نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محبوبه سادات حسینی ¹
• علی گلکاریان ²

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

² استادیار دانشکدۀ منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

چکیده

مدیریت منابع آب یکی از حساس‌ترین و درعین‌حال پیچیده‌ترین اشکال مدیریت منابع است و از طرفی حکمرانی منابع آب به‌عنوان ارزشمندترین منبع طبیعی حوزه‌های آبخیز با دخیل نمودن بهره‌برداران محلی جهت مدیریت مشارکتی منابع آب یکی از ضروریات برنامۀ امنیت آب محسوب می‌شود. بر این اساس به تحلیل شبکۀ اجتماعی به‌منزلۀ یک رویکرد در تحلیل روابط ذینفعان محلی به‌منظور مدیریت پایدار منابع آب توجه شده است. هدف از این پژوهش پایش اجتماعی شبکۀ ذی‌نفعان محلی با استفاده از تحلیل شبکۀ اجتماعی در سامان عرفی خرو علیا در شهرستان نیشابور است. این کار بر اساس پیوندهای اعتماد و مشارکت و با استفاده از شاخص‌های کمی و ریاضی سطح کلان شبکه (تراکم، تمرکز، دوسویگی پیوندها، انتقال‌پذیری پیوندها، میانگین فاصله ژئودزیک) صورت گرفته است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد میزان سرمایۀ اجتماعی بر اساس پیوندهای اعتماد و مشارکت قوی بوده و پایداری و تعادل شبکه در حد بالایی ارزیابی می‌گردد که نشان‌دهندۀ بالا بودن میزان اعتماد و مشارکت متقابل در میان ذی‌نفعان محلی است. همچنین میزان همبستگی بین دو پیوند اعتماد و مشارکت بر اساس شاخص QAP، 66 درصد و در حد متوسط رو به بالا است. نتایج شاخص میانگین فاصله ژئودزیک بر اساس پیوند اعتماد و مشارکت بیانگر سرعت گردش اعتماد و مشارکت در حد متوسط رو به بالا است. بر اساس نتایج می‌توان استدلال نمود بالا بودن میزان سرمایه اجتماعی و وجود اتحاد و یگانگی قابل‌قبول در میان افراد منجر به بالا رفتن سرعت گردش اعتماد و مشارکت در بین ذی‌نفعان شده و درنتیجه می‌توان رویکرد حکمرانی موفق منابع آب را با هزینه و زمان کمتری اجرایی نمود.

کلیدواژه‌ها

• انسجام اجتماعی
• تحلیل شبکه اجتماعی
• حکمرانی منابع آب
• سامان عرفی خرو علیا
• سرمایۀ اجتماعی
• شبکۀ ذینفعان محلی

عنوان مقاله [English]

Social network analysis of local stakeholders in Governance of water resources (Case study: watershed of Kharve Olya - Neyshabur city)

نویسندگان [English]

• mahbube hoseini ¹
• Ali Golkarian ²

¹ mashhad university

²

چکیده [English]

Resource management governing as one of the most valuable nature resource of watersheds with the involvement of local beneficiary to participatory management of water resources, one of the requirements of the water security program. So we considered social network analysis as an approach to analyzing the relationship between local stakeholders for sustainable management of water resources. The purpose of this study is study social network of local stakeholders using social network analysis in watershed of Kharve Olya of Neyshabur city. This study has been made based on trust and participant links and using quantitative and mathematical indicators in network macro-level (density, concentration, links reciprocity, transferability of links, the average geodesic distance). The results show that social capital degree based on trust and participant links was strong and stability and balance of network is evaluated at the upper limit that indicates a high level of mutual trust and participant among the local stakeholders. Also the correlation between trust and participant links based on QAP index was 66% and upward average. Results of mean geodesic distance index based on trust and participant link trust indicate trust and participant flow rate is from moderate to high degree. The results can be argued that high levels of social capital and unity among people lead to increase trust and participant flow rate among stakeholders so we can accomplish successful governing of water resources at the less expense and time.

کلیدواژه‌ها [English]

• social cohesion
• social network analysis
• water resource governance
• watershed of Kharve Olya
• social capital
• networks of local stakeholders