نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• صدف صیادی ¹
• سیاوش نقی زاده ²
• حسین مرادی زیناب ²
• احمدرضا محرابیان ³
• حسین مصطفوی ⁴

¹ دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد سیستماتیک و اکولوژی گیاهی، دانشکدۀ علوم و فناوری زیستی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

² دانش آموختۀ کارشناسی ارشد سیستماتیک و اکولوژی گیاهی، دانشکدۀ علوم و فناوری زیستی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

³ استادیار سیستماتیک و اکولوژی گیاهی، دانشکدۀ علوم و فناوری زیستی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

⁴ استادیار تنوع زیستی و مدیریت اکوسیستم ها، پژوهشکدۀ علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده

پدیدۀ تغییر اقلیم بزرگ‌ترین چالش زیست ‌محیطی حال حاضر دنیا می­باشد. پیش­بینی اثر تغییر اقلیم بر پراکنش گونه­های گیاهی حساس و با ارزش، امری مهم در راستای مدیریت و حفاظت آن­ها محسوب می­گردد. جنس Onosma L. (زنگوله­ای) به عنوان یک جنس بسیار غنی از طایفۀ Lithospermeae Dumort. در تیرۀ گاوزبان (Boraginaceae) می­باشد که دارای 52 گونه در ایران است که بیش از نیمی از آن­ها اندمیک ایران می­باشد. گونه­های Onosma cornuta H. Riedl. و Onosma sabalanica Ponert. از گونه­های بومی و بسیار نادر این جنس در ایران می­باشد. هدف این مطالعه، بررسی اثر تغییر اقلیم بر پراکنش مکانی این 2 گونه در آینده است. در این راستا، با استفاده از ابزار مدل­سازی پراکنش گونه (SDM)، هشت الگوریتم مختلف (GLM, GAM, GBM, RF, FDA, MARS, ANN, SRE) در سناریوهای مختلف خوشبینانه (RCP2.6) و بدبینانه (RCP8.5) پراکنش مکانی آیندۀ این گونه را برای سال 2050 با استفاده از مدل انسمبل در محیط نرم افزاریR  پیش­بینی نموده­اند. نتایج نشان داد که عملکرد تمامی مدل­ها بر اساس شاخص TSS، عالی و مدل­سازی پراکنش گونۀ مورد نظر با اطمینان آماری بالایی انجام شده است. نتایج همچنین نشان داد که پراکنش این دو گونه در هر دو سناریوی خوشبینانه و بدبینانۀ سال 2050 با کاهش چشمگیری روبه­رو بوده که نیاز به به­کارگیری استراتژی­های لازم جهت حفاظت از این دو گیاه ارزشمند می­باشد.

کلیدواژه‌ها

• تغییر اقلیم
• Onosma sabalanica
• Onosma cornuta
• مدل‌سازی پراکنش گونه
• حفاظت

عنوان مقاله [English]

Prediction the climate change effects on the potential spatial distribution Onosma sabalanica Ponert. and Onosma cornuta H. Riedl. (Boraginaceae Juss.) in climatic units of Iran

نویسندگان [English]

• sadaf sayadi ¹
• siavash naghizadeh ²
• Hossein moradi zeinab ²
• ahmadreza mehrabian ³
• hossein mostafavi ⁴

¹ 1Department of Plant Sciences and Biotechnology, Faculty of Life Sciences and Biotechnology, Shahid Beheshti University, GC, Tehran, Iran

² Department of Plant Sciences and Biotechnology, Faculty of Life Sciences and Biotechnology, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

³ 1Department of Plant Sciences and Biotechnology, Faculty of Life Sciences and Biotechnology, Shahid Beheshti University, GC, Tehran, Iran

⁴ 2Department of Biodiversity and Ecosystems Management, Research Institute of Environmental Sciences, Shahid Beheshti University, GC, Tehran, Iran

چکیده [English]

The climate change is the greatest environmental challenge facing the world today. The prediction of the effect of climate change on the distribution of sensitive and valuable plant species is considered important in the management and conservation of them. Onosma L. as a very rich taxa from Lithospermeae Dumort. tribe in Boraginaceae family including 52 species in Iran wich more than half of them are endemic to Iran. The Onosma sabalanica Ponert. and Onosma cornuta H. Riedl. are the rare and endemic species of Onosma L. in Iran. Objective of the present study was to predict the effects of the climate change on the spatial distribution of these plants at future. In this regard, with using species distribution model's tool (SDM), different algorithms (GLM, GAM, GBM, RF, CTA, FDA, MARS, ANN, SRE) in different optimistic (RCP2.6) and pessimistic (RCP8.5) scenarios predicted the future spatial distribution of this species for 2050 by an ensemble model in R statistical software. The results showed that the performance of all models based on TSS index was excellent and modeling of the distribution of the species had been done with high statistical reliability. The results also represented that the distribution of these species in both optimistic and pessimistic scenarios of 2050 had been significantly reduced which requires to apply strategies for protecting of this valuable plants.

کلیدواژه‌ها [English]

• Climate change
• Onosma sabalanicum
• Onosma cornutum
• species distribution modeling
• conservation