نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محسن آرمین ¹
• سید علی صالح ولایتی نژاد ²
• وجیهه قربان نیا خیبری ³
• فاطمه طاعت پور ⁴
• مرتضی بهزادفر ⁵

¹ استادیار گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه یاسوج

² دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی منابع طبیعی- آبخیزداری

³ استادیار، گروه مهندسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان

⁴ دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری دانشگاه یزد

⁵ سازمان مدیریت و برنامه ریزی استانداری خراسان شمالی، آمایش سرزمین، بجنورد

چکیده

این تحقیق در دو حوزه آبخیز دشت‌روم در شهرستان بویراحمد و حوزه آبخیز کره در شهرستان دنا با استفاده از مدل IntErO انجام شد. پس از جمع‌آوری اطلاعات پایه، 26 متغیر ورودی با استفاده از نقشه‌های توپوگرافی، خاک‌شناسی، زمین‌شناسی، کاربری اراضی و داده‌های اقلیمی استخراج و محاسبه شدند. نتایج نشان داد که حداکثر جریان خروجی از حوزه آبخیز کره و دشت‌روم در دوره بازگشت 100 ساله به ترتیب 235 و 179 متر مکعب بر ثانیه است. به عبارتی دیگر، میزان تولید رواناب در حوضه کره تقریباً 3/1 برابر جریان خروجی از حوضه دشت‌روم است و مقدار فرسایش حوزه آبخیز دشت‌روم و کره به ترتیب 22/105166 و 58/71402 مترمکعب خاک در سال است. با توجه به نسب تحویل رسوب 195/0 در حوضه دشت‌روم و 487/0 در حوضه کره، مقدار خاک فرسایش یافته انتقالی به خروجی حوضه‌ها (تولید رسوب) به ترتیب 32/20521 و 46/34800 متر مکعب در سال برآورد شد. ضریب شدت فرسایش در حوضه دشت‌روم 338/0 و در نتیجه بر اساس درجات شدت فرسایش مدل، شدت فرایند فرسایش در این حوضه کم و فرسایش غالب منطقه هم از نوع عمیق است و در حوضه کره نیز 403/0 و در نتیجه شدت فرایند فرسایش در این حوضه متوسط و فرسایش غالب منطقه هم از نوع سطحی است. میزان تولید رسوب در واحد سطح در حوضه دشت‌روم 53/133 و در حوضه کره 347 مترمعکب در سال است.

کلیدواژه‌ها

• فرسایش خاک
• جریان خروجی
• نرم‌افزار
• نسبت تحوبل رسوب
• دشت‌روم
• کره

عنوان مقاله [English]

Estimation of runoff and sediment yield using IntErO model in two watersheds in Kohgiluyeh and Boyerahmad province

نویسندگان [English]

• Mohsen Armin ¹
• Sayed Alisaleh Velayatinejad ²
• Vajihe Ghorbannia Kheybari ³
• Fateme Taatpour ⁴
• Morteza Behzadfar ⁵

² Graduated Master of Natural Resources Engineering- Watershed Management

³ 3Assistant Professor, Department of Environmental Science, Faculty of Natural Resources, Behbahan Khatam Alanbia University of Technology

⁴ Ph.D. Student of Watershed Management, Yazd University

⁵ Management and Planning Organization of North Khorasan Province – Land Use Planning Bojnurd

چکیده [English]

This research was conducted in two watersheds Dasht-e-Room in Boyerahmad county and Kareh in Dena county using IntErO model. After collecting basic information; the 26 input variables were extracted and calculated using topographic, pedologic, and geologic and land use maps and climatic data i. The results showed that the maximum outflow from the watersheds of Kareh and Dashtrom in 100 year return period are 235 and 179 cubic meters per second, respectively, In other words, the amount of runoff produced in the Kareh watershed is approximately 1.3 times the oufflow from the Dasht-e- room basin and the amount of soil erosion in Dasht-e-Room and Kare watersheds, 105162.22 and 71402.58 cubic meters per year, respectively. Considering sediment delivery ratio of 0.195 in Dasht-e-Room watershed and 0.487 in the Kareh watershed, the amount of soil eroded transferred to the outlet of the watersheds (sediment yield) is 20521.32 and 34800.46 cubic meters per year respectively. The erosion intensity coefficient in Dasht-e-Room watershed is 0.338 and as a result, based on the degree of erosion intensity of IntErO model, the erosion process intensity in this watershed is low and the dominant erosion of the region is deep. The erosion intensity coefficient in Kareh watershed is 0.403 and as a result, the erosion process intensity in this watershed is moderate and the dominant erosion of the region is superficial. The amount of sediment yield per unit area in Dasht-e-Room watershed is 133.53 and in the Kareh watershed it is 347 cubic meters per year.

کلیدواژه‌ها [English]

• Soil erosion
• Outflow
• Software
• Sediment delivery ration
• Dash-e-Room
• Kareh