نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسۀ تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.
2 استادیار دانشکدۀ منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
3 استادیار بازنشسته، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان، ایران.
چکیده
سطح قابل توجهی از مراتع کشور در اثر عوامل مختلف از جمله بهرهبرداریهای بیرویه، تغییرات اقلیمی و دیگر عوامل دچار تخریب شده و بخش مهمی از گیاهان مرتعی در معرض خطر قرار گرفتهاند و یا جمعیت آنها به شدت کاهش یافته است. برای ایجاد پایداری در این گونه مراتع، اصلاح و احیاء آنها از طریق انتخاب گونههای مناسب و یافتن بهترین شیوههای کشت و استقرار از اولویت ویژهای برخوردار است. از اینرو در طرح تحقیقاتی علوفه قابل برداشت مراتع کشور، بذر مهمترین جمعیتهای چند سالۀ بوتهای قابل چرای دام، همراه با اکسشنهای موجود آنها، از مناطق مختلف مراتع استان کرمان در تاریخهای مناسب جمعآوری گردید. به منظور بررسی برخی از صفات مهم گیاهی جمعیت گونههای گیاهی از قبیل عملکرد علوفه، پوشش گیاهی و عملکرد بذر، آزمایشی با طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در شرایط مزرعه به مرحلۀ اجرا درآمد و از صفات مورد نظر یادداشتبرداری بهعمل آمد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار SAS و مقایسۀ میانگینها با آزمون دانکن صورت پذیرفت. نتایج حاصلۀ نشان داد که علی رغم وجود تفاوتهایی در صفات جمعیتهای این گونه که ناشی از خصیصۀ جمعیتهای گیاهان وحشی و تفاوت محیط رویشگاهی با محیط جدید بود، افزایش میزان عملکرد بذر پس از سازگاری با محیط جدید در تمامی اکسشنهای مورد بررسی بهطور معنیداری مشاهده گردید. به طور کلی از بین اکسشنهای مورد مطالعۀ Fortuynia bongei در استان کرمان، از دیدگاه بالاترین عملکرد بذر و علوفۀ تولیدی، جمعیت جمعآوری شده از منطقۀ بم و از لحاظ بیشترین درصد پوشش، جمعیت جمعآوری شده از منطقۀ کوهپایه پیشنهاد میگردد.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Evaluation of seed and forage yield of important populations of Fortuynia bongei in Kerman province
نویسندگان [English]
- Ali Mohebby 1
- Mahdi Ramezani 2
- Naser Arabzadeh 3
1 RIFR
2 teacher
3 Retired Assistant Professor, South Kerman Agricultural and Natural Resources Research and Education Center
چکیده [English]
This research was aimed to investigate the populations of Fortuynia bongei in a complete blocks design with three replications in field conditions. Treatments included the populations of Fortuynia bongei collected from Sirch, Koohpayeh, Zarand, Bam and Baghin. The traits including vegetation cover, forage yield, and seed yield were recorded. Data were analyzed by SPSS software and mean comparisons were performed by Duncan's Multiple Range Test. The results of ANOVA showed significant differences among the populations of Fortuynia bongei collected in this study. According to the results of mean comparisons, the highest percentage was recorded for the Koohpayeh population and the Bam population had the highest yield and seed production. So, these tow population could be recommended for the range lands rehabilitation projects in this area.
کلیدواژهها [English]
- Fortuynia bungei
- genotype
- forage yield
- seed yield