نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی دسترنج ¹
• احمد نوحه گر ²
• آرش ملکیان ³
• حمید غلامی ⁴

¹ بخش تحقیقات حفاظت‌ خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع‌طبیعی خراسان‌رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد.

² استاد دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

³ دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

⁴ استادیار دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران.

چکیده

ارزیابی آسیب‌پذیری و تهیه نقشه پهنه‌بندی آسیب‌پذیری، راهکاری مهم در مدیریت منابع‌آب کارست به شمار می‌رود. با توجه به وجود ژئومورفولوژی کارست توسعه‌یافته در آبخوان کارستی آژوان-بیستون و دیگر شرایط طبیعی منطقه، انتشار آلودگی در این منابع کارستی سریع و گسترده می‌باشد. و ازسوی دیگر آبخوان آژوان-بیستون نقش حیاتی در تأمین آب شرب و کشاورزی جوامع محلی اطراف خود دارد. بنابراین هدف این پژوهش، تهیه نقشه آسیب‌پذیری آبخوان کارستی آژوان-بیستون در استان کرمانشاه در برابر آلودگی‌های سطحی با استفاده از مدل COP می‌باشد. این مدل خصوصیات لایه‌های پوشاننده سطح‌آب زیرزمینی (عامل O)، تجمع جریان آب‌زیرزمینی (عامل C)، و بارش بر روی آبخوان (عامل P) را به عنوان پارامترهای ارزیابی آسیب‌پذیری ذاتی آب‌زیرزمینی مورد استفاده قرار می‌دهد. نتایج نشان می-دهد که میزان آسیب‌پذیری منطقه بین صفر تا 4/5 بدست آمد، که در نهایت به پنچ طبقه خیلی‌زیاد، زیاد، متوسط، کم و خیلی‌کم طبقه‌بندی گردید. پهنه آسیب‌پذیری خیلی‌زیاد با 9/317 کیلومتر مربع بیشترین مساحت منطقه را به خود اختصاص داده است. به طور کلی در کل منطقه به ترتیب پارامترهای C، P و O بیشترین نقش را در میزان آسیب‌پذیری منطقه دارا می‌باشند. در نهایت می‌توان گفت که مدل COP کارایی مطلوبی در ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان‌های کارستی دارا می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• آژوان-بیستون
• آبخوان کارستی
• آسیب‌پذیری
• منابع‌آب
• COP

عنوان مقاله [English]

Evaluation and Mapping the vulnerability of groundwater to the contamination (Case study: Azhvan- Bisotun carbonate aquifers in Kermanshah)

نویسندگان [English]

• ali dastranj ¹
• ahmad nohegar ²
• Arash Malekian ³
• Hamid gholami ⁴

¹ hormozgan university

² tehran uni

³ tehran uni

⁴ h

چکیده [English]

Abstract
Vulnerability assessment and vulnerability mapping, is an important strategy to management of karst water resources. Due to the geomorphology of karst developed in karst aquifers and other natural conditions Azhvan-Bisotun area, Emissions are rapidly and widely. The aim of this study is mapping vulnerability Azhvan-Bisotun karst aquifer in Kermanshah province against surface contamination by using COP model. According to the aforementioned approach, the COP method considers three factors to assess the resource vulnerability: Overlying layers (O), Concentration of flow (C) and Precipitation regime (P). The results show that the vulnerability of the area between zero and 4.5, respectively, at the end of the five-class very high, high, medium, low and very low were classified. In general, the total area calculated parameters C, P and O have the most significant role in the vulnerability zone. The results demonstrate that COP is a useful method to assess the vulnerability of the test sites under consideration.

کلیدواژه‌ها [English]

• Azhvan-Bisotun
• Karst aquifer
• Vulnerability
• Water resource
• COP