نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• جواد معتمدی (ترکان) ¹
• حسین ارزانی ²
• مرتضی مفیدی ³
• اسماعیل شیدای کرکج ⁴
• سحر بابایی ⁵

¹ دانشیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسۀ تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

² استاد دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

³ دانش آموختۀ دکتری علوم مرتع، محقق و مدرس دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، آذریایجان غربی، ایران.

⁴ استادیار دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، آذربایجان غربی، ایران.

⁵ دانش آموختۀ دکتری علوم آبخیزداری، دانشکدۀ منابع و علوم زمین، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.

چکیده

نقش چوپان در نگهداری، مدیریت و پراکنش دام در مراتع، بسیار با اهمیت است. هدایت گله، نقش اساسی در پراکنش چرا و عملکرد مطلوب دام در مرتع دارد. از این­رو ضرورت دارد سیستم شبانی موجود، مورد ارزیابی قرار گیرد و مشخص گردد که دام­ها تا چه حد مطابق معیارها و شاخص­های اکولوژیک، در مکان­های شایسته، چرا داده می­شوند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی نقش چوپان در هدایت گله و پراکنش دام (گوسفند) و تطابق آن با نقشۀ شایستگی مرتع انجام شد. ثبت حرکت دام­ها در ماه­های مختلف فصل چرا توسط GPS و انطباق آن با نقشۀ شایستگی مرتع، نشان داد که هدایت دام توسط چوپان، در مساحت­هایی صورت گرفته که به­واسطۀ محدودیت تولید علوفه و بعضاً حساسیت خاک به فرسایش، از شایستگی کمی برای چرا برخوردار است. از این­رو فرضیۀ پژوهش مبنی بر اینکه چوپان نقش مؤثری در پراکنش دام بر اساس شایستگی مرتع ندارد، تأیید می­شود و با توجه به اینکه چوپان، دام­ها را در مکان­هایی چرا داده است که شایستگی کمی برای چرا دارند، نتیجه گرفته می­شود که سیستم شبانی موجود در مراتع منطقه، کارآمد نمی­باشد. از این­رو استفاده از تکنولوژی­های جدید نظیر GPS و حصارهای الکتریکی در کنار دانش بومی به­منظور هدایت مناسب گله و کاهش فشار چرای دام در محدوده­هایی که بر مبنای معیارها و شاخص­های اکولوژیک، شایستگی لازم برای چرا را ندارند، پیشنهاد می­شود.

کلیدواژه‌ها

• شایستگی مرتع
• پراکنش دام
• مراتع کوهستانی ارومیه

عنوان مقاله [English]

Investigation the management of shepherds in the distribution of livestock in the rangeland and its compliance with the grazing suitability map

نویسندگان [English]

• javad Motamedi(torkan) ¹
• Hossein Arzani ²
• morteza mofidi ³
• esmaeil sheidaye karkaj ⁴
• sahar babayi ⁵

¹ Associate Professor, Rangeland Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran,

²

³

⁴

⁵

چکیده [English]

The role of shepherds in maintaining, managing and distributing livestock in rangelands is very important. Flock guidance plays a major role in the distribution of grazing and livestock performance in rangelands. Therefore, it is necessary to evaluate the existing spatial system and it is clear to what extent livestock are given in appropriate places according to ecological criteria and indices. The present study was conducted to evaluate the role of shepherds in herding and distribution of livestock (sheep) and its adaptation to rangeland suitability map. Record of movement of livestock in different months of the grazing season by GPS and its adaptation to rangeland suitability map which is led by shepherds in areas where the limitations of forage production and sometimes, the sensitivity of soil to erosion, have little value for why. Therefore, the hypothesis of the study that shepherd does not play an effective role in the distribution of livestock on the basis of rangeland merit is confirmed and given that shepherds have given the animals in places where they have little merit for why, it is concluded that the spatial system in the rangelands of the region is not efficient. Therefore, the use of new technologies such as GPS and electrical fences along with native knowledge in order to properly control the herd and reduce the burden of livestock grazing in the areas that are not based on ecological criteria and indicators, do not have the necessary merit, is suggested.

کلیدواژه‌ها [English]

• Rangeland suitability
• livestock distribution
• mountainous rangelands
• Urmia