07 مشخص گردید که در ایستگاه کرج در مجموع 169 روز پدیدۀ گردوغبار ثبت شده که در سالهای 1390 و 1392بیشترین فراوانی وقوع را داشته است. در ایستگاه قزوین نیز در مجموع 115 روز پدیدۀ گردوغبار رخ داده بود که سال 1389 با 23 روز بیشترین فراوانی وقوع را داشت. با بررسی ارتباط میان خشکسالی و فراوانی روزهای همراه با گردوغبار در ایستگاههای کرج و قزوین نیز مشخص شد همبستگی معنیداری میان این دو پدیده وجود ندارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of drought impact on Frequency of dust phenomenon occurrence by SPI, PNI and ZSI indexes

نویسندگان [English]

TAYYEBEH MESBAHZADEH ¹
nahid alipour ²

¹ university of Tehran

² university of tehran

چکیده [English]

Dust phenomenon is one the problem that is developed due to human interference and unreasonable utilities from natural resources and their destruction. In this review, the dust phenomenon frequency was done using selected synoptic stations statistical in Alborz and Qazvin provinces during 2000 to 2014 that annual frequency was evaluated by extraction of dust codes from meteorological data statistically. In order to study of velocity and direction of region winds, wind rose and storm rose of Karaj and Qazvin stations were drew and prevalent wind direction was determined that it showed prevalent wind is northwest and southeast at Karaj and Qazvin stations respectively. Study of the effect of drought on dust phenomenon event was done using SPI, PNI, ZSI indicator for annual scale and was evaluated via SPSS software. The drought result show that 2013 was the driest year at Karaj station and the SPI, PNI and ZSI values were obtained -1.64, 58 and -1.39 respectively. Also 2008 was the driest year at Qazvin station and SPI, PNI and ZSI values were calculated -2.34, 50 and -1.99 respectively. With studying of annual dust frequency with regard to 06 and 07 codes detected that totally 169 days was reported as day with dust at Karaj station that 2012 and 2014 had the most event frequency. Furthermore, totally 115 days with dust accrued at Qazvin station that 2011 with 23 days had the most event frequency.

کلیدواژه‌ها [English]

Drought indexes
Dust
storm rose
Karaj And Ghazvin stations

مراجع

[1] Aliyari, M., Entezari, M and Mehrabi, Sh. (2013). Dust storm and its effects on people's health. Third National Conference on wind erosion and dust storms. Yazd, 25-26 February.

[2] Al-Jumaily K J and Ibrahim M K. (2013). Analysis of synoptic situation for dust storms in Iraq, International Journal of Energy and Environment. 4 (5). 851-858.

[3] Asgari Sarasekanrood, S. and Zeinali, B. (2014). Analyzing and interpolating of dust storms seasonally frequency of Iran in order to dangers decreasing. Knowledge and dangers Journal. 1 (2): 217-239.

[4] Baddock, M., Bullard, J., Bryant, R. (2009). Dust source identification using MODIS: A comparison of techniques applied to the Lake Eyre Basin, Australia, Remote Sensing of Environment. vol.113, 1511–1528.

[5] Bidokhti, A A., Gharaylou M., Pegahfar N., Sabetghadam S. and Rezazadeh M, (2016). Characteristics of extreme dust events observed over two urban areas in Iran. J. Earth Syst. Sci. 125. No. 2, March, pp. 431–442.

[6] Ekhtesasi, M., Shakeri, F and Soleimanimotlagh, M. (2010). Compare and evaluation of drought trend and dust occurrence. Second National Conference on wind erosion and dust storms. Yazd, 27-28 Bahman.

[7] Faroughi, A. and Pourasgharian, A. (2013). Synoptic analyzing of dust storm with effect of cold weather falling from higher altitudes in Hormozgan province. 2th national convention of environment conservation and programming. Hamedan, 24 September: 1-10.

[8] Kermani., M, Taherain., E and Izanloo, M. (2016). Analysis of dust and dust storms in Iran,Investigation Internal and external origin of dust storms in Iran using satellite images and Control methods. Rahavard Salamat Journal. 2 (1): 39-51.

[9] Khalighi Sigarudi, Sh and Shahbandari Ghuchani, R. (2010). Study of relationship between drought and dust storm (case study: Yazd province). Second National Conference on wind erosion and dust storms, Yazd, 27-28 Bahman.

[10] Kiani, B and Soleimai Babersad, M. (2014). Application of DIP software in analysis and monitoring of drought in Dezful plain. Journal of water engineering. 2 (2): 167-176.

[11] Middleton NJ: Dust Storm in the Middle East. (1986). Arid Environ. 10: 83-96.

[12] Moghaddasi, M., Paymozd, Sh and Morid, S. 2010. Human sciences modares Journal. 9 (1): 215-197.

[13] Mohammadi Moradian, J. and Hoseinzadeh, S.R. (2015). Satellite evaluating and synoptic analyzing of dust storm phenomenon in Mashhad during geostatistical 2009-2013. Geographic and dangers Journal. 14: 35-57.

[14] Movahedi, S., Hatami Bahmanbighlu, Kh and Narangifard, M. (2014). Spatial and temporal monitoring of weather phenomena associated with dust in cities Iran. Journal of geography and environmental studies. 3 (11): 48-37.

[15] Takemi, T., Seino, N. (2005). Dust storms and cyclone tracks over the arid regions in East Asia in spring, Journal of geophysical research. vol.110, D18S11.

[16] Piri, H., Rhdari, V. and Maleki, S. (2013). Investigation and comparison of efficiency of four meteorological drought indicators in drought risk management in Sistan and Baluchestan province. Irrigation and Water Engineering Journal. 3 (11), ISSN 2251-7359: 166-175.

[17] Shahryari, A. and Mohammadi, M. (2015). Trend analysis the number of dusty days in the Sistan and Baluchistan province (IRAN) using non-parametric statistics. Water and Soil Conservation Research. 23 (4): 253- 260.

[18] Shamshiri, S., Jafari, R., Soltan, S and Ramezani, N. (2014). Detecting and zoning of dust of Kermanshah province using MODIS imagery. Iranian Journal of Applied Ecology. 3 (7): 29-41.

[19] Wang, W., Z., Fang. (2006). Numerical simulation and synoptic analysis of dust emission and transport in East Asia, Global and Planetary Change. vol.52, 57–70.

[20] Yousefi, H., Nohegar., A, Khosravi Z and Azizabadi Farahani M. (2015). Drought Modeling and Management Using SPIand RDI Indexes (Case study: Markazi provin). Journal of ecohydrology. 2 (3): 337-344.

[21] Zangeneh, S. (2014). Applied meteorology of dust storms in Iran, two journals applied meteorology. 1 (1): 1-12.

[22] Zolfaghari, H., Masumpour Samakush, J., Shayegan Mehr, Sh and Ahmadi M. (2012). A Synoptic Investigation of Dust Storms in Western Regions of Iran during 2005- 2010 (A Case Study of Widespread Wave in July 2009). Journal of geography and environment planning. 22 (3): 17-34.

نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری

ارزیابی تاثیر خشکسالی بر فراوانی وقوع پدیده گردوغبار با استفاده از شاخص های SPI ، PNI و ZSI

مراجع

مراجع

دوره 71، شماره 2
شهریور 1397
صفحه 505-515

ارزیابی تاثیر خشکسالی بر فراوانی وقوع پدیده گردوغبار با استفاده از شاخص های SPI ، PNI و ZSI

مراجع

مراجع

دوره 71، شماره 2شهریور 1397صفحه 505-515

دوره 71، شماره 2
شهریور 1397
صفحه 505-515