نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• زکیه صفرپور ¹
• جلیل فرزادمهر ²
• علی گلکاریان ³
• مهدی بشیری ⁴

¹ دانش آموخته کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تربت حیدریه، ایران.

² استادیار گروه مهندسی طبیعت و گیاهان داروئی، دانشگاه تربت حیدریه، ایران.

³ استادیار دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران.

⁴ استادیار دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تربت حیدریه، ایران.

چکیده

لغزش یکی از عمده حرکات توده­ای است که هر ساله موجب خسارات جانی و مالی فراوان در مناطق پر باران کوهستانی و لرزه­خیز می­شود، از این رو شناسایی مناطق مستعد خطر برای برنامه­ریزی و مدیریت جامع سرزمین امری ضروری می‌باشد. لذا در این پژوهش زمین‌لغزش‌های رخ‌داده در حوزۀ آبخیز سد بیدواز با مساحت 161 کیلومترمربع و دارای 125 نقطۀ لغزشی، با استفاده از مدل شاخص پایداری دامنه در شرایط مختلف هیدرولوژیکی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. بر روی دامنه‌های مورد نظر آزمایش دانه­بندی خاک انجام و پارامترهای مکانیک خاک اندازه­گیری شد. سپس با استفاده از بسته‌های  Arc Gisو  Arc View و کالیبره کردن پارامترها در محیط SINMAP و تلفیق پارامترهای مکانیک خاک و پارامترهای هیدرولوژیک با نقشۀ رقومی ارتفاعی، مدل اجرا گردید. سپس اعتبار­سنجی مدل در دو شرایط هیدرولوژیک معمول که اجرای مدل با بارش­هایی با دورۀ بازگشت 10-2 سال و شرایط هیدرولوژیک حداکثر که شامل اجرای مدل با بارش‌هایی با دورۀ بازگشت­های 20-50 سال بود اعمال گردید. نتایج نشان داد که در شرایط هیدرولوژیک معمول، عملکرد مدل در شبیه­سازی زمین‌لغزش­ها متوسط است. درحالی‌که با افزایش شرایط رطوبت هیدرولوژیک در محدودۀ موردمطالعه، عملکرد مدل افزایش چشم‌گیری داشته است و پیش­بینی مدل توانست به ترتیب 21% و ­ 26% در مراحل کالیبراسیون و اعتبار سنجی ارتقاء پیدا نماید. بنابراین از مدل SINMAP در شرایط رطوبت هیدرولوژیک بالا می‌توان برای انتخاب مسیر راه‌های ارتباطی پرخطر با توجه به نقشۀ پهنه‌بندی خطر وقوع لغزش اقدام کرد.

کلیدواژه‌ها

• پهنه‌بندی
• زمین‌لغزش
• سد بیدواز
• مدل پایداری دامنه

عنوان مقاله [English]

Investigation of the efficiency of the stability index model in Different hydrological conditions

نویسندگان [English]

• Zakieh Safarpour ¹
• Jalil Farzadmehr ²
• Ali Golkarian ³
• Mahdi Bashiri ⁴

چکیده [English]

Landslide is one of significant mass movement which causes normous annual human and sesmic region. Therefore, finding hazardous areas for planning and management of them is necessary. So, in this reasearch, occurred landslide in watershed region of bidvaz dam which has area of 161 square kilometers and 125 landsliding points are surveyed in different hydrological conditions by index model of slope stability. For specified slopes, graiding test was done and geotechnical parameters were attained. Then, by using Arc view and Arc GIS packages and calibrating parameters in SINMAP and incorporating the geotechnical and hydrological parameters with digital elevation model, SINMAP was conducted. After that, validation was done in two common and high hydrological conditions including rainfalls with a return period of 2-10 years and 20-50 years Respectively. Results showed that the performance of model in simulation of landslides is not appropriate at common hydrological cases. However, increase in hudrological humidity condition, performance of model improves. In calibration and validation, prediction of model increase 21 % and 26 %, respectively. Therefore, utilizing SINMAP model in high hydrological humidity conditions can be useful for choosing dangerous ways according to the landslide map.

کلیدواژه‌ها [English]

• zoning
• Landslide
• Bidvaz dam
• the stability of slopes