نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دکتری علوم مرتع، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.
2 استاد گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه فردوسی مشهد.
3 دانشجوی دکتری علوم مرتع، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.
چکیده
بانک بذر خاک میتواند اطلاعات ارزشمندی را جهت احیاء و اصلاح اکوسیستمهای مرتعی فراهم آورد. در مناطق خشک و نیمهخشک، گیاهان بوتهای ممکن است سبب تجمع بانک بذر در زیراشکوب شوند و بذرهای رویش یافته را در برابر چرای دام محافظت کنند. این مطالعه با هدف بررسی اثر گونۀ Astragalus brachycalyx بر ترکیب بانک بذر خاک دو منطقۀ قرق و تحت چرای دام مراتع ییلاقی ملهشوره و گورگوی شهرستان یاسوج انجام شد. بدین منظور، نمونهگیری بانک بذر خاک در فصل پاییز در طول ترانسکتهای 100 متری با استفاده از پلاتهای زوجی در سال 1397 انجام شد. مقدار بانک بذر خاک به روش جوانهزنی در گلخانۀ دانشگاه یاسوج طی ماههای آبان تا اردیبهشت تعیین گردید. نتایج نشان داد که در منطقۀ قرق، 16 گونۀ گیاهی در زیراشکوب گونۀ A. brachycalyx و 12 گونۀ گیاهی در فضای باز مجاور وجود داشته و در منطقۀ تحت چرای دام، 21 گونۀ گیاهی در زیراشکوب A. brachycalyx و 11 گونۀ گیاهی در فضای باز مجاور وجود داشته است. در منطقۀ قرق فقط شاخص یکنواختی گونهای در زیراشکوب و فضای باز با هم اختلاف معنیداری داشته، در حالیکه در منطقۀ تحت چرای دام همۀ شاخصهای تنوع و غنای بانک بذر خاک در زیراشکوب بیشتر از فضای باز است. نتایج آنالیز چندمتغیره نشان داد که بیشترین تراکم بانک بذر در زیراشکوب این گونه در منطقۀ تحت چرای دام مشاهده شد. یافتهها حاکی از نقش حفاظتی گونۀ گون بر شاخصهای ترکیب، تنوع و غنای گونهای و برخی گروههای گیاهی بانک بذر خاک تحت چرای دام بوده است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A Study on Nursing Role of Astragalus brachycalyx Fisch on the Soil Seed Bank under the Livestock Grazing in Summer Rangelands of Boyer Ahmad County
نویسندگان [English]
- Parviz Gholami 1
- Mohammad Farzam 2
- Nateq Lashkari sanami 3
- Lale Amouzgar 3
1 yasouj University
2 Department of Range and Watershed Management, Ferdowsi University of Mashhad
3 PhD Student in Range Management, Department of Range Management, Faculty of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
چکیده [English]
The study of soil seed bank provides vital information for rehabilitation and restoration of rangeland ecosystem. In the arid and semi-arid environments, shrub plants may cause accumulation of seed bank under their canopy, thereby protecting them against the livestock herbivory and the other environmental factors. This study was conducted with objective to investigate effect of Astragalus brachycalyx on composition of soil seeds bank, in two area of enclosure and under grazing. For this purpose, sampling of soil seed bank under the canopy of this species and its open space adjacent was measured using a flexible plot along the 100 meters transect. Soils were sampled from 0-5 and 5-10 cm depths. Then seed bank composition was identified after seed germination in glasshouse. The results showed that 16 species under the canopy of Astragalus brachycalyx and 12 plant species in the open space adjacent in enclosure area and 21 species under the canopy of Astragalus brachycalyx and 11 plant species in the open space adjacent in under grazing area. In the soil seed bank of an area under the livestock grazing and understory of Astragalus brachycalyx, the species namely Silene longipetala, Mentha longifolia, Veronica anagallis-aquatica and Anthemis odontostephana had the greatest numbers of seeds respectively. The area under livestock grazing had higher density of seed bank of plants with annual and perennial life, Therophytes and Hemicryptophytes biological forms, annual and perennial vegetative forms of forbs, and palatable classes II and III in understory compared to the open space.
کلیدواژه‌ها [English]
- Livestock grazing
- Nurse Plants
- Composition species
- Mechanical facilitating
- Zagros
)