اثر شدت چرای دام بر تنوع و ترکیب گونه‌های علفی زیراشکوب درختان بلوط و بنه در دامنه‌های کبیرکوه، شهرستان دره‌شهر

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموختۀ کارشناسی ارشد مرتعداری، دانشکدۀ آب و خاک، دانشگاه زابل، زابل، ایران.

2 دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکدۀ آب و خاک، دانشگاه زابل، زابل، ایران.

3 دانشیار گروه مرتعداری، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران.

چکیده

هدف این مطالعه بررسی اثر شدت‌ چرای دام (سبک، متوسط و سنگین و قرق کوتاه مدت) بر تنوع و ترکیب گونه‌های علفی (گندمیان و پهن‌برگان علفی) زیراشکوب درختان بلوط و بنه در مراتع مشجّر دامنه‌های کبیرکوه شهرستان دره‌شهر، استان ایلام است. نمونه­برداری از گونه‌های علفی به روش تصادفی- منظم در زمان گلدهی گونه‌‌های غالب در اردیبهشت سال 1396 انجام شد. در داخل هر قاب، تعداد و نام گونه‌، تراکم، فرم رویشی و خوشخوراکی برای گیاهان علفی ثبت شد. تنوع گونه‌ای با شاخص‌های سیمپسون و شانون-وینر، غنای گونه‌ای با شاخص‌های مارگالف و منهینک و یکنواختی با شاخص‌های پیت و شلدون در نرم‌افزار
Ecological Methodology نسخه 6.1.4 محاسبه شدند. بیشترین مقدار شاخص سیمپسون برای گونه‌های گندمیان و پهن برگان علفی به ترتیب 972/0 (چرای متوسط) و 969/0 (قرق) بود. همچنین، بیشترین مقدار شاخص شانون برای گندمیان و پهن برگان علفی به ترتیب 51/4 (چرای سنگین) و 56/4 (چرای سنگین) بود. بیشترین غنای گونه­های گندمیان و پهن برگان علفی به ترتیب در منطقۀ چرا شده با شدت متوسط دام و منطقۀ قرق مشاهده شد. در منطقۀ بدون چرا، غنای پهن‌برگان علفی براساس شاخص‌های مارگالف و منهینک به ترتیب 4/4 و 75/2 بود. مقدار شاخص غنای مارگالف و منهینک برای گندمیان در منطقۀ چرا شده با شدت متوسط 18 و 15 درصد  بیشتر از منطقۀ چرا شده با شدت سنگین بود. بیشترین مقدار شاخص­های یکنواختی پیت و شلدون برای گندمیان و پهن‌برگان علفی در منطقۀ چرا شده با شدت سنگین بود.

کلیدواژه‌ها

مرتع و آبخیزداری

دوره 72، شماره 3
پاییز 1398
صفحه 727-738

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار