نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• لیلا عبدالهی ¹
• محمد فرجی ²
• علی حقی‌زاده ³
• سمیه دهداری ²

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء (ص) بهبهان.

² استادیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء (ص) بهبهان.

³ دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشکدۀ کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان.

چکیده

وقایع خشکسالی با تأثیر روی منابع آب سطحی و آب زیرزمینی مقدار آب در دسترس بخش‌های مختلف را کاهش می‌دهد. خشکسالی هیدرولوژیک ابتدا با کاهش مقدار بارندگی شروع و به‌طور عادی با کاهش سطح دریاچه‌ها و منابع ذخیره‌ای مرتبط می‌شود. بدین منظور برای اتخاذ تصمیمات مدیریتی مناسب برای جلوگیری از آثار زیان‌بار خشکسالی، باید با ارزیابی و پایش خشکسالی به شناسایی ویژگی‌های این پدیده پرداخت. در این پژوهش برای ارزیابی خشکسالی هیدرولوژیک در ایستگاه هیدرومتری برآفتاب مادیان رود طی دورۀ سال­های 1361 تا 1394 از تکنیک تحلیل سری‌های زمانی و شاخش  SDIاستفاده شد. بر اساس  نتایج حاصل از شاخص SDI، منطقۀ مادیان رود در طول 33 سال، ترسالی‌ها و خشکسالی‌هایی را با شدت‌های مختلف تجربه کرده است. نتایج خشکسالی هیدرولوژیک ایستگاه برآفتاب نشان داد ‌که بیشترین فراوانی خشکسالی‌ها به ترتیب مربوط به خشکسالی­های ملایم با 41/29 درصد، خشکسالی شدید با 74/11 درصد و خشکسالی متوسط نیز دارای 94/2 درصد می‌باشد. روند خشکسالی از سال 83 شروع و دارای شدت‌های مختلفی از خشکسالی می‌باشد بطوریکه در تمامی ماه‌های ایستگاه برآفتاب به‌جز ماه آبان و آذر (غیر معنی‌دار) در دورۀ زمانی 1394-1361 تغییرات تدریجی موجود در سطح پنج درصد معنی‌دار، و تغییرات ناگهانی سری زمانی در همۀ ماه‌ها در سطح پنج درصد معنی‌دار و دارای روند کاهشی هستند. همچنین نتایج حاصل از آزمون همگنی پتیت نشان داد که تغییرات ناگهانی و جهشی در دادهای دبی جریان در سری زمانی در همۀ ماه‌ها در سطح پنج درصد معنی‌دار است.

کلیدواژه‌ها

• تحلیل سری‌های زمانی
• خشکسالی هیدرولوژیک
• لرستان
• مادیان رود
• SDI

عنوان مقاله [English]

Investigation of Hydrological Drought Process Using Time Series Analysis and SDI index (Case Study of Marian River Basin of Lorestan Province)

نویسندگان [English]

• leila abdollahi ¹
• Mohammad Faraji ²
• ali haghizadh ³
• Somayeh Dehdari ²

¹ Msc Student in Rangeland, Khatam Alanbia University of Technology, Behbahan,Iran

²

³ Associate Professor of Grassland and Watershed Management, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Lorestan University

چکیده [English]

Abstract
The effects of droughts on surface water and groundwater resources reduce the amount of water available to different sectors. Hydrological drought initially begins with decreasing rainfall and is usually associated with lower levels of lakes and reservoirs. To this end, in order to ma ke appropriate management decisions to prevent the harmful effects of drought, it is necessary to assess the characteristics of this phenomenon by assessing and monitoring the drought. In this research, the time series analysis and SDI shaking technique were used to evaluate the hydrological drought at the hydrometric station at the Marian River during the period from 1982 to 2015. The results of hydrological drought on the sunshine station showed that the highest frequency of droughts was related to mild droughts with 29.41% and severe drought with 11.74% and medium drought of 2.94%. Also, the results of self-correlation series analysis, which showed significant correlation for all months except Azar, before the analysis of its effect was removed by Hamed and Rao (modified by Mann-Kendal), and in December, the ordinary Mann-Kendall test used. In all months of the station, except for the month of Aban and Azar (non significant), during the period of 1982-2015, gradual changes are significant at 5% level, and the sudden changes of the time series are significant at 5% level and have a decreasing trend. Also, the results of the Paty's homogeneity test showed that the sudden changes in the time series were significant at all levels at the 5% level.

کلیدواژه‌ها [English]

• Kay word: Drought
• Madian Rood
• Lorestan
• SDI
• Time Series Analysis