نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حامد زاهدی خامنه ¹
• سعید رضا خداشناس ²

¹ دانشجو دکتری سازه های آبی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه فردوسی

² استاد گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

در این پژوهش جهت ارزیابی شرایط سیستم آنالیز ریسک و مکان یابی جهت اجرای طرح های توسعه کم اثر (LID)، از آنالیز ریسک استفاده شد. نتایج نشان داد که سیستم جمع آوری اگر چه برای سیلاب های با دوره بازگشت دوساله مشکل خاصی ندارد ولی برای سیلاب های با دوره بازگشت بالاتر ظرفیت مناسب ندارد .
جهت آنالیز ریسک از احتمال شکست (pof) و پیامد شکست (cof) استفاده شد و با استفاده از Z-Score دسته بندی شدند. نتایج نشان داد که در مناطق 10 و 11 ، 61.9 و 49.5درصد از زیر حوضه در دسته با احتمال شکست بالا (گروه های 4 و 5 ) قراردارند . همچنین بررسی پیامد شکست نشان داد که 16.3 درصد از زیر حوضه های منطقه 10 و 24 درصد از زیر حوضه های منطقه 11 در گروه با پیامد شکست بالا قرار دارند.
جهت رتبه بندی نهایی زیر حوضه به منظور اولویت بندی در جانمایی طرح های LID علاوه بر آنالیز ریسک، زیر حوضه ها بر اساس اولویت های اقتصادی اجتماعی و کاربری اراضی نیز دسته بندی گردید. رتبه بندی نهایی نشان داد 6.6 درصد از زیر حوضه های مورد مطالعه که شامل 22.8 درصد از مساحت محدوده مورد بررسی هستند در دسته با ریسک بالا قرار می گیرند. انجام رتبه بندی، مناطق با خطر سیل بالا را تحت فشار می گذارد که کنترل LID را بپذیرند و سرمایه گذاری انجام دهند ، همچنین به مناطقی که خطر سیل کمتری دارند اما احتمال بالاتر در اجرا و سرمایگذاری LID ها دارند سود می رسانند.

کلیدواژه‌ها

• سیلاب شهری
• آنالیز ریسک
• توسعه کم اثر
• زیر حوضه

عنوان مقاله [English]

Risk Analysis and ranking of sub-basins in order to locate LIDs for controlling urban flood (case study: district 10 and 11 of Mashhad)

نویسندگان [English]

• Hamed Zahedi Khameneh ¹
• Saeed Reza Khodashenas ²

¹ Department of Water Engineering, Ferdowsi University of Mashhad. Mashhad, Iran

² Water Engineering Department, Ferdowsi University of Mashhad

چکیده [English]

In this study, the surface water collection systems of districts 10 and 11 of Mashhad were modeled and evaluated using risk analysis. Sub-basins were also ranked in order to locate the implementation of low impact development (LID) practices. The results showed that although the collection system has no particular problem with floods with a two- year return period, it does not have a suitable capacity for floods with a higher return period, so that for floods with 5 and 50 years of return period, it has 80 percent discharge capacity of surface runoff and in these year returns, 29.1 and 38.2 percent of the canals, respectively, face waterlogging and back flow.

In order to final ranking of the sub-basin for prioritizing the location of LID practices, in addition to risk analysis, the sub-basins were classified based on economic priorities, social conditions and land use. The final ranking that 6.6% of the studied sub-basins, which includes 22.8% of the study area are in groups 4 and 5 (the highest Priority). Ranking puts areas with high flood risk under pressure to accept LID control and make an investment in it, as well as benefits areas where are at lower risk of flooding but are more likely to implement LID practices and invest in them.

کلیدواژه‌ها [English]

• Urban floods
• risk analysis
• low impact development
• sub-basins