نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سید مهدی تقی پور ¹
• شهرام خلیقی سیگارودی ²
• امیر علم بیگی ³

¹ دانش آموختۀ کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

² دانشیار دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

³ استادیار دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

چکیده

جوامع روستایی در حوزه­های آبخیز ساکن هستند و بر اساس شرایط اقلیمی و زمین­شناسی خاصی که هر حوزۀ آبخیز دارد، از آن­ها برای زندگی خود استفادۀ مفید می­کنند. امروزه خطری غیر از خطرات معمول اقلیمی گریبان­گیر آبخیز نشینان و معیشت آن‌ها است و آن هم تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیت­های انسانی، به عبارت دیگر گرمایش جهانی حاصل از سوختن سوخت­های فسیلی است. بر این اساس در این پژوهش با استفاده از شاخص­های تعریف شده در پنج سرمایۀ طبیعی، اجتماعی، فیزیکی، انسانی و اقتصادی به بررسی مقادیر پنج سرمایۀ مؤثر در میزان ظرفیت سازگاری آبخیزنشینان نسبت به پدیدۀ تغییر اقلیم در سه روستای حاجی آباد، گیسور و نوده پشنگ در شهرستان گناباد پرداخته شده است. در این مطالعه با توجه به همگنی اقلیمی 3 روستا در اقلیم خشک شهرستان گناباد انتخاب شده است. در این پژوهش ابتدا بر اساس پرسش­نامه میزان هر یک از شاخص­های پنچ گانه و مصاحبه­های سازمان­یافته با گروه­های هدف در سه روستای ناحیۀ کویری به ترتیب برابر با 11/3، 39/3، 14/3، 26/3، 7/2 محاسبه گردید. هم چنین با استفاده از آزمون فریمن، مشخص شد که تفاوت معنی­داری بین سرمایه­های مختلف وجود دارد که به ترتیب، سرمایه­های اجتماعی، انسانی، فیزیکی، طبیعی و اقتصادی بیشترین تأثیر را در میزان ظرفیت سازگاری آبخیزنشینان دارند لذا بهتر است که برای حل مشکلات آبخیزنشینان، از سرمایه­های اجتماعی و انسانی برای به جریان انداختن سرمایه­های دیگر (فیزیکی، طبیعی و اقتصادی) استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

• ظرفیت سازگاری
• سرمایۀ اجتماعی
• تغییر اقلیم
• جوامع محلی
• گناباد

عنوان مقاله [English]

Measuring and Prioritizing the Dimensions of Stakeholder's Adaptive Capacity Against Climate Change – Case Study: East of Gonabad City , Khorasan Razavi Province

نویسندگان [English]

• S.Mahdi Taghipour ¹
• Shahram Khalighi Sigaroodi ²
• Amir Alambaigi ³

¹ College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran

² University of Tehran

³ University of Tehran

چکیده [English]

All rural and nomadic communities reside in natural watershed areas and, based on the specific climatic and geological conditions that each catchment area has, they are useful for living. Today, there is a danger to the livelihoods of non-residents as well as climate change caused by human activities, in other words, global warming due to the burning of fossil fuels. Accordingly, in this study, using the indices defined in the natural, social, physical, human and economic parameters, we examine the amount of five effective capital in the capacity of watershed adaptation to the climate change phenomenon in the three villages of Haji Abad, Gisur and Noodat Pashang In Gonabad city. In this study, due to climate homogeneity, 3 villages in the dry climate of Gonabad city have been selected. In this research, based on the questionnaire, the size of each of the five indicators and the organized interviews with the target groups in the three villages of the desert region were 3.13, 3.39, 3.14, 3.26, 7.2 was calculated. Also, using the Freeman test, it was found that there is a significant difference between different capital, which, respectively, social, human, physical, natural and economic, have the greatest impact on the capacity of aquaculture adaptation, so it is better to solve The watershed problem has used social and human capital to inflate other (physical, natural, and economic) capital

کلیدواژه‌ها [English]

• Adaptive Capacity
• Social capital
• climate change
• Rural Community
• Gonabad