نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سعیدمحمد صبوری ¹
• حسین حاجی علی بیگی ²
• مرتضی طالبیان ³
• مرتضی فتاحی ⁴

¹ دانشجوی دکتری زمین شناسی گرایش تکتونیک، دانشگاه شهید بهشتی

² ا ستادیار گروه حوضههای رسوبی و نفت دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی

³ دانشیار پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور

⁴ دانشیار گروه زمین فیزیک موسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران

چکیده

فعالیت های تکتونیکی بوسیله رخداد زمین لرزه و ایجاد نیروی محرک، بالا آمدگی‌های تکتونیکی، شکستگی ها و خردشدگی‌های ناشی گسلش، ایجاد درز و شکاف در سنگ‌ها و تسریع فرایند هوازدگی مکانیکی و شیمیایی، ایجاد گوژ گسلی و برش گسلی بعنوان مصالح مستعد لغزش، افزایش نفوذپدیری سنگ‌ها، تغییر در جهت و میزان شیب لایه‌های زمین‌شناسی و ... باعث رخداد زمین‌لغزش‌ها می‌گردد. محدوده مطالعاتی در زون ساختاری البرز مرکزی و ایران مرکزی در بین مختصات 22/49 تا 15/51 طول شرقی و 81/35 و 9/36 عرض شمالی واقع شده است. در این پژوهش پس از بررسی‌های کتابخانه‌ای و مشاهدات صحرایی، موقعیت مکانی 280 زمین‌لغزش با پهنه گسلی گسل‌های منطقه با نرم افزار مربوطه مقایسه گردید و مشخص گردید که 34 درصد از کل زمین‌لغزش‌های شناسایی شده در پهنه گسلی گسل‌های محدوده مطالعاتی واقع شده‌اند. باتوجه به مساحت 5 درصدی پهنه‌های گسلی، درصد بالای رخداد زمین‌لغزش‌ها نشان از ارتباط فعالیت تکتونیکی و رخداد زمین‌لغزش می‌باشد. لذا می‌توان بیان نمود که فعالیت‌های تکتونیکی باعث رخداد زمین‌لغزش در محدوده مطالعاتی گردیده است و باتوجه به تعداد زیاد زمین‌لغزش‌ها در محدوده می‌توان، منطقه را از نظر تکتونیکی با فعالیت بالا ارزیابی نمود. همچنین آسیب‌پذیری مناطق مسکونی در جاهایی که در نزدیکی گسل‌های فعال و کواترنری قرار گرفته‌اند بالا است، چونکه علاوه بر امواج لرزه‌ای و گسیختگی سطحی حین زلزله، با مخاطره دیگری بنام زمین‌لغزش روبرو هستند.

کلیدواژه‌ها

• تکتونیک فعال
• زمین‌لغزش
• شمال قزوین
• گسل
• آبخیزداری

عنوان مقاله [English]

Investigation of the frequency of landslide occurrence with active technology in the northern region of Qazvin

نویسندگان [English]

• saeedmohammad sabouri ¹
• hossein hajialibegi ²
• morteza talebian ³
• morteza fattahi ⁴

¹ sbu

² sbu

³ Geosciences Research Institute of the Geological Survey of Iran

⁴ Institute of Geophysics, University of Tehran

چکیده [English]

Tectonic activities by the occurrence of earthquakes and the creation of driving force, tectonic uplifts, fissures and fractures caused by faults, creating and seam and cracks in rocks and accelerating the process of mechanical and chemical weathering, creating fault gouges and fault shear as the materials prone to landslides, increasing the penetration of rocks, changes in the direction and slope of geological layers, etc. cause landslides. The study area is located in the structural zone of Central Alborz and Central Iran between the coordinates of 49.22 to 51.15 east longitude and 35.81 and 36.9 north latitude. In this study, after library surveys and field observations, the location of 280 landslides with fault zones of faults in the region was compared with the relevant software and it was found that 34% of the total landslides identified in Fault zone. Due to the 5% area of fault zones, the high percentage of landslide occurrence indicates the relationship between tectonic activity and landslide occurrence. Therefore, it can be said that tectonic activities have caused landslides in the study area and due to the large number of landslides in the study area, the area can be assessed tectonically with high activity. Vulnerability of residential areas is also high in areas near active and Quaternary faults, because in addition to seismic waves and surface rupture during an earthquake, they threat by another hazard called landslides.

کلیدواژه‌ها [English]

• Active tectonics
• Landslide
• North Qazvin
• Fault
• Watershed management