نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران.
2 استادیار، گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران.
چکیده
لزوم بررسی عوامل تهدیدکنندۀ حیات تالاب‌ها جهت حفظ حیات آن‌ها و بهبود وضعیت حیات تالاب‌ها امری ضروری است. بدین منظور در این تحقیق به شناسایی و اولویتبندی عوامل تهدیدکنندۀ حوزۀ آبخیز تالاب چغاخور پرداخته است. این تحقیق یک بررسی پیمایشی از نوع توصیفی و جامعۀ آماری تحقیق را 315 نفر تشکیل دادهاند. در جمعآوری دادهها از روش آمیخته اکتشافی استفاده شده و تجزیه‌وتحلیل دادهها با استفاده از آزمونهای تی تک نمونهای و آزمون ناپارامتری فریدمن انجام گرفت. عوامل تهدیدکننده در چهار حوزۀ حوادث طبیعی، زیستی، فرهنگی و اقتصادی- اجتماعی شناسایی و اولویتبندی گردیدهاند. نتایج نشان داد وضعیت عوامل تهدیدکنندۀ حوزۀ آبخیز تالاب چغاخور در حد نامطلوبی و بالاتر از حد متوسط قرار دارد. همچنین، حوادث فرهنگی بیشترین تأثیر را به خود اختصاص داده است و حوادث زیستی در اولویت انتهایی قرار گرفته است. در حوزۀ حوادث فرهنگی، عامل عدم هماهنگی سازمانهای دولتی در امور مربوط به تالاب با میانگین امتیاز 35/2، در حوزۀ حوادث اقتصادی- اجتماعی، عامل انتقال آب سبز کوه به تالاب چغاخور با میانگین امتیاز 69/11، در حوزۀ حوادث طبیعی، عامل تغییر اقلیم و آب شدن یخچالهای طبیعی کوه کلار با میانگین امتیاز 04/6 و در حوزۀ حوادث زیستی، عامل چرای غیرمجاز دام (بیش از ظرفیت تولید گیاهان علوفهای) با میانگین امتیاز 29/2 اولویتهای اول را به خود اختصاص دادهاند. در پایان باید گفت بیشترین عوامل تخریب منطقه، عوامل فرهنگی و پس از آن عوامل اقتصادی- اجتماعی است و به عقیده پرسششوندگان مدیریت مبتنی بر مسائل انسانی شامل آموزش و فرهنگسازی جوامع محلی بهترین شیوه مدیریتی است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Comprehensive assessment and prioritization of factors threatening the biodiversity of Choghakhor international wetland
نویسندگان [English]
- Ebrahim Karimi Sangchini 1
- Iman Islami 2
1 1. Assistant Professor, Soil Conservation and Watershed Management Research Department, Lorestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Khorramabad, Iran.
2 1. Assistant Professor of Rangeland Management Department, Faculty of Natural Resources and Marine Sciences, Tarbiat Modares University, Noor , Iran
چکیده [English]
Evaluations of the threatening factors to wetlands are necessary to sustain these ecosystems and improving them. The main goal was to identify and prioritize the factors threatening the Choghakhor wetland watershed. This research has been consisted of a cohort of 315 participants in an exploratory mixed method. Data analysis was performed by One-Sample T-Test and non-parametric Friedman Test. Factors threatening were evaluated and prioritized in four areas including: natural disasters, and biological, cultural and socio-economic threats. Living in the area, threats to this wetland are in an undesirable and unacceptable state. Likewise, the greatest impact is associated with the cultural threats and the biological threats obtaining the lowest priorities. In the field of cultural threats, a lack of coordination between government agencies in matters relating to the wetland with a mean score of 2.35. In the field of socio-economic threats, inter-basin water transfer from the Mount Sabzkouh to Choghakhor wetland with a mean score of 11.69; in terms of natural disasters, climate change and the melting of mountain glaciers with a mean score of 6.04; and, in the field of biological disasters, unauthorized grazing (over the production capacity of rangelands) have been recognized as the first priorities with a mean score of 2.29. As the final statements, it appears that cultural, followed by socio-economic threats are the most significant factors contributing to the destruction of this ecosystem. In the perspective of the participants, cultural and educational-based management could be the ideal solution for the current condition of the wetland.
کلیدواژه‌ها [English]
- Sustainability
- Biodiversity
- Socioeconomic
- Choghakhor Wetland
- Chaharmahal and Bakhtiari
)