نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فاضل امیری ¹
• حسین ارزانی ²

¹ دانشیار گروه محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر، ایران.

² استاد دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

چکیده

ارزیابی اراضی مرتعی به معنی شناسایی و ارزیابی تولید بالفعل و بالقوه، به منظور بهره برداری بهینه از این منبع با ارزش طبیعی است. تعیین قابلیت استفاده از مرتع جهت استفاده از گیاهان داروئی و صنعتی، با در نظر داشتن بهره برداری پایدار از اراضی حوزه قره‌آقاچ سمیرم با روش فائو و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، از اهداف این تحقیق است. با تلفیق دو معیار پوشش گیاهی و دسترسی به منطقه، مدل شایستگی استفاده از گیاهان داروئی و صنعتی مراتع منطقه تعیین شد. با تلفیق دو معیار پوشش گیاهی و دسترسی به منطقه، مدل شایستگی استفاده از گیاهان داروئی و صنعتی مراتع منطقه تعیین شد. در معیار پوشش گیاهی نمونه برداری در تیپ های گیاهی (به عنوان واحدهای مدیریت پوشش گیاهی) به روش تصادفی با استقرار 3 ترانسکت 200 متری و اندازه گیری داده های درصد پوشش و ترکیب، فراوانی و حضور و عدم حضور، تولید، نوع کاربرد و میزان مصرف گیاهان دارویی و صنعتی در پلات های 1 مترمربعی تعیین گردید. معیار دسترسی به منطقه از تلفیق دو معیار شیب، جاده‌ها و مسیرها تعیین و از تلفیق نقشه شایستگی دو معیار بر اساس روش شرایط محدودکننده فائو نقشه شایستگی مدل تهیه گردید. نتایج نشان داد که از مجموع 7158.69 هکتار اراضی مرتعی منطقه، 3.69 هکتار (0.05 درصد) درطبقه شایستگی 1S (بدون محدودیت)، 1761.1 هکتار (24.6 درصد) در طبقه شایستگی 2S (با محدودیت اندک)، 3217.7 هکتار (44.95 درصد) در طبقه شایستگی 3S (با محدودیت زیاد) و 2176.17 هکتار (30.4 درصد) درطبقه شایستگی N (غیر شایسته) قرار دارد.

کلیدواژه‌ها

• شایستگی مرتع
• فائو
• بهره برداری از مراتع
• سیستم اطلاعات جغرافیایی
• سمیرم

عنوان مقاله [English]

Suitability Model of Medical and Industrial Plants of Semirom Rangelands in Isfahan

نویسندگان [English]

• Fazel Amiri ¹
• Hossein Arzani ²

¹ Department of Environmental, Bushehr Branch, Islamic Azad University, Bushehr, Iran

² Prof. Faculty of Natural Resources, Department of Range and Watershed Management, Tehran University, Iran.

چکیده [English]

Range inventory is the recognition and evaluation of potential and actual production in order of optimal utilization of this valuable natural resource. Determination of range suitability for medical and industrial plants, considering sustainable utilization and creating models for medical and industrial plants use in Ghareh Aghach of Semirom watershed by FAO (1991) and GIS, was the main objective of this research. Determination of range suitability for medical and industrial plants use, in Ghareh Aghach of Semirom watershed based on a method suggested by FAO and GIS was the main objective of this research. Two criteria’s of vegetation cover and accessibility to water resources were integrated to determine suitability model of medical and industrial plants on rangeland. In vegetation cover criteria, the samples were randomly collected along 3 two hundred meter transects in each vegetation type. Vegetation cover percentage, composition, abundance, and the presence or absence, diversity, production, application and consumption of medicinal plants and industrial were measured using 1m2 quadrates. Accessibility to road and slope determine and by integrating these two criteria, suitability maps based on FAO method were prepared. The results showed that from 7158.69 hectares of study rangelands, 3.69% ha (0.05%), 1761.1 ha (24.6%), 3217.7 ha (44.95%) and 2176.17 ha (30.4%) of the area were classified to S1, S2, S3 and N suitability classes for medical and industrial plant utilization.

کلیدواژه‌ها [English]

• Range suitability
• FAO
• Range utilization
• Geographic Information System ( GIS)
• Semirom