نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری
چکیده
لغزش یکی از عمده حرکات تودهای است که هر ساله موجب خسارات جانی و مالی فراوان در مناطق پر باران کوهستانی و لرزهخیز میشود، از این رو شناسایی مناطق مستعد خطر برای برنامهریزی و مدیریت جامع سرزمین امری ضروری می‌باشد. لذا در این پژوهش زمین‌لغزش‌های رخ‌داده در حوزۀ آبخیز سد بیدواز با مساحت 161 کیلومترمربع و دارای 125 نقطۀ لغزشی، با استفاده از مدل شاخص پایداری دامنه در شرایط مختلف هیدرولوژیکی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. بر روی دامنه‌های مورد نظر آزمایش دانهبندی خاک انجام و پارامترهای مکانیک خاک اندازهگیری شد. سپس با استفاده از بسته‌های Arc Gisو Arc View و کالیبره کردن پارامترها در محیط SINMAP و تلفیق پارامترهای مکانیک خاک و پارامترهای هیدرولوژیک با نقشۀ رقومی ارتفاعی، مدل اجرا گردید. سپس اعتبارسنجی مدل در دو شرایط هیدرولوژیک معمول که اجرای مدل با بارشهایی با دورۀ بازگشت 10-2 سال و شرایط هیدرولوژیک حداکثر که شامل اجرای مدل با بارشهایی با دورۀ بازگشتهای 20-50 سال بود اعمال گردید. نتایج نشان داد که در شرایط هیدرولوژیک معمول، عملکرد مدل در شبیهسازی زمین‌لغزشها متوسط است. درحالی‌که با افزایش شرایط رطوبت هیدرولوژیک در محدودۀ موردمطالعه، عملکرد مدل افزایش چشم‌گیری داشته است و پیشبینی مدل توانست به ترتیب 21% و 26% در مراحل کالیبراسیون و اعتبار سنجی ارتقاء پیدا نماید. بنابراین از مدل SINMAP در شرایط رطوبت هیدرولوژیک بالا می‌توان برای انتخاب مسیر راه‌های ارتباطی پرخطر با توجه به نقشۀ پهنه‌بندی خطر وقوع لغزش اقدام کرد.
کلیدواژه‌ها
)