نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• جمیله سلیمی کوچی ¹
• علی سلاجقه ²
• آرش ملکیان ³
• عبدالمطلب رضائی ⁴

¹ دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

² استاد دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

³ دانشیار دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

⁴ استادیار دانشکدۀ اقتصاد و توسعۀ کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

چکیده

از چندین دهۀ گذشته مطالعۀ ابعاد انسانی در مدیریت منابع طبیعی از جمله منابع آب با رشد همراه بوده است. لذا جهت دستیابی به پایداری اکولوژیکی و انسانی در زمینۀ منابع آب، نیازمند برنامه­ریزی و سیاست­گذاری در راستای مدیریت پایدار منابع آب می­باشیم. مدیریت عرصه­های طبیعی به دلیل درگیر بودن مؤلفه­های انسانی و طبیعی اساساً امری پیچیده و دشوار است و برای مدیریت مؤثر منابع آب، مشارکت و همکاری میان ذینفعان یکی از نیازهای اساسی است. براین اساس، به تحلیل شبکۀ اجتماعی، به منزلۀ یک رویکرد، در تحلیل روابط ذی­نفعان محلی به منظور مدیریت پایدار منابع آب توجه شده است. هدف از این پژوهش، پایش اجتماعی شبکة ذی­نفعان محلی منابع آب در پایین دست حوزۀ آبخیز سد درودزن با استفاده از تحلیل شبکۀ اجتماعی است. این کار بر اساس تحلیل پیوندهای اعتماد و مشارکت و با استفاده از شاخص­های کمّی و ریاضی سطح کلان شبکه صورت گرفته است. براساس نتایج، میزان تراکم در بین ذینفعان محلی منابع آب در پیوند اعتماد و مشارکت در روستای کوه­سبز و کره­تاوی به ترتیب 8/68 و 2/66 درصد و 1/60 و 55 درصد و میزان شاخص دوسویگی پیوندها در بین بهره­برداران منابع آب این دو روستا به ترتیب، 1/71 درصد و 2/60 درصد و در حد مناسبی می­باشد. با توجه به شاخص­های محاسبه شده در این تحقیق، نیاز است سرمایۀ اجتماعی درون­گروهی تقویت گردد تا در مواقع بحرانی برای حل مشکلات از سرمایۀ اجتماعی به منزلۀ اصلی­ترین منبع حل مشکلات و اصلاح فرآیندهای موجود سود برد و مدیریت پایدار منابع آب در منطقه محقق شود.

کلیدواژه‌ها

• تحلیل شبکۀ اجتماعی
• سرمایۀ اجتماعی
• حوزۀ آبخیز سد درودزن
• ذینفعان محلی

عنوان مقاله [English]

The analysis of structural pattern of inside group social capital of water resources beneficiaries (case study: Doroodzan downstream Watershed, Fars)

نویسندگان [English]

• jamileh salimi ¹
• Ali Salajegheh ²
• Arash Malekian ³
• Abdolmotalleb Rezaei ⁴

¹ university of tehran

² university of Tehran

³ university of Tehran

⁴ university of Tehran

چکیده [English]

Studying human and social dimension in the management of natural resources, including water resources has been accompanied by growth and development during past several decades. So, we require planning and policy making for the sustainable management of water resources for achieving human and ecological sustainability of water resources. Because of human and environmental components, managing the natural resources is very difficult and complicated. For effective management of water resources, cooperation of local beneficiaries is necessary. Accordingly, the social network analysis has been noted in the analysis of local stakeholders for sustainable management of water resources. The purpose of this study is social monitoring of local water beneficiaries network in Doroodzan watershed downstream using social network analysis. This analysis is based on trust and cooperation links and using quantitative and mathematical network indicators in macro-level. Based on the results, the density of local stakeholders of water resources in the relationship of trust and participation in the village of Kuh Sabz and Kare-Tawi was 68.8% and 66.2%, 60.1% and 55%, respectively, and the rate of reciprocity in these villages is 71.1% and 60.2%, respectively. . It is necessary to amplification social capital as main source of problem solving and sustainable water management realization.

کلیدواژه‌ها [English]

• Social network analysis
• Social capital
• Doroodzan Dam watershed
• Local beneficiaries