نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حامد فرضی ¹
• رضا تمرتاش ²
• زینب جعفریان ²
• محمدرضا طاطیان ³

¹ دانشجوی دکتری علوم مرتع، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران.

² دانشیار دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران.

³ استادیار دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران.

چکیده

هدف از تحقیق حاضر بررسی اقدامات احیائی بر تغییر عملکرد پوشش گیاهی و ترسیب کربن خاک در مراتع دامنه­های جنوبی البرز مرکزی می­باشد. نمونه­برداری از پوشش گیاهی در فصل رویش منطقه، اردیبهشت و خرداد، به روش تصادفی- سیستماتیک در 400 پلات 2 مترمربعی در امتداد 40 ترانسکت 100 متری انجام شد. در هر پلات درصد تاج پوشش، حضور گونه­ها، ویژگی­های کارکردی گونه­ها از جمله فرم رویشی، نوع پراکنش، نوع گرده افشانی و فرم زیستی ثبت گردید. در طول هر ترانسکت تعداد دو نمونه خاک در تیمار­های مختلف مناطق احیاء و شاهد از عمق 15-0 و 30-15 سانتی­متر برداشت شد. در مجموع 160 نمونه خاک از چهار عملیات احیائی مختلف شامل کپه کاری، بذرپاشی، مدیریت چرا، قرق و یک مرتع طبیعی به عنوان سایت شاهد برداشت شد. سپس در آزمایشگاه وزن مخصوص ظاهری و ترسیب کربن خاک اندازه­گیری شدند. برای تعیین وجود یا عدم وجود اختلاف معنی­دار بین تیمار­های مختلف از نظر داده­های خاک و پوشش گیاهی از آنالیز واریانس یک طرفه و جهت مقایسۀ میانگین مقدار ترسیب کربن در هر تیمار از آزمون دانکن استفاده شد. نتایج نشان داد که پاسخ انفرادی گونه­های مشترک در منطقۀ احیاء و شاهد حاکی از معنی­دار شدن 11 گونه بود که تعداد 5 گونه به طور معنی­داری در منطقۀ احیاء شده دارای میانگین درصد تاج پوشش بیشتری بوده، اما 6 گونه به طور معنی­داری از میانگین تاج پوشش بیشتر در منطقۀ شاهد برخوردار بودند. نتاج نشان داد که اقدامات بیولوژیکی درصد تاج پوشش سه تیرۀ گیاهی را به طور معنی­داری تغییر داد. در این میان تیرۀ Poaceae در منطقۀ احیاء و تیره­های Fabaceae و Brassicaceae در منطقۀ شاهد به طور معنی­داری دارای میانگین درصد تاج پوشش بالاتری بودند. میزان درصد مادۀ آلی و میزان کربن آلی ترسیب شده در دو عمق سطحی و زیرین خاک در عملیات مختلف بیولوژیکی در سطح 5 درصد دارای اختلاف معنی­دار هستند.

کلیدواژه‌ها

• اقدامات احیائی
• کپه کاری
• مدیریت چرا
• ترسیب کربن خاک
• حوزۀ آبخیز ارنگه

عنوان مقاله [English]

Investigation of biological effects on vegetation change and soil sequestration in rangelands of the southern hills of central Alborz

نویسندگان [English]

• hamed farzi ¹
• reza tamartash ²
• zeinab jafarian ²
• Mohammad reza Tatian ³

¹ phd student

² Assisstant Prof., College of Natural Resources, Sari Agriculture Science and Natural Resources University, Sari, Iran

³ Assistant prof .,College of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran

چکیده [English]

Restoring vegetation can change the structure and dynamics of vegetation, as well as the change in other parts of the ecosystem such as soil. The success of recovery efforts will be achieved when assessing the characteristics of ecosystems over time and comparing with the control areas. Therefore, the aim of this study was to investigate the effects of reducing plant cover and soil carbonation in rangelands of the southern slopes of central Alborz. Sampling from vegetation during the growing season of May and May was done in a systematic-random manner in 400 plots of 2 m2, along 40 transects of 100 meters. In each plot, crown cover percentage, species presence, functional characteristics of species including vegetative form, distribution type, pollination type and biological form were recorded. During each transect, two soil samples were harvested at different depths of 0-15 and 30-30 cm in different treatment and control areas. A total of 160 soil samples were collected from four different regenerative operations including clamping, seeding, grazing management, grazing and a natural rangeland as a control site. . showed that biological measures significantly changed the canopy cover percentage of three herbs. In the meanwhile, the Graminea strain in the regeneration zone and the legumes of Leguminosae and Cruciferae in the area had a significantly higher mean canopy percentage. The percentage of organic matter and the amount of organic carbon sequstration in the two depths of the soil and bottom of the soil in different biological operations at level have a significant difference.

کلیدواژه‌ها [English]

• restoration
• Hill Drop Seedling
• Grazing management
• Carbon sequestration Soil
• Arange watershed